Năm 1975, hệ thống điện cả nước Việt Nam nói chung và miền Nam nói riêng còn thô sơ, nhỏ bé. Tại miền Nam, nguồn điện phát chỉ cung cấp khoảng 1,3 tỉ KWh/năm, ở nông thôn chỉ có khoảng 2,5% có điện.
Thời kỳ đầu khó khăn
Ngày mới tiếp quản miền Nam, ngành điện hết sức khó khăn: các nhà máy nhiệt điện hoạt động trong tình trạng thiếu dầu, thiết bị; phụ tùng hư hỏng không có đồ dự phòng thay thế, muốn nhập khẩu thì không có ngoại tệ, lưới điện chưa hình thành, sản xuất và phân phối điện manh mún, chắp vá.
Công ty Điện lực miền Nam ra đời, sau đó đổi tên thành Công ty Điện lực 2 và nay là Tổng Công ty Điện lực miền Nam (EVN SPC). Thời kỳ đầu, ngành điện phải tập trung phục hồi hệ thống lưới điện, như: bảo dưỡng các nhà máy điện, sửa chữa tuyến đường dây 220 KV Đa Nhim - Sài Gòn… để bảo đảm vận hành và nâng cao khả năng cung cấp điện ở miền Nam.
Kỹ sư của EVN SPC vận hành trạm biến áp 110 KV tại Bình Thuận
Ông Bùi Văn Lưu, một trong những lãnh đạo đầu tiên của ngành điện miền Nam, cho biết: “Giai đoạn đầu, ngành điện phía Nam vô cùng khó khăn do nguồn và lưới điện chắp vá... Tại Sài Gòn chỉ có các nhà máy điện Thủ Đức, Chợ Quán và các cụm diesel cung cấp điện cho nội thành. Tại Cần Thơ có Nhà máy Điện Trà Nóc cung cấp điện cho Cần Thơ, Long Xuyên, Rạch Giá, Sa Đéc và Vĩnh Long. Trên cao nguyên có Nhà máy Thủy điện Đa Nhim cung cấp điện cho Đà Lạt, Tháp Chàm và Cam Ranh nhưng đang bị hư hỏng đường ống thủy áp. Đường dây 220 KV Đa Nhim - Sài Gòn bị đứt, nhiều cột điện bị đổ..., các tỉnh còn lại được cung cấp điện từ các nhà máy diesel chủ yếu phục vụ các đô thị, ở các vùng nông thôn hầu như không có điện”.
Thành quả đáng tự hào
Năm 1995, khi đường dây 500 KV Bắc - Nam được vận hành, ngành điện miền Nam bước sang giai đoạn phát triển vượt bậc. Từ năm 1995-2014, điện thương phẩm tăng bình quân hằng năm 18,4%, trong khi đó cả nước chỉ tăng khoảng 13%. Lưới điện miền Nam chịu trách nhiệm cung cấp điện cho 2 vùng kinh tế trọng điểm của cả nước là Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ. Cũng từ năm 1995, chương trình điện khí hóa nông thôn phát triển mạnh mẽ đến các xã vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo... Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải nhắc lại: Cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt khi đến thăm Đồng Tháp Mười vào buổi tối, ông gọi điện cho tôi và nói: “Tớ xúc động quá, đang đi thuyền trên Đồng Tháp Mười buổi tối nhưng vẫn thấy xung quanh có ánh điện”. Nhờ có điện, đời sống kinh tế, văn hóa người dân ở nông thôn đã được cải thiện.
Năm 1998, tỉ lệ phủ điện khu vực nông thôn miền Nam chỉ khoảng 60%, bản thân lưới điện truyền tải còn rất yếu, chỉ có một đường độc đạo cung cấp điện cho miền Tây nên thường xuyên thiếu điện hoặc chất lượng điện áp không bảo đảm. Đến nay ở miền Nam, tỉ lệ số hộ dân nông thôn có điện đạt 98%, sản lượng điện thương phẩm đạt 44,6 tỉ KWh, tăng 35 lần so với năm 1975, với trên 6 triệu khách hàng tiêu thụ. Lưới điện của EVN SPC đã trải khắp 21 tỉnh, thành phía Nam, với khối lượng 4.678 km đường dây 110 KV, 167 trạm biến áp 110 KV/10.721 MVA; 61.074 km đường dây trung thế, 80.705 km đường dây hạ thế; 142.191 trạm biến áp phân phối/23.617.487 KVA, bảo đảm điện cho nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nói chung và miền Nam nói riêng.
| Ra mắt Truyền tải Điện TP HCM Truyền tải Điện TP HCM vừa được thành lập trên cơ sở chia tách từ Truyền tải Điện miền Đông 2, có trụ sở tại số E4/39/10 Quốc lộ 1, phường Bình Trị Đông, quận Bình Tân, TP HCM. Đây là đơn vị trực thuộc Công ty Truyền tải Điện 4, có nhiệm vụ quản lý và vận hành lưới điện truyền tải khu vực TP HCM và tỉnh Long An; sửa chữa, đại tu các thiết bị trên lưới điện; phục hồi, cải tạo nâng cấp các công trình, thiết bị truyền tải điện; thí nghiệm, hiệu chỉnh các thiết bị đo lường, hệ thống tự động, tư vấn giám sát và thi công lắp đặt các đường dây, trạm biến áp... Truyền tải Điện TP HCM quản lý lưới điện truyền tải từ 220 KV đến 500 KV trên phạm vi TP HCM và Long An. |
Bài và ảnh: Trần Hoàng
