“Sau khi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) vừa kết thúc đàm phán vài ngày, chúng tôi đã tiếp hơn 20 đoàn doanh nghiệp (DN) nước ngoài trong ngành giày dép, họ đi theo dòng chảy của các thương hiệu quốc tế. Việt Nam sẽ là công xưởng giày dép của thế giới, nhất là với thị trường Mỹ” - ông Đỗ Long, Tổng Giám đốc Công ty Giày dép Bita’s, chia sẻ trong một tọa đàm về TPP mới đây.

Sức hấp dẫn của Việt Nam

Khi vào TPP, thuế xuất khẩu da giày vào khối này sẽ giảm từ mức 3,5% đến 57,4% hiện nay về dần 0%. Theo Hiệp hội Da giày Việt Nam (Lefaso), do là nhà cung cấp giày dép lớn thứ 2 vào Mỹ nên Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng của DN giày dép Mỹ. Trong tổng số 2,3 tỉ đôi giày được nhập khẩu vào Mỹ năm 2014, có hơn 273 triệu đôi giày đến từ Việt Nam, chiếm 11,7% thị phần và tăng 19% so với cùng kỳ năm trước. Trong 7 tháng đầu năm 2015, Mỹ tiếp tục nhập khẩu giày dép từ Việt Nam với mức tăng trưởng 21% so với cùng kỳ năm ngoái.

Lefaso dẫn lời ông Matt Priest, Chủ tịch Hiệp hội các Nhà phân phối và bán lẻ giày dép Mỹ, cho rằng các nhà sản xuất Mỹ sẽ tiết kiệm được hàng tỉ USD tiền thuế nếu TPP được ký kết. Năm 2014, nhập khẩu giày dép Mỹ tổng cộng đã chi 2,7 tỉ USD tiền thuế, trong số này hơn 448 triệu USD tiền thuế đã được trả cho các nước thành viên TPP (Việt Nam chiếm tới 445 triệu USD trong khoản này).

“Trung Quốc nằm trong nhóm nước nhập khẩu giày dép hàng đầu của Mỹ, chiếm 79% khối lượng với 1,84 tỉ đôi giày. Nhưng Trung Quốc đối mặt với chi phí lao động gia tăng khiến các nhà bán lẻ và thương hiệu lớn đang tiếp tục đa dạng hóa chuỗi cung ứng của họ, mà Việt Nam là một sự lựa chọn. Thị phần xuất khẩu giày dép của Việt Nam tại Mỹ được dự báo sẽ tăng từ 12% năm ngoái lên mức 22% năm 2019” - ông Matt Priest phân tích.

Cơ hội chỉ đến với DN có chuẩn bị

Khi tham gia vào TPP, các thị trường lớn như Mỹ, Nhật và Canada sẽ giảm thuế nhập khẩu về 0% đối với hàng hóa của Việt Nam được kỳ vọng tạo ra cú hích rất lớn, trong đó dệt may và giày dép được đánh giá sẽ hưởng lợi rất nhiều. Chẳng hạn, theo Bộ Công Thương, cứ 1 tỉ USD kim ngạch xuất khẩu dệt may sẽ tạo ra khoảng 250.000 việc làm các loại. Với quy mô xuất khẩu đủ lớn, Việt Nam sẽ có điều kiện thu hút đầu tư vào lĩnh vực dệt, nhuộm và sản xuất nguyên phụ liệu. Khi đó, không chỉ dệt may mà cả ngành giày dép của Việt Nam cũng được hưởng lợi với cơ hội gia tăng xuất khẩu lớn nhờ tăng tỉ lệ nội địa hóa, tăng nguồn cung nguyên phụ liệu trong nước.

Dự kiến kim ngạch xuất khẩu giày dép năm nay của Việt Nam sẽ ở mức 15 tỉ USD, trong đó khối DN FDI sẽ chiếm tới 80% giá trị nhưng vốn ngoại sẽ tiếp tục đổ vào để tận dụng lợi thế từ TPP. Với các DN trong nước lúc này, nếu “chạy” từ bây giờ đã là muộn nhưng nếu có sự chuẩn bị từ khoảng 2 năm trước về nguyên vật liệu, chế độ đãi ngộ cho con người tốt hơn thì đến giờ là lúc có được sản phẩm tốt để cạnh tranh. Hiện khoảng 80% nguyên phụ liệu của ngành da giày vẫn phải nhập từ Trung Quốc nhưng sắp tới làn sóng dịch chuyển đầu tư vào Việt Nam để đáp ứng quy định về xuất xứ sẽ tăng nhanh.

LINH ANH