Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, số người tham gia BHXH bắt buộc đang bị tác động tiêu cực. Ở nhiều địa phương, tỉ lệ giải quyết BHXH một lần cao, ảnh hưởng tới khả năng nhận lương hưu của người khi về già.

Gần 13 triệu người tham gia bảo hiểm thất nghiệp

Ông Dương Văn Hào, Trưởng Ban thu - BHXH Việt Nam cho biết đến tháng 9-2020, số người tham gia BHXH là 15,35 triệu người, chiếm khoảng 31,2% so với lực lượng lao động trong độ tuổi; trong đó, số người tham gia BHXH bắt buộc là 14,56 triệu người, tăng 28.000 người so với tháng 7-2020 nhưng giảm 637.000 người so với cuối năm 2019. Trong khi đó, số người tham gia BHXH tự nguyện là 786.000 người, tăng gần 49.000 người so với tháng 7-2020 và tăng 349.000 người so với cùng kỳ năm 2019. Ngoài ra, số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp là 12,81 triệu người, đạt tỉ lệ khoảng 26% so với lực lượng lao động trong độ tuổi; tăng 85.000 người so với tháng 7-2020 và tăng 619 người so với cuối năm 2019. Số người tham gia BHYT là 86,42 triệu người, đạt tỉ lệ khoảng 89,2% dân số tham gia BHYT.

Theo ông Trần Đình Liệu, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, tháng 8 do ảnh hưởng của làn sóng Covid-19 thứ hai trong khi đó những tháng trước còn chưa kịp phục hồi nên hầu hết các chỉ tiêu đều tiếp tục giảm so với tháng 7, trong đó những địa phương chịu tác động mạnh như Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Khánh Hòa và một số tỉnh có người lao động (NLĐ), doanh nghiệp (DN) kinh doanh trong lĩnh vực du lịch, nhà hàng, khách sạn. Để bảo đảm mục tiêu phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm trong bối cảnh dịch Covid-19, ngành đang tập trung phát triển BHXH tự nguyện để bù lại số BHXH bắt buộc do ảnh hưởng của dịch bệnh.

Nguyên nhân đối tượng tham gia BHXH, BHYT giảm, theo BHXH Việt Nam, là do ảnh hưởng dịch Covid-19, các DN không nhập được nguyên liệu sản xuất từ nước ngoài ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất. Cùng đó, NLĐ lo ngại không đến ứng tuyển tại các DN có nhiều chuyên gia người nước ngoài đến từ Trung Quốc, Hàn Quốc... gây khó khăn trong tuyển dụng.

Để giải quyết khó khăn trước mắt, người lao động nên đăng ký hưởng trợ cấp thất nghiệp, nhận chế độ hỗ trợ từ Gói an sinh của Chính phủ thay vì nhận BHXH một lần

Hơn 600.000 NLĐ nhận BHXH một lần

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, lực lượng lao động là 54,2 triệu người, giảm gần 1,3 triệu người so với cùng kỳ năm 2019. Tháng 9-2020, Việt Nam có 30,8 triệu lao động bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch Covid-19 và có thể nhiều hơn vào cuối năm, trong đó, số người bị giảm thu nhập chiếm tới 57,3%. Số người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tăng 33% so với cùng kỳ năm 2019; bình quân mỗi tháng có 99.000 người đến nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp, cao điểm nhất tập trung vào tháng 5-2020 với 160.247 người, tháng 6 với 137.508 người; số lượng người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tăng ở tất cả các tỉnh, thành phố, các vùng kinh tế.

Để hỗ trợ DN sản xuất - kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội, BHXH các địa phương đã thẩm định hồ sơ, giải quyết tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất đến hết tháng 12-2020 đối với các DN bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Tính đến tháng 9-2020, có 954 đơn vị được phê duyệt hồ sơ tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất, tương ứng với 79.522 lao động và ước số tiền khoảng 326 tỉ đồng. Bên cạnh đó thực hiện chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH tháng 8, 9 trong cùng một kỳ chi trả, chi trả trực tiếp tại nhà ở những khu vực, địa bàn có nguy cơ cao; kịp thời tạm ứng kinh phí cho các cơ sở khám chữa bệnh BHYT để bảo đảm hoạt động KCB BHYT, phòng chống dịch bệnh; phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý việc mua bán giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH, thu gom sổ BHXH của NLĐ phải nghỉ việc do Covid-19 để trục lợi. Tuy vậy, thời gian qua, số người hưởng trợ cấp thất nghiệp, BHXH một lần cũng có sự gia tăng khi nhiều NLĐ mất việc làm, gặp khó khăn trong cuộc sống...

Thống kê cho thấy hằng năm có khoảng 600.000 - 700.000 người đăng ký hưởng chế độ BHXH một lần nhưng năm 2020, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, 8 tháng đầu năm đã có 616.458 người đăng ký hưởng chế độ một lần. Cùng đó, ngành BHXH đã thực hiện giải quyết chế độ bảo hiểm thất nghiệp cho hơn 707.00 người, trong đó trợ cấp thất nghiệp cho 697.284 người và hỗ trợ học nghề cho 9.717 người.