Sóng tan sớm
Lãnh đạo một ngân hàng cổ phần cho biết mấy ngày qua, ông liên tục nhận được điện thoại của bạn bè, khách hàng hỏi về thị trường ngoại hối. Nhiều người lo ngại khi tỉ giá ngân hàng kịch trần, USD chợ đen tăng và những dự báo điều chỉnh tỉ giá.
Câu hỏi được nhiều người đặt ra là: tỉ giá có tăng không, có nên chuyển đổi các tài sản sang USD? Mặc dù đã hết sức giải thích nhưng những lời can ngăn của ông dường như không có mấy hiệu quả. Không ít người đã nhảy vào “cơn sóng” tỉ giá được cho là đang lên.
Tuy nhiên, đến 10-7, nhiều người đã phải hối tiếc, chịu những thiệt hại đáng kể khi giá USD đi xuống và họ chỉ có thể trách mình vì đã mất tin khiến minh bị mất tiền.
Năm ngày trước, khi giá USD chợ đen có thời điểm chạm mốc 22.000 đồng/USD, ông Hoàng Mạnh Thắng (Linh Lang – Liễu Gia – Ba Đình – Hà Nội) đã rút trước hạn khoản tiết kiệm 1 tỉ đồng để mua USD vì lo ngại giá USD chợ đen sẽ tăng mạnh hơn nếu tỉ giá sẽ điều chỉnh.
Tuy nhiên, từ khi ông mua, giá USD bắt đầu xuống dốc. Đến chiều ngày 10-7, so với lúc mua ông đã thiệt 500 – 600 đồng/USD. Nếu tính cả khoản lãi tiết kiệm mất đi do rút trước hạn thì số tiền thiệt hại của ông Thắng đã lên đến cả chục triệu đồng. Trong những ngày qua, những người như ông Thắng không phải là ít.
Trước diễn biến tỉ giá, chuyên gia tài chính Trần Hoàng Ngân cảnh báo đây hoàn toàn là vấn đề tâm lý, người dân cẩn thận trong trước tượng đầu cơ, găm giữ làm giá ngoại tệ.
Thực tế từ các ngân hàng và doanh nghiệp xuất nhập lớn cho thấy hoàn toàn không có tình trạng mất cân đối cung cầu USD. Đại diện các ngân hàng cho biết trạng thái ngoại tệ của họ vẫn ổn định, thậm chí giá chợ đen dù được đẩy lên nhưng giao dịch tại các ngân hàng là khá trầm lắng. Trong khi đó, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu lớn của Việt Nam đều cho thấy nhu cầu mua bán USD của họ không có gì đột biến và vẫn được đáp ứng đầy đủ.
Theo ông Trần Hoàng Ngân, Ngân hàng Nhà nước hiện đủ lực để can thiệp thị trường ngoại hối và ổn định tỉ giá. Nhập siêu 6 tháng đầu năm 1,4 tỉ USD, nhưng vốn đầu tư nước ngoài giải ngân đến 5,7 tỉ USD và giải ngân nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) trên cả nước ước đạt 2,2 tỉ USD và còn một nguồn kiều hối nữa. Ngoại tệ vẫn dư giả, chứ không thiếu hụt.
Trong khi đó, Phó Thống đốc Nguyễn Đồng Tiến mới đây cũng khẳng định Ngân hàng Nhà nước đã mua vào khoảng 5 tỉ USD để tăng dự trữ ngoại hối và dự báo trong 2013 cán cân thanh toán tổng thể vẫn tiếp tục thặng dư khoảng 4-5 tỉ USD. Với có sở này, Ngân hàng Nhà nước đủ sức đảm bảo ổn định cân đối được cung - cầu ngoại tệ.
Vội vàng mất tin chịu mất tiền
Từ đầu năm đến nay, tỉ giá đã có ít nhất là 3 lần biến động. Đợt thứ nhất, sau Tết Nguyên đán, lợi dụng những đề xuất nới tỷ giá để hỗ trợ xuất khẩu, kích thích kinh tế, lập tức đã dấy lên những tin đồn về khả năng điều chỉnh tỉ giá. Giá USD chợ đen được đẩy lên cao.
Tuy nhiên, thời điểm đó, tỉ giá trong ngân hàng dường như bất động, nhu cầu mua bán ở mức rất thấp. Cơn sóng lạ đã biến mất khi Ngân hàng Nhà nước ra thông báo ngắn gọn khẳng định tỉ giá sẽ ổn định.
Hơn hai tháng trước, lại một cơn sóng tỉ giá được dấy lên, lần này không chỉ ở chợ đen mà chính các ngân hàng cũng đẩy tỉ giá lên sát trần, giá mua vào và bán ra của các ngân hàng có lúc ngang bằng nhau khiến cho không ít người đồn đoán về khả ăng điều chỉnh tỉ giá.
Tuy nhiên, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước tiếp tục khẳng định tỉ giá sẽ giữ ổn định và Ngân hàng Nhà nước đủ điều kiện để điều hành tỉ giá chủ động. Chỉ vài ngày sau, cơn sóng đó cũng sớm tan. Theo tiết lộ của chuyên gia ngoại hối của Ngân hàng Nhà nước, các ngân hàng và giới đầu cơ đã cố tình tạo nên một cơn sóng nhỏ nhưng chỉ cần Ngân hàng Nhà nước can thiệp bằng một lượng nhỏ ngoại hối thì chính các ngân hàng đã vội “nhè” ra ngay. Thị trường lại lặng sóng.
Và kịch bản trên đã lặp lại, điểm khác biệt lần này là việc Ngân hàng Nhà nước mới điều chỉnh tỉ giá tạo thêm cớ cho những thông tin đồn thổi, “tạo sóng”.
Theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng, diễn biến tỉ giá những ngày gần đây đang bị chi phối chủ yếu bởi yếu tố tâm lý, không xuất phát từ mất cân đối cung cầu ngoại tệ. Cũng có lý do một phần từ việc thanh khoản VNĐ đang dồi dào nên một số ngân hàng gia tăng hoạt động mua vào ngoại tệ. Tất nhiên, không loại trừ khả năng một số đối tượng kinh doanh ngoại tệ bất hợp pháp trên thị trường tự do lợi dụng cơ hội để đầu cơ, làm giá ngoại tệ nhằm kiếm lợi bất chính.
Ông Hưng cho biết 6 tháng đầu năm, cán cân thanh toán quốc tế diễn biến thuận lợi, nhập siêu chỉ ở mức 1,4 tỉ USD, bằng 2,3% kim ngạch hàng hóa xuất khẩu. Trong khi đó chỉ riêng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài giải ngân đã ở mức 5,7 tỉ USD, các nguồn thu ngoại tệ khác như kiều hối, đầu tư gián tiếp vẫn ở mức cao và dự kiến cán cân thanh toán tổng thể năm 2013 thặng dư ở mức 5 tỉ USD. Trạng thái ngoại tệ của các ngân hàng và doanh số giao dịch với khách hàng cũng không có đột biến.
Bên cạnh đó, theo dự báo, cán cân thanh toán quốc tế của Việt Nam trong 6 tháng cuối năm sẽ tiếp tục thặng dư. Khảo sát nhu cầu ngoại tệ trong quý III ở một số tổ chức tín dụng có doanh số hoạt động ngoại hối lớn cũng cho thấy nhu cầu từ phía khách hàng có tăng nhưng không đáng kể, ít có khả năng gây áp lực cho tỷ giá.
Chính vì thế, ông Hưng khẳng định: Ngân hàng Nhà nước không điều chỉnh tỉ giá và sẽ áp dụng các biện pháp kiên quyết để ổn định, trong đó có cả việc bán ngoại tệ can thiệp mạnh để hỗ trợ thanh khoản cho thị trường.
Tuyên bố mạnh mẽ này của Ngân hàng Nhà nước cho thấy cơ quan điều hành tiền tệ chủ động và sẵn sàng can thiệp mạnh mẽ bằng mọi hình thức để bình ổn thị trường. Thực tế hơn một năm qua cho thấy Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện đúng cam kết của mình về tỉ giá, tạo ra lòng tin và sự ổn định cho thị trường. Việc điều chỉnh tỉ giá 1% mới đây hoàn toàn chủ động nhằm phản ánh chính xác hơn cung cầu ngoại tệ trên thị trường, tạo sự ổn định vững chắc cho thị trường ngoại tệ trong thời gian tới. Đây là tỉ giá này phù hợp.
