Thực trạng và giải pháp bổ sung Can-xi cho đất lúa vùng Đồng bằng Sông Cửu Long

In bài viết

Từ chương trình Canh tác lúa thông minh, phân Đầu Trâu Bio-Canxi ra đời, giúp cải thiện độ phì đất, đuổi mặn, hạ phèn, phân giải rơm rạ, giảm phát thải.

Thực trạng và giải pháp bổ sung Can-xi cho đất lúa vùng Đồng bằng Sông Cửu Long- Ảnh 1.

Thu thập 76 mẫu đất vào đầu 2 vụ lúa Đông Xuân và Hè Thu tại 38 điểm ở Đồng Bằng Sông Cửu Long (số liệu và thông tin trước 30/6/2025)

Đối với đất, can-xi (Ca) giúp gia tăng độ bão hòa base của đất, đuổi mặn, tạo cấu trúc và kìm giữ chất hữu cơ trong đất. Còn đối với lúa, Ca là dưỡng chất quan trọng, giúp cứng cây, đứng lá, kháng sâu bệnh, chống chịu điều kiện bất lợi của môi trường như mặn, phèn, ngộ độc hữu cơ… Để tạo ra một tấn hạt, cây lúa cần hấp thụ đến 4kg Ca, nhiều hơn cả lân (chỉ 3kg P/tấn hạt). Ngoài ra Ca còn là dưỡng chất chủ yếu của vi sinh vật trong đất.

Để đánh giá một số đặc tính về độ phì nhiêu đất trong đó có Ca, năm 2022 chương trình "Canh tác lúa thông minh" (là chương trình hợp tác giữa Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền) đã thu thập 76 mẫu đất vào đầu 2 vụ lúa Đông Xuân và Hè Thu tại 38 điểm ở Đồng Bằng Sông Cửu Long. Mỗi mẫu đất được lấy 5 điểm theo đường chéo gốc ở độ sâu 0-20 cm.

Kết quả phân tích đất cho thấy hàm lượng Ca trao đổi của tất cả các mẫu đất ở ĐBSCL đều đủ cho nhu cầu của cây lúa (Ca >1 meq/100g đất). Còn Mg trao đổi cũng vậy, hầu hết đều đủ cho cây lúa, ngoại trừ những điểm ở phía thượng lưu sông Cửu Long thuộc 2 tỉnh An Giang và Đồng Tháp dưới ngưỡng đủ (Mg <3 meq/100g đất).

Tiểu vùng

Ca trao đổi

Mg trao đổi

Tì lệ Ca/Mg

Meq/100g đất

1

5,33

8,00

0,69

2

6,90

4,63

1,67

3

7,46

2,20

3,41

Trung bình

6,56

4,94

1,92


Tuy nhiên, sự hấp thụ Ca của cây lúa còn tùy thuộc vào tỷ số Ca/Mg. Để cây hấp thụ được đầy đủ Ca thì tỷ số Ca/Mg trong đất phải từ 3-4. Dựa trên sự phân bố của tỷ số Ca/Mg cho thấy ĐBSCL có 3 tiểu vùng sinh thái, phù hợp với quy luật trầm tích sông/ biển của quá trình hình thành đất ĐBSCL, và có thể được sử dụng trong quản lý độ phì nhiêu đất. Vùng 1 là vùng ven biển (trầm tích nước mặn) có Ca/Mg <1; Vùng trung châu thổ (trầm tích nước mặn ngọt hổn hợp) có tỷ số Ca/Mg từ 1-3; Vùng thượng lưu (trầm tích nước ngọt) có tỷ số Ca/Mg > 3.

Thực trạng và giải pháp bổ sung Can-xi cho đất lúa vùng Đồng bằng Sông Cửu Long- Ảnh 2.

3 tiểu vùng sinh tháiphù hợp với quy luật trầm tích sông/ biển của quá trình hình thành đất ĐBSCL (số liệu và thông tin trước 30/6/2025)

Hàm lượng dưỡng chất Ca trong đất tăng dần từ Vùng 1 (Trầm tích biển) đến vùng 3 (trầm tích sông). Còn Mg thì ngược lại giảm dần từ vùng 1 đến vùng 3. Quy luật này đã gây ra sự mất cân đối Ca/Mg (<3) ở vùng 1 và vùng 2. Vì vậy cần bón phân có bổ sung Ca cho 2 vùng này. Nhiều thí nghiệm bón Ca đã làm tăng năng suất lúa có ý nghĩa ở ĐBSCL. Ngoài ra, Ca còn làm vững chắc vách tế bào giúp lúa cứng cây, giảm đổ ngã.

Trên cơ sở thực trạng phì nhiêu đất từ kết quả của Chương trình Canh Tác Lúa Thông Minh ở ĐBSCL, một dòng phân bón cải thiện độ phì nhiêu đất "Đầu Trâu Bio-Canxi" đã ra đời nhằm cung cấp Ca và vi sinh vật có lợi cho đất; Giúp đuổi mặn, hạ phèn, gia tăng pH đất; Phân hủy nhanh rơm rạ trên ruộng hoàn trả lại dinh dưỡng cho đất, hạn chế ngộ độc hữu cơ và giảm phát thải; Cố định N và phân giải P trong đất.

Thực trạng và giải pháp bổ sung Can-xi cho đất lúa vùng Đồng bằng Sông Cửu Long- Ảnh 3.

Kết quả các mô hình bón Bio-Canxi ở các tỉnh An Giang, Hậu Giang, Đồng Tháp, Long An, Tây Ninh (số liệu trước 30/6/2025) cho thấy pH dung dịch đất lúa đầu vụ tăng lên, rơm rạ được phân hủy tốt hơn và axit hữu cơ giảm hơn có ý nghĩa so với đối chứng. Năng suất trung bình của các mô hình là 7,62 tấn/ha cao hơn so với đối chứng 1,07 tấn/ha (tăng 16,5 %).

Tỉnh

Năng suất (tấn/ha) *số liệu trước 30/6/2025

Đối chứng

Mô hình

Tăng (%)

An Giang

7.66

9.30

21.40

Hậu giang

7.45

8.38

12.48

Đồng tháp

5.60

7.40

32.14

Long An

5.80

6.40

10.34

Tây Ninh

6.20

6.60

6.45

Trung bình

6.54

7.62

16.51


GS. TS. Nguyễn Bảo Vệ - Phó Chủ tịch HĐKH Công ty CP Phân bón Bình Điền
Công ty Bình Điền - Ninh Bình: Dấu ấn 1 thập kỷ “Gieo niềm tin - Gặt thành công” trên đất Bắc

Công ty Bình Điền - Ninh Bình: Dấu ấn 1 thập kỷ “Gieo niềm tin - Gặt thành công” trên đất Bắc

Sản xuất - Kinh doanh 14:50

Công ty CP Bình Điền - Ninh Bình (thành viên Công ty CP phân bón Bình Điền - thương hiệu phân bón Đầu Trâu) kỷ niệm 10 năm ngày nhà máy chính thức hoạt động.

Bà Trịnh Thị Hồng Vân được vinh danh Doanh nhân Khoa học & Công nghệ tiêu biểu

Bà Trịnh Thị Hồng Vân được vinh danh Doanh nhân Khoa học & Công nghệ tiêu biểu

Doanh nghiệp 08:47

Với đề tài Xây dựng quy trình sản xuất sản phẩm bảo vệ sức khỏe từ tinh chất yến sào thiên nhiên Khánh Hòa bà Trịnh Thị Hồng Vân được vinh danh Doanh nhân KH&CN

Hội Doanh nhân Sài Gòn tổ chức Đại hội Bất thường, kiện toàn tổ chức

Hội Doanh nhân Sài Gòn tổ chức Đại hội Bất thường, kiện toàn tổ chức

Doanh nghiệp 08:47

Hội Doanh nhân Sài Gòn vừa tổ chức Đại hội Đại biểu Bất thường nhiệm kỳ I (2025-2030) nhằm kiện toàn bộ máy và hoàn thiện nền tảng pháp lý cho giai đoạn mới.

HOSE chấp thuận niêm yết MCH: Masan Consumer bước vào giai đoạn tăng trưởng mới

HOSE chấp thuận niêm yết MCH: Masan Consumer bước vào giai đoạn tăng trưởng mới

Doanh nghiệp 18:04

MCH đã nhận được quyết định chấp thuận niêm yết từ Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM (HOSE).

Mô hình đổi mới sáng tạo nào sẽ tạo chuyển biến cho khởi nghiệp tại việt nam?

Mô hình đổi mới sáng tạo nào sẽ tạo chuyển biến cho khởi nghiệp tại việt nam?

Sản xuất - Kinh doanh 16:44

Khởi nghiệp tại Việt Nam còn nhiều rủi ro và thiếu mô hình hỗ trợ hiệu quả. CT Innovation Hub 4.0 đang vận hành và mở rộng để hướng đến nhượng quyền.

Ai đang nắm lợi thế kinh tế không gian cận biên?

Ai đang nắm lợi thế kinh tế không gian cận biên?

Sản xuất - Kinh doanh 16:44

Kinh tế không gian cận biên đang phát triển mạnh trên thế giới. Tại Việt Nam, một doanh nghiệp đã tiên phong tham gia lĩnh vực này với các sản phẩm cụ thể.

Mida đồng hành Báo Người Lao Động trong chương trình “Triệu tập vở cho học sinh vùng bị thiên tai"

Mida đồng hành Báo Người Lao Động trong chương trình “Triệu tập vở cho học sinh vùng bị thiên tai"

Hoạt động cộng đồng 15:40

Mida đã trao 1.000 bút tái chế và 1.000 tập vở, tiếp sức học sinh vùng thiên tai trở lại trường sau mưa lũ,