Đây là một trong những nội dung trong Thông tư 43/2016/TT-NHNN quy định cho vay tiêu dùng của công ty tài chính do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ban hành, sẽ có hiệu lực từ ngày 15-3. Thông tư mới ra đời nhằm tạo lập khuôn khổ pháp lý về cho vay tiêu dùng của công ty tài chính đối với khách hàng, giúp thị trường minh bạch hơn.
Không quá 100 triệu đồng
Theo NHNN, thông tư được ban hành nhằm phù hợp với đặc thù hoạt động cho vay tiêu dùng của công ty tài chính cũng như bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, bảo đảm hoạt động cho vay tiêu dùng phát triển bền vững. Các công ty tài chính được cho vay bằng VNĐ đối với khách hàng cá nhân nhằm đáp ứng nhu cầu vốn mua, sử dụng hàng hóa, dịch vụ cho mục đích tiêu dùng của khách hàng với tổng dư nợ không vượt quá 100 triệu đồng. Các nhu cầu vốn mua, sử dụng hàng hóa dịch vụ như mua phương tiện đi lại, trang thiết bị đồ dùng gia đình, chi phí học tập, chữa bệnh, du lịch, sửa nhà... Mức tổng dư nợ này không áp dụng cho vay tiêu dùng mua ô tô và sử dụng ô tô đó làm tài sản bảo đảm cho chính khoản vay theo quy định.
Các công ty tài chính phải có quy định nội bộ về cho vay tiêu dùng nhằm hướng dẫn việc thu thập, cập nhật, kiểm tra số liệu, quản lý thông tin khách hàng, nhận dạng các thông tin sai lệch và ngăn ngừa gian lận để quyết định cho vay, kiểm soát khoản vay.
Về lãi suất cho vay tiêu dùng của công ty tài chính được thực hiện theo quy định của NHNN nhưng cần có khung lãi suất áp dụng thống nhất trong toàn hệ thống ở từng thời kỳ, gồm mức lãi suất cho vay cao nhất và lãi suất cho vay thấp nhất đối với từng sản phẩm. Đồng thời, mỗi khi thay đổi lãi suất vay tiêu dùng, công ty tài chính phải báo cáo cho NHNN nhằm bảo đảm quyền lợi của khách hàng và sự phát triển của công ty tài chính.
Xem kỹ hợp đồng trước khi ký
Trong Thông tư 43 của NHNN cũng quy định, hợp đồng về cho vay tiêu dùng của công ty tài chính phải bao gồm các nội dung thông báo cho khách hàng về lịch trả nợ gốc, lãi tiền vay khi có điều chỉnh. Khách hàng cần được xem dự thảo hợp đồng trước khi ký và công ty tài chính có trách nhiệm giải thích chính xác, đầy đủ, các nội dung cụ thể trong hợp đồng cho vay tiêu dùng khi có yêu cầu của khách hàng. Phải niêm yết công khai hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung về cho vay tiêu dùng để khách hàng biết trước khi ký hợp đồng.
Trong hợp đồng, các công ty tài chính phải nêu rõ lãi suất cho vay tiêu dùng theo thỏa thuận; đưa ra các nguyên tắc và các yếu tố xác định lãi suất, lãi suất áp dụng đối với dư nợ gốc bị quá hạn, phương pháp tính lãi tiền vay, loại phí và mức phí áp dụng đối với khoản vay... Các biện pháp nhằm đôn đốc, thu hồi nợ phù hợp với quy định của pháp luật và cả chế tài trong trường hợp khách hàng không trả nợ đúng hạn.
Theo các chuyên gia kinh tế, Thông tư 43 ra đời giúp hoạt động cho vay tiêu dùng của các công ty tài chính có khung pháp lý riêng, không còn bị đối xử như một ngân hàng thương mại như trước đây, trong khi đặc thù hoạt động của công ty tài chính và ngân hàng rất khác biệt. Bà Vương Thủy Tiên, thành viên Hội đồng Thành viên Công ty Tài chính Home Credit, cho rằng đây là một thay đổi lớn, tích cực trong quản lý của cơ quan chức năng với hoạt động của công ty tài chính, một loại hình hoạt động được xem là mới nhưng có tốc độ tăng trưởng ấn tượng thời gian gần đây.
Bà Vương Thủy Tiên nhận xét: “Thông tư 43 có những quy định mới liên quan đến điều khoản về lãi suất trong hợp đồng, thời gian gọi điện nhắc nợ với khách hàng và có thể bỏ đơn đăng ký vay của khách hàng... Những điều khoản này nhằm mục tiêu tăng cường tính minh bạch hoạt động cho vay tiêu dùng của các công ty tài chính, đơn giản hóa thủ tục vay, cũng như hướng đến bảo vệ một cách tốt nhất quyền lợi của người tiêu dùng”.