Kết quả điều tra Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) 2016 với gần 1.600 doanh nghiệp (DN) có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đang hoạt động tại Việt Nam vừa được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố, cho thấy những tín hiệu tích cực về môi trường đầu tư kinh doanh. Có 11% DN cho biết đã tăng vốn đầu tư, 63% tuyển dụng thêm lao động mới, là mức tăng cao nhất trong vòng 5 năm qua.
Giảm chi phí gia nhập thị trường
Theo các DN, trong 2 năm qua, những thay đổi pháp luật, nhất là quy định trong Luật Đầu tư và Luật DN, đã tạo ra môi trường pháp lý thân thiện hơn đối với các nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài. Theo các DN, chi phí gia nhập thị trường và tham nhũng đã giảm đáng kể trong năm qua.
Cụ thể, các quy định gia nhập thị trường không còn là gánh nặng lớn đối với DN FDI, hơn 90% DN có được tất cả các giấy phép cần thiết để chính thức đi vào hoạt động chỉ trong vòng 3 tháng, kể từ khi bắt đầu thực hiện các thủ tục. Đây là tỉ lệ cao nhất Việt Nam từng đạt được và tăng đáng kể so với giai đoạn 5 năm trước. Đặc biệt, có khoảng 40% DN trong năm 2015 và 2016 chính thức đi vào hoạt động trong vòng chỉ một tháng. Thời gian chờ đợi để nhận được giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, mã số thuế và giấy chứng nhận đăng ký DN lần lượt là 35, 21 và 25 ngày.
Liên quan đến chi phí “bôi trơn”, dù có khoảng 25% DN FDI nói rằng họ trả tiền bôi trơn để có được giấy phép đầu tư và 13,6% trả hoa hồng khi cạnh tranh giành các hợp đồng của cơ quan nhà nước. Nhưng tỉ lệ này đã giảm so với năm trước. Theo nhóm chuyên gia nghiên cứu PCI 2016, những cải cách của Việt Nam thời gian qua đã gia tăng sự lạc quan của giới đầu tư nước ngoài và triển vọng mở rộng sản xuất, kinh doanh lớn hơn. Quan trọng hơn, những nhà đầu tư muốn vào Việt Nam trong 2 năm tới sẽ có điều kiện tiếp cận môi trường thân thiện hơn nhiều so với trước đây.
Điểm đến hấp dẫn của vốn ngoại
Những cuộc khảo sát của các hiệp hội DN nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam mới đây cũng cho thấy Việt Nam tiếp tục là điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI. Trong Sách trắng 2017 về môi trường đầu tư của Việt Nam vừa được Hiệp hội Các DN châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) công bố cho thấy Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có thể giúp Việt Nam trở thành điểm đến kinh doanh hứa hẹn nhất khu vực Đông Nam Á cho các DN châu Âu. Việt Nam không chỉ có tiềm năng mà còn là thị trường đầu mối của khu vực trong tương lai. Trong số các nhà đầu tư nước ngoài, EU ngày càng trở thành nguồn cung FDI quan trọng cho Việt Nam.
Theo EuroCham, những nỗ lực không ngừng cải thiện môi trường kinh doanh đã giúp Việt Nam có sức thu hút mạnh mẽ đối với các nhà đầu tư nước ngoài, dòng vốn FDI vào Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp tục gia tăng. Ông Võ Quang Huệ, Phó Chủ tịch EuroCham, cho biết khảo sát của PCI 2016 về môi trường đầu tư của Việt Nam được cải thiện trong mắt nhà đầu tư nước ngoài cũng tương đồng với các chỉ số đánh giá của DN thành viên EuroCham trong Sách trắng 2017, cho thấy tín hiệu tích cực hơn từ môi trường đầu tư của Việt Nam.
Hiện EVFTA đang trong quá trình phê chuẩn ở Việt Nam, EU và khi có hiệu lực từ năm 2018, sẽ mở ra cơ hội rất lớn cho các DN trong việc thu hút thêm vốn FDI từ EU vào Việt Nam. Hiện nhiều nhà đầu tư EU đang nghiên cứu, tìm hiểu thị trường Việt Nam để tìm kiếm cơ hội đầu tư. Để tận dụng cơ hội này, môi trường đầu tư ở Việt Nam cần tiếp tục được cải cách hơn nữa.
Trước đó, khảo sát của Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) về thực trạng hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN Nhật tại châu Á và châu Đại Dương cũng cho thấy hơn 60% DN Nhật muốn mở rộng hoạt động kinh doanh tại Việt Nam. Đây là tỉ lệ rất cao so với các quốc gia khác, cho thấy Việt Nam tiếp tục là điểm đến đầu tư quan trọng của DN Nhật. Các chỉ tiêu về thủ tục hành chính, pháp luật chưa hoàn thiện, chi phí không chính thức… đều giảm so với năm trước.
