Phiên giao dịch ngày 12-4, tỉ giá trung tâm được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố ở mức 21.834 đồng/USD, giảm 8 đồng/USD so với phiên trước và giảm tới 56 đồng mỗi USD so với thời điểm trước khi áp dụng cơ chế tỉ giá trung tâm. Giá USD trong các NH thương mại cũng ổn định quanh 22.250 đồng/USD mua vào, 22.320 đồng/USD bán ra, giảm khoảng 227 đồng/USD so với trước khi áp dụng cơ chế tỉ giá mới.

Hấp thu tốt hơn cú sốc bên ngoài

TS Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh doanh, nhìn nhận việc áp dụng cơ chế điều hành tỉ giá mới sau một quý đã phát huy tác dụng tích cực. NH trung ương đã hoàn toàn chủ động trong điều hành tỉ giá, giữ tỉ giá tương đối ổn định và thanh khoản thị trường tốt.

Theo NHNN, sau 3 tháng áp dụng cách thức điều hành tỉ giá mới dù thị trường quốc tế liên tục biến động, tỉ giá và thị trường ngoại tệ trong nước vẫn diễn biến tích cực. Tỉ giá trên thị trường đã giảm nhanh và thấp hơn rất nhiều giai đoạn cuối năm ngoái. Xu hướng này trái ngược so với năm 2015, khi nhiều thời điểm giá USD trong các NH thương mại liên tục sát trần biên độ cho phép, các NH thương mại có dấu hiệu căng thẳng về ngoại tệ.

Ông Bùi Quốc Dũng, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ thuộc NHNN, cho biết hiệu quả từ cơ chế điều hành tỉ giá mới cũng cho thấy thị trường ngoại tệ đã hấp thu tốt hơn các cú sốc bên ngoài, làm giảm thiểu tác động bất lợi lên tỉ giá. Việc thay đổi cách thức điều hành tỉ giá cũng là bước đi tiếp theo trong lộ trình chống đô la hóa, nâng cao vị thế của VNĐ, ổn định tỉ giá và thị trường ngoại hối. Trước đó, NHNN cũng đã áp dụng hàng loạt giải pháp để giảm tính hấp dẫn của đồng USD như thu hẹp đối tượng được vay vốn bằng ngoại tệ, chuyển dần quan hệ huy động - cho vay bằng ngoại tệ sang quan hệ mua bán ngoại tệ, giảm lãi suất huy động USD về 0%...

Trả tỉ giá về cho thị trường?

Sau một thời gian NHNN áp dụng cơ chế tỉ giá mới với những tín hiệu tích cực, giá USD trên thị trường giảm mạnh, nhiều ý kiến cho rằng NHNN nên thả nổi tỉ giá để thị trường quyết định!
Ông Bùi Quốc Dũng cho rằng cơ chế tỉ giá thả nổi có quản lý hiện nay là một lựa chọn phù hợp với một nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Bởi nếu áp dụng cơ chế thả nổi tỉ giá hoàn toàn, tỉ giá thường biến động mạnh trong ngắn hạn trước tác động của các yếu tố tâm lý, kỳ vọng hay cú sốc kinh tế tài chính trong, ngoài nước. Năm ngoái, tỉ giá của nhiều nước đã biến động rất mạnh với cơ chế tỉ giá thả nổi hoàn toàn như đồng ringit của Malaysia mất giá 22% hay đồng Rupia của Indonesia mất giá hơn 10%, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cân đối vĩ mô của các nước này. Yếu tố tâm lý có thể khiến tỉ giá tăng cao hoặc giảm sâu mà không phản ánh đúng các cân đối vĩ mô của nền kinh tế.

Đồng thời, tỉ giá biến động mạnh sẽ gây khó khăn cho công tác lập kế hoạch sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, ảnh hưởng đến hiệu quả của nền kinh tế. Ngay Singapore có nền kinh tế phát triển cũng áp dụng cơ chế tỉ giá có quản lý. Đại diện NHNN lập luận rằng cơ chế tỉ giá hiện nay bảo đảm được sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế, tránh được những biến động thái quá về tỉ giá và tránh được những cú sốc không cần thiết từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. “Khi thị trường tài chính của Việt Nam thực sự phát triển sâu và doanh nghiệp có đầy đủ công cụ để bảo hiểm tỉ giá thì có thể thả nổi hoàn toàn tỉ giá cho thị trường quyết định” - ông Dũng nói.

VŨ PHONG