ThS-BS Đào Thị Yến Phi
Những khác biệt này luôn là khởi nguồn cho nhiều “tranh chấp” giữa bố mẹ và trẻ, nếu không khéo léo thu xếp sẽ dẫn đến các hậu quả lâu dài về tâm lý và thực thể, bao gồm cả các hậu quả về dinh dưỡng như biếng ăn, sợ thức ăn, ăn không đủ nhu cầu dẫn đến chậm phát triển thể chất hoặc ăn uống sai lệch dẫn đến thừa cân béo phì…
Bố mẹ thương con, nên thường định chuyện ăn uống của con theo kiến thức, tập quán và thói quen ăn uống của… chính mình! Món nào bố mẹ ăn thấy ngon miệng thì cũng nghĩ đó là món ngon cho trẻ; thức ăn nào sách (hay internet) bảo là bổ thì đó cũng là món bổ cho trẻ… Điều này là một trong những nguyên nhân quan trọng khiến trẻ… từ chối các thức ăn mà bố mẹ đã dành thời gian, tâm trí để chuẩn bị cho trẻ, nhất là với những trẻ có tính bảo thủ và khó khăn trong chuyện ăn uống. Biểu hiện của sự từ chối đó rất đa dạng: khóc, né tránh, ngậm, giả vờ buồn ngủ hay đi vệ sinh… và đôi khi thô bạo hơn như hất đổ chén thức ăn, giả vờ nôn ói… Nếu phụ huynh cứng rắn và quyết liệt, mối bất hòa leo thang ngày càng căng thẳng về tâm lý cho cả hai bên; còn nếu phụ huynh nuông chiều và yếu đuối với trẻ, mâu thuẫn lại tiến triển theo hướng làm thay đổi nhận thức và hình thành thói quen ăn uống sai lệch của trẻ, như trẻ không ăn rau, chỉ ăn một vài loại thức ăn ưa thích, vừa ăn vừa chơi hay vừa ăn vừa xem tivi…
Thật ra, trong giai đoạn trưởng thành, khẩu vị của đa số trẻ trong chuyện ăn uống thường đơn giản đến bất ngờ. Trẻ có khuynh hướng thích những món ăn đơn điệu riêng rẽ như cơm chan nước tương, trứng chiên, xúc xích… hơn là ăn một chén cơm được trộn sẵn với nhiều loại thức ăn. Điều này ngoài nguyên nhân sinh lý về vị giác, còn một phần không nhỏ là do khả năng nhai nuốt của trẻ. Thức ăn trong miệng phải được hòa trộn với nước bọt, nhai kỹ để chuyển thành một khối thống nhất, vo viên bằng lưỡi thì mới nuốt vào thực quản được. Nếu thức ăn có độ cứng mềm khác nhau (như trộn cơm với thịt hay rau) thì trẻ phải nhai rất lâu mới có thể biến các thức ăn này thành một khối có độ mềm đồng nhất mà chưa đồng nhất thì không thể nuốt hoặc cố nuốt thì sẽ nhợn ói, cuối cùng vẫn đưa đến cái cảm giác sợ ăn và sợ thức ăn ở trẻ. Khi trẻ không được biết về sự ngon lành của món ăn và cách thưởng thức hương vị của một món ăn, bữa ăn sẽ trở thành bữa trẻ ép mình… trả cho xong nợ với người lớn hoặc hình thành các xu hướng ăn uống thiên lệch như nuốt mà không nhai kỹ, ăn ngấu nghiến mà không biết cách thưởng thức hương vị của món ăn…
Cũng không khó khăn gì lắm để tránh những rắc rối này. Điều tiên quyết nhất là phải tôn trọng tâm lý ăn uống của trẻ. Tôn trọng không phải là nuông chiều và thỏa hiệp với những ý thích của trẻ mà phải khéo léo định hướng cho trẻ trong chuyện ăn uống. Ngay từ những ngày đầu tiên tập ăn dặm, chỉ nên cho trẻ ăn thật ít và với một hương vị mỗi lần, khi trẻ đã quen với chuyện ăn thì mới tăng dần số lượng thức ăn và nấu với nhiều loại thực phẩm khác nhau. Ngay từ khi bắt đầu tập ăn cho đến khi trẻ mọc đủ răng, thậm chí có trường hợp phải kéo dài đến khi trẻ thay răng sữa, bố mẹ luôn cần chú tâm đến chuyện tập cho trẻ nhai: các thức ăn nên mềm nhưng phải có hạt lợn cợn để trẻ có thể nhai bằng nướu, đút miếng nhỏ và hướng dẫn cho trẻ cách cử động hàm và răng để nhai chứ không nuốt trộng. Ở trẻ lớn, nên cho trẻ ăn riêng từng loại thức ăn một như ăn cơm không hay bánh mì không, sau đó cho trẻ ăn vã một phần thức ăn như một con tôm, một miếng chả, một cây xúc xích… rồi cuối cùng mới đến một chén canh rau và ít trái cây. Những trẻ không thích ăn rau thường là do rau cứng, khó nhai nuốt và dễ làm trẻ nhợn ói, nên giúp trẻ tập ăn rau bằng cách chế biến những loại thức ăn mà rau là một thành phần nguyên liệu cùng với một nguyên liệu mà trẻ chấp nhận, như băm nhỏ rau củ để đúc với trứng hoặc cũng có thể dùng những thực phẩm trẻ ưa thích có bổ sung hạt rau củ tự nhiên.
Ăn cũng là chuyện trẻ cần phải học. Người dạy trẻ ăn cũng quan trọng không kém người thầy dạy chữ, vì sẽ giúp trẻ có được kỹ năng ăn uống đúng và tốt nhất, kỹ năng sẽ được sử dụng suốt đời, kỹ năng có ảnh hưởng quyết định đến sức khỏe và cuộc sống của trẻ.
| Xúc xích tiệt trùng Bí Đỏ và xúc xích tiệt trùng Cà Rốt đến từ Saigon Nutri Food, nhà chế biến xúc xích tiệt trùng chuyên nghiệp, sẽ là giải pháp để mẹ giúp trẻ làm quen với rau củ đơn giản nhất. Sản phẩm được bổ sung 100% bí đỏ và cà rốt tươi ngon hoàn toàn từ thiên nhiên mang đến cho bé bữa ăn có thêm nguồn rau củ tự nhiên vừa ngon vừa vui. 
|
ThS-BS Đào Thị Yến Phi
(Trưởng Bộ môn Dinh dưỡng - An toàn thực phẩm Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch)
Viết bình luận