Một trong các lý do khiến bệnh tim mạch đã, đang và sẽ tiếp tục chiếm vị trí hàng đầu trên bảng phong thần là vì đột quỵ vẫn nằm ngoài vòng kiểm soát. Ngay cả trong trường hợp bệnh nhân được may mắn cứu sống, tỉ lệ phục hồi sau tai biến mạch máu não vẫn còn rất thấp, ngay cả ở các quốc gia có nền y tế tiên tiến.
Theo thống kê được thực hiện ở Hàn Quốc, tỉ lệ mắc bệnh Alzheimer sau đột quỵ rõ ràng cao hơn ở số nạn nhân trước đó không được can thiệp sớm với phác đồ điều trị nhằm phục hồi tế bào thần kinh.
Đáng tiếc vì não bộ rõ ràng có khả năng phục hồi rất cao nếu:
- Cải thiện chất lượng giấc ngủ của người bệnh: Nỗ lực này cần thông qua hoạt chất sinh học có công năng điều chỉnh tín hiệu khởi động trung khu điều hành giấc ngủ. Nên nhớ là chất lượng của trí nhớ sau lần đột quỵ gắn liền mật thiết với độ sâu của giấc ngủ theo kết quả nghiên cứu ở đại học Schleiweg-Holstein. Nhưng nếu tưởng như thế chỉ cần dùng thuốc an thần để bệnh nhân ngủ cho bằng được thì lầm. Thuốc an thần tuy tạo được giấc ngủ nhưng não bộ của người đột quỵ sau đó chỉ tăng phần tê liệt khiến nạn nhân sau này quên luôn công việc ghi vào bộ nhớ. Cũng chính vì thế mà chuyên gia về điều trị phục hồi ở Đại học Hannover cổ động cho việc áp dụng cây thuốc như Bạch quả, Đinh lăng.
- Điều chỉnh dẫn truyền thần kinh: Rối loạn vận động, mất trí nhớ, phản ứng sai lệch… ở người đột quỵ không hẳn lúc nào cũng do thương tổn thực thể của não bộ. Trong nhiều trường hợp nhuyễn não, chức năng tư duy của nạn nhân suy giảm vì dẫn truyền thần kinh không đi đến nơi về đến chốn. Theo chuyên gia ở Đại học Erlangen, tín hiệu thần kinh vừa nhập vào lại ra ngay, cứ như nước đổ đầu vịt, là do thương tổn trên cấu trúc của dây thần kinh. “Mát dây” tất nhiên chập điện... Bệnh nhân vì thế cần các chất bọc lót cho dây thần kinh như lecithin trong đậu nành.
- Cung cấp dưỡng khí cho tế bào thần kinh: Nhiều công trình nghiên cứu cho thấy hàm lượng dưỡng khí bên trong tế bào thần kinh quá thấp sau cơn đột quỵ. Chính vi thế mà người bại liệt, bên cạnh việc tập luyện, cho dù dưới hình thức thụ động, thì sau đó ít mất trí nhớ và mau phục hồi hơn người bước vào chương trình vật lý trị liệu quá trễ. Theo các nhà nghiên cứu về lão khoa ở Mỹ, việc áp dụng dưỡng khí liệu pháp là một trong các điều kiện để tế bào đừng thiếu dưỡng khí trong lúc dầu sôi lửa bỏng.
- Trung hòa stress: Đột quỵ là một thể dạng stress nặng nề và đột ngột. Bôi sạch bộ nhớ là một trong các phản ứng phụ của nội tiết tố nảy sinh trong tình huống stress. Chính vì sự hiện diện không mời cũng đến của các chất này mà mạch máu nuôi dưỡng hệ thần kinh trung ương có khuynh hướng co thắt thái quá. Hậu quả là nạn nhân khó tránh đau đầu, chóng mặt, trầm uất… Não không thể dán tín hiệu thần kinh, dù là hình ảnh hay âm thanh, vào bộ nhớ nếu kích ứng quá dồn dập. Đó là lý do tại sao nhiều thầy thuốc đang đặt nặng giá trị của hoạt chất kháng ôxy hóa trong phác đồ điều trị phục hồi cho bệnh nhân đột quỵ, như chất màu anthocyanin trong rau trái, gaba trong gạo mầm, khoáng tố selen, linh chi…
Đột quỵ có nghĩa là quỵ xuống đột ngột. Điều trị phải kiên trì. Cái khó nằm ở chỗ cần chủ động can thiệp càng sớm càng tốt.
| Theo chuyên gia về đột quỵ ở Seoul, nhiều trường hợp bại liệt, á khẩu, sa sút trí tuệ, trầm uất… sau tai biến mạch máu não lẽ ra đã không nghiêm trọng đến thế nếu bệnh nhân được điều trị thật sớm với hoạt chất có tác dụng phục hồi chức năng não bên cạnh các biện pháp vật lý trị liệu. |
Bác sĩ Lương Lễ Hoàng
