Tại hội thảo, đơn vị này cho biết, có hơn 80.000 hộ dân có nhu cầu mua, thuê NOXH nhưng cán bộ công chức viên chức mới là đối tượng cần ưu tiên giải quyết trong các năm tới.

TS. Dư Phước Tân, Trưởng phòng nghiên cứu quản lý đô thị (Viện Nghiên cứu Phát triển) đánh giá, công trình này của nhóm khảo sát có quy mô lớn, đảm bảo được cả tiêu chí định lượng lẫn định tính.

“Nhóm điều tra đã tiến hành khảo sát không chỉ đặc điểm kinh tế xã hội và nguyện vọng của từng cá nhân mà còn thu thập các thông tin chung và nguyện vọng của các hộ gia đình được phỏng vấn”, TS. Tân chia sẻ.

Thủ tục chứng minh thu nhập khi mua NOXH hiện vẫn còn nhiều vướng mắc

Báo cáo đã thể hiện khá đầy đủ các ý kiến đánh giá cũng như những khó khăn khi thực hiện chính sách NOXH như: các thông tin vẫn chưa được công khai đầy đủ, rõ ràng; thời gian đăng ký mua và phân phối NOXH còn dài; đặc điểm căn hộ chưa phù hợp với nhu cầu của người dân. Trong đó, nổi bật vẫn là khó khăn trong việc tiếp cận hồ sơ mua căn hộ và thủ tục để chuyển đến cơ quan chịu trách nhiệm xét duyệt.

Liên quan đến khía cạnh tài chính, nhiều ý kiến của người dân cho biết, trong lúc thu nhập của họ vẫn chưa đáp ứng cho chi trả lâu dài, quy định phải trả trước 20 -30% giá trị căn hộ trong trường hợp đăng ký thuê mua sẽ khiến người dân gặp khó khăn, đặc biệt là khi áp dụng phương thức thuê mua đối với đối tượng nghèo, cận nghèo. Nên giảm bớt tỷ lệ này xuống còn 10% hoặc bỏ hẳn quy định này đi.

Số tiền cho vay mua căn hộ nên cao hơn 70% giá trị căn hộ; thời gian vay nên kéo dài từ 30 - 50 năm, và lãi suất vay cần được cố định dưới 5% trong vòng 20 năm.

Báo cáo cũng đề xuất Nhà nước cần xem xét lại thủ tục chứng minh thu nhập, nên dựa vào mức lương trung bình của cả năm để xét thay vì chỉ căn cứ vào thu nhập của cá nhân theo tháng.

“Một điểm khá vô lý là người đăng ký mua, thuê mua NOXH phải chứng minh có thu nhập thấp hơn 9 triệu đồng/tháng, nhưng mức thu nhập này lại không đủ điều kiện để trả góp”, TS. Tân đưa ra dẫn chứng. Nhóm nghiên cứu cho rằng nên đưa tiền thuê nhà vào lương, đồng thời nên có thêm nhiều nguồn quỹ cho vay như gói ưu đãi tín dụng 30.000 tỷ đồng như vừa qua để tạo điều kiện cho người dân.

Ngoài ra, Nhà nước cũng cần tạo điều kiện về kinh tế, cơ sở vật chất, bố trí trường học gần nơi ở mới, giúp người mua NOXH ổn định cuộc sống tốt hơn thay vì chỉ chú trọng đầu tư xây dựng căn hộ.