Tại Diễn đàn Thanh toán điện tử Việt Nam 2016 mới đây, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Kim Anh cho biết Fintech như những dịch vụ mới được kỳ vọng trở thành cánh tay nối dài của các NH tới đối tượng người dùng chưa có tài khoản ở NH truyền thống. Các Fintech là cơ hội khởi nghiệp của nhiều doanh nghiệp nhỏ, nhóm cá nhân có hiểu biết về công nghệ nhưng trào lưu công nghệ mới cũng xuất hiện những rủi ro, gian lận tiềm ẩn đối với cả NH và khách hàng trong quá trình sử dụng dịch vụ.
Giúp tiếp cận dịch vụ ngân hàng dễ hơn
Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, viễn thông và nắm bắt được xu hướng phát triển thanh toán không dùng tiền mặt, tại Việt Nam đã xuất hiện một số tổ chức không phải là NH có lợi thế về công nghệ tham gia hỗ trợ NH thương mại cung ứng các dịch vụ NH với ứng dụng công nghệ hiện đại (Fintech), trong đó có dịch vụ thanh toán. Theo Đánh giá của các chuyên gia, Việt Nam là một “mỏ vàng” cho các công ty công nghệ khi sở hữu cấu trúc dân số trẻ, năng động, tỉ lệ dân số kết nối với internet đạt 44%, tỉ lệ sử dụng smartphone là 40% và dự kiến sẽ còn tăng mạnh trong những năm tiếp theo. Ngược lại, mức độ phủ sóng của các dịch vụ tài chính còn rất thấp, khi chỉ 30% dân số có tài khoản NH, thấp hơn rất nhiều so với con số trung bình 60% của thế giới. Do đó, lĩnh vực công nghệ tài chính, trong đó các sản phẩm cung cấp trải nghiệm NH là một sân chơi mới đang chờ được khai phá.
Trong khi đó, theo NHNN, bản thân các NH ít có thế mạnh về công nghệ thông tin để tự phát triển hệ thống thanh toán của riêng mình, nếu tự đầu tư thì chi phí nghiên cứu và triển khai cũng rất tốn kém so với hiệu quả đạt được. Do đó, sự ra đời của các tổ chức này góp phần tăng cường tiếp cận tài chính toàn diện. Bản thân các NH cũng giảm bớt chi phí đầu tư về hạ tầng công nghệ thông tin, đa dạng hóa các sản phẩm, dịch vụ cung cấp cho khách hàng.
Theo ông Bùi Quang Tiên, Vụ trưởng Vụ Thanh toán NHNN, đến nay NHNN đã cấp giấy phép cho 16 tổ chức không phải là NH cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, trong đó cho phép 1 tổ chức cung ứng dịch vụ chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử (NAPAS) và 15 tổ chức cung ứng dịch vụ cổng thanh toán điện tử, hỗ trợ thu hộ, chi hộ và hỗ trợ chuyển tiền điện tử, ví điện tử.
Tính đến cuối tháng 9-2016, tổng số ví điện tử được phát hành đạt trên 3 triệu với hơn 40 NH thương mại tham gia hợp tác với các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đã được NHNN cấp phép.
Kiểm soát rủi ro khi “bắt tay” với Fintech
Theo một khảo sát phạm vi toàn cầu mới đây của PwC, 83% định chế tài chính truyền thống lo ngại rằng một phần hoạt động kinh doanh của họ có nguy cơ rơi vào tay công ty công nghệ tài chính. Trong vòng 5 năm tới, 24% thị phần các NH trong mảng chuyển tiền và thanh toán sẽ rơi vào tay các công ty Fintech, con số này sẽ là 22% trong lĩnh vực quản lý tài sản và 21% trong lĩnh vực bảo hiểm.
Ông Jan Bellens, Phó Tổng Giám đốc phụ trách thị trường mới nổi toàn cầu Tập đoàn Kiểm toán Ernst & Young, cho rằng Fintech đang nhận được sự chú ý của các NH trên toàn cầu và rất nhiều NH đang tìm kiếm cơ hội để tiếp thu, mua lại hoặc tìm kiếm các quan hệ đối tác với các công ty Fintech. Mối quan hệ hợp tác này có lợi cho cả hai bên. Trong khi NH có thể cung cấp cơ sở khách hàng, nguồn vốn, cơ sở hạ tầng, tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm liên quan đến quy định pháp lý, các công ty Fintech mang đến những kiến thức về công nghệ, khả năng đổi mới và đáp ứng nhanh nhạy yêu cầu của thị trường.
Dù vậy, khi NH hợp tác với Fintech, đặc biệt là một số công ty Fintech ít tên tuổi, NH có thể sẽ phải đối mặt một số rủi ro hoạt động như rủi ro pháp lý bởi các tổ chức phi NH có thể không được chuẩn bị đầy đủ các chính sách an ninh toàn diện và quy định về tài chính của các tổ chức này lỏng lẻo hơn các tổ chức tín dụng truyền thống… Việc hợp tác với Fintech sẽ làm gia tăng các rủi ro mà NH thương mại phải đối mặt nhưng đồng thời mang đến nhiều cơ hội phát triển tiềm năng cho ngành. Quan trọng là các NH cần thực hiện quản lý các rủi ro có liên quan một cách hiệu quả và phù hợp.
Viết bình luận