Trải qua hàng trăm năm thực dân phương Tây thống trị, hòn đảo Hồng Kông mang đậm màu sắc văn hóa của phương Tây. Tuy vậy, người dân nơi đây lại rất coi trọng phong thủy - một nét văn hóa truyền thống của Trung Quốc.

Rất nhiều người tin rằng, Hồng Kông được phồn thịnh như ngày nay là nhờ vào phong thủy: Cảng Victoria bình yên với phía đông và tây đều có núi bao bọc, khiến cảng giống như một lòng chảo chứa ngọc khổng lồ. Đây chính là mạch chủ giúp tài khí của Hồng Kông luôn thịnh vượng.

Hong Kong thịnh vượng nhờ cảng Victoria giống "lòng chảo chứa ngọc" theo cách nhìn của các nhà phong thủy.

Phong thủy có thể hiểu đơn giản là học thuyết chuyên nghiên cứu sự ảnh hưởng của hướng gió, hướng khí, mạch nước đến đời sống hoạ phúc của con người. Đối với người Hồng Kồng, phong thủy không phải cái gì mê tín, cũng không phải là khoa học. Đó chỉ là một loại hình văn hóa kinh doanh mà thôi.

Loại hình văn hóa này đã ăn sâu vào trong máu xương của người Hồng Kông, trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của họ. Từ việc chuyển nhà cho tới việc sắp xếp nội thất nơi làm việc..., người dân nơi đây đều lưu tâm tới phong thủy, không kể người giàu nghèo, giai tầng hay địa vị khác nhau.

Trong cửa hàng, phòng làm việc của các thương nhân tại Hồng Kông thường thờ thần tài và treo 72 linh phù trấn trạch. Linh phù mô phỏng thiết kế truyền thống cổ đại Trung Quốc. Các ông chủ chỉ cần treo linh phù này là có thể phòng tránh tai ương, cuộc sống bình an, làm ăn phát đạt. Những cửa hàng ở sát đường đặt điện thờ ở góc tường sát cửa ra vào. Ngày ngày chủ tiệm phải thắp hương cúng bái.

Các công ty thường sắp xếp lịch làm việc dựa vào lịch âm. Người làm ăn thường xem ngày giờ. Đặc biệt, ngày khai trương, họ rất chú trọng nghi lễ cúng bái thần phật. Công ty nước ngoài cũng phải “nhập gia tùy tục”, tính toán ngày giờ làm ăn rất kỹ càng. Ví dụ tập đoàn tư vấn thị trường châu Á - Thái Bình Dương (CLSA) tại Hong Kong từ năm 1990 trở lại đây hàng năm đều công bố “chỉ số phong thủy” để dự báo biến động của thị trường cổ phiếu và bất động sản.

Với những đại gia giàu có, câu chuyện về phong thủy lại càng quan trọng. Thậm chí, họ đều có những nhà phong thủy riêng để hàng tháng đưa ra những tư vấn cụ thể về cách bài trí, sắp xếp phòng ở, phòng làm việc... sao cho mọi việc thuận lợi nhất. Người phụ nữ giàu nhất châu Á Nina Wang qua đời năm 2011, và người làm giả di chúc để nhận 4 ty USD của Nina Wang lại chính là thầy phong thủy. Thực tế này cho thấy phong thủy ảnh hưởng mạnh thế nào với người dân Hong Kong.

Giới chức lại càng tin tưởng vào phong thủy. Điều này cũng dễ hiểu, bởi ai cũng biết logic trong phong thủy hàm chứa cả chính trị. Nơi nào có con người thì nơi ấy cũng xuất hiện giang hồ, xuất hiện những đấu đá chính trị. Trong thực tế, tại Hong Kong từng xảy ra cuộc đấu đá phong thủy nổi tiếng giữa ngân hàng HSBC và tòa nhà chọc trời Bank of China Tower.

Tòa nhà cao chọc trời Bank of China Tower.

Tại sao người dân Hong Kong lại tin vào phong thủy? Thực tế này này liên quan nhiều tới lịch sử hình thành và văn hóa riêng của mảnh đất này.

Thứ nhất, văn hóa phong thủy của Hong Kong có thể coi là kết quả của trào lưu di dân từ đại lục ở nhiều thời kỳ khác nhau. Theo ghi chép của lịch sử các dân tộc tại Trung Quốc, người đầu tiên đặt chân lên đảo là một người Hán thời Nam Tống có tên Bành Quế Công. Và từ thời Nam Tống cho tới nay, đã có 25 đời con cháu của Bành Quế Công sinh sống và phát triển tại Hong Kong.

Đến thời kỳ nhà Nguyên Minh, có thêm một số gia tộc lớn họ Đặng, Văn, Miêu, Hầu tới Hong Kong quần tụ, làm ăn sinh sống. Tới năm 1842, khi Hong Kong xây dựng hải cảng đầu tiên thì ngày càng có nhiều người di cư tới đây tìm kế sinh nhai và cùng xây dựng Hong Kong phát triển.

Lý thuyết về phong thủy của Trung Quốc được hình thành từ thời Đường - Tống với nhiều trường phái, như phái Hình thế ở Giang Tây, phái Lý pháp ở Phúc Kiến. Phái Lý pháp lấy âm dương, quẻ lý để luận cát hung, truyền bá tới một số khu vực như Chiết Giang, Quảng Đông, Giang Tây...

Vì thế mà một số dòng họ như Cám, Mẫn, Việt ở những khu vực này sau khi tới Hong Kong đã mang theo và lưu giữ những tập quán phong thủy và văn hóa tín ngưỡng. Đây chính là nguyên nhân cơ bản tại nên sự thịnh hành của phong thủy tại Hong Kong ngày nay.

Phong thủy là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần.

Thứ hai, sự tuyên truyền tích cực của các cơ quan truyền thông đại chúng tại Hong Kong về phong thủy đã phần nào thúc đẩy xu hướng yêu thích và tin vào phong thủy của xã hội phát triển. Một số đài truyền hình, đài phát thanh thường mời những chuyên gia về tướng số tới nói chuyện về vận mệnh, tướng mạo hay những chòm sao số mệnh. Những chuyên mục này rất được người dân Hong Kong quan tâm.

Nhiều tờ báo, tạp chí cũng dành riêng chuyên mục cho việc dự đoán vận mệnh, xem tử vi ... Theo Tengxun, Hong Kong hàng năm xuất bản hơn 50 đầu sách khác nhau liên quan tới tử vi, tướng số. Lượng tiêu thụ của người dân lên tới 400.000 cuốn mỗi năm.

Ngoài sự tuyên truyền tích cực của các cơ quan truyền thông, một số tổ chức đoàn thể cũng tận dụng ngày cuối tuần, dịp lễ tết để mời những chuyên gia phong thủy, tướng số tới các công viên phụ vụ nhu cầu xem tướng số cho bà con.

Thứ ba, văn hóa phong thủy thịnh hành tại Hong Kong còn liên quan tới chính sách quản lý của chính quyền thời kỳ thực dân thống trị. Thời đó, chính phủ Anh thực hiện chính sách không can thiệp vào văn hóa của người dân, tạo nên sự bao dung và đa sắc trong văn hóa tín ngưỡng của người dân nơi đây. Trong điều kiện đó, tập tục phong thủy mới có cơ hội phát triển và đến nay đã trở thành một phần không thể thiếu.

Người dân Hong Kong sống trong môi trường cạnh tranh kinh tế rất khốc liệt. Ai cũng trong tư thế phấn đấu hết mình để hơn người, để được gia nhập đội ngũ những người giàu có. Nếu người giàu có coi thầy phong thủy là người soi đường chỉ lối trong quá trình làm ăn buôn bán thì người dân thường lại coi phong thủy như một động lực phấn đấu cho bản thân vươn lên không ngừng.