Cách đây 5, 7 năm, thị trường gạch ốp lát tràn ngập hàng Trung Quốc giá rẻ thì hiện nay hàng Việt Nam đã chiếm lĩnh thị trường gạch phổ thông và từng bước khẳng định ở phân khúc trung cao cấp.
Gạch Việt áp đảo
Theo một nghiên cứu của Equities, năng lực sản xuất gạch ốp lát tại Việt Nam là một trong số ít các ngành công nghiệp vươn lên tầm cỡ khu vực và thế giới. Với công suất gần 500 triệu m2 hiện tại, Việt Nam là nước đứng thứ 6 thế giới và đứng đầu khu vực Đông Nam Á. Không chỉ tiêu thụ nội địa, sản phẩm còn được xuất khẩu. Việt Nam là nước xuất khẩu gạch ốp lát nằm trong top 10 thế giới. Hiện tại, khoảng 15% sản lượng gạch ốp lát của Việt Nam được xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới.
Cả nước hiện có khoảng 40 doanh nghiệp sản xuất gạch men, phần lớn đều sản xuất ceramic. Các doanh nghiệp nội địa lớn như Viglacera, Đồng Tâm, Thạch Bàn, CMC... Quy mô các doanh nghiệp nội phần nhiều đều có công suất từ 10 đến 20 triệu m2/năm.
Tại thị trường Việt Nam, gạch ốp lát rất phong phú về chủng loại, giá cả. Hiện nay, các doanh nghiệp sản xuất gạch ốp lát trong nước đã làm chủ công nghệ sản xuất tiên tiến, kinh nghiệm kinh doanh, cũng như đầu tư trang thiết bị máy móc hiện đại nên giảm được giá thành sản phẩm, liên tục cho ra thị trường nhiều sản phẩm mẫu mã đẹp, có khả năng kháng khuẩn giúp bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.
Ở phía Bắc, Tổng Công ty Viglacera có nhiều sản phẩm gạch ốp lát áp dụng công nghệ nano TiO2, có khả năng kháng khuẩn, tự làm sạch nhất định. Đây cũng là đơn vị tiên phong trong đầu tư, chuyển giao công nghệ sản xuất gạch ốp lát ngay khi thị trường này còn do Trung Quốc chiếm lĩnh.
Ở phía Nam, gạch ốp lát Đồng Tâm cũng sử dụng nguyên liệu nano kháng khuẩn trộn đều với nguyên liệu men và nung ở nhiệt độ cao. Không chỉ vậy, Đồng Tâm liên tục cho ra những mẫu mã mới, thân thiện với môi trường và đáp ứng sự đa dạng nhu cầu thị hiếu của người dùng.
Gạch Trung Quốc “hết cửa”
Trong vai khách đi mua gạch về làm nhà, chúng tôi đã dạo quanh các tuyến đường kinh doanh vật liệu xây dựng lớn tại TP HCM như Thành Thái, Lý Thường Kiệt, Tô Hiến Thành hỏi mua gạch Trung Quốc cho rẻ, các nhân viên bán hàng tại đây cho biết không có hàng vì gần đây cửa hàng không nhập gạch Trung Quốc.
Giá rẻ và mẫu mã đẹp nhưng tại sao gạch Trung Quốc lại vắng bóng? Quản lý một cửa hàng vật liệu xây dựng trên đường Tô Hiến Thành cho biết trước đây, gạch Trung Quốc chiếm ưu thế nhưng gần đây thì vắng bóng bởi người tiêu dùng chuộng sản phẩm do Việt Nam sản xuất. Lúc trước, giá gạch Việt cao hơn nên gạch Trung Quốc bán được, nay thì gạch Việt chiếm ưu thế rồi, giá rất cạnh tranh mà mẫu mã đâu thua kém gì, có khi còn tốt hơn.
Một chủ doanh nghiệp chuyên nhập khẩu gạch men cao cấp cho biết thị trường gạch Việt Nam đang có 2 kiểu tiêu dùng rõ rệt, với những khách hàng có nhu cầu dùng phổ thông và trung cấp thì chọn gạch Việt bởi chất lượng và mẫu mã phù hợp; khách hàng cao cấp cần độ sang trọng cho công trình của mình thì dùng hàng nhập từ châu Âu, hay các nước khác chứ hàng Trung Quốc gần như “hết cửa” rồi.
Một chuyên gia về gốm sứ cho biết gạch Trung Quốc giá rẻ là do họ áp dụng công nghệ rẻ tiền, chỉ được cái “hoa, lá, cành”, nhìn bóng bẩy thế nhưng mau xuống màu và không bền. Để có được mẫu mã đẹp, giá thành rẻ, thường nhà sản xuất sử dụng phụ gia chì. Theo chuyên gia này, chì là chất trợ chảy, rất dễ phối hợp với silica để tạo thành silicat chì nóng chảy ở nhiệt độ thấp thay vì dùng kẽm hay sắt có độ nóng chảy cao hơn. Riêng chất chì thì chỉ cần nhiệt độ thấp, khoảng 600 độ C là cho ra gạch “long lanh” lạ thường, nó còn giúp gạch chống mẻ cạnh. Nhưng chì có tính độc hại nếu quá lạm dụng nó.
Hiện trên thị trường có 4 loại gạch ốp lát chính: gạch Cotto, gạch Ceramic, gạch Porcelain và gạch Granite. Trong đó, gạch Cotto có màu đỏ đất nung, thường được sử dụng để lát sân vườn, lát sàn cho những công trình kiến trúc giả cổ. Do ứng dụng không thật rộng rãi, nhu cầu gạch Cotto là thấp nhất trong số các loại gạch ốp lát còn lại. Ba loại gạch ốp lát phổ biến thường được sử dụng trong các công trình xây dựng hiện nay là gạch Ceramic, Porcelain và Granite. Gạch men Ceramic là loại gạch lát truyền thống, đã được sử dụng tại Việt Nam từ hàng chục năm nay. Gạch Granite mới bắt đầu xuất hiện trên 10 năm trở lại đây. Được coi là một loại đá nhân tạo, gạch Granite có độ bền vượt trội so với gạch Ceramic. Gạch Porcelain (xương bán sứ) là sản phẩm đứng giữa Ceramic và Granite, tuy nhiên được xếp về hướng ceramic nhiều hơn.
