Trước đây, phong tục này chỉ lan truyền trong một bộ phận nhỏ thương nhân, giới kinh doanh tại Sài Gòn nhưng khoảng 6-7 năm nay, trở thành trào lưu lan rộng phía Bắc, nhất là Hà Nội.
Rất nhiều người dân đổ xô mua vàng ngày vía Thần Tài năm 2018 để mong may mắn.
Theo nhiều chuyên gia, tục thờ Thần tài bắt nguồn từ Trung Quốc, sau đó xuất hiện tại Việt Nam vào khoảng đầu thế kỷ XX. Câu chuyện trong dân gian để giải thích về tục thờ cúng Thần tài vào ngày mùng 10 tháng Giêng được tương truyền khá đồng nhất.
Chuyện kể rằng, dưới trần gian không có Thần tài, chỉ có Thần tài trên trời, cai quản tiền bạc, tài lộc. Trong một lần đi chơi uống rượu, Thần tài say quá nên rơi xuống trần gian. Khi Thần tài vào nhà nào xin ăn thì nhà đó giàu có, buôn may bán đắt... Đến ngày mùng 10 tháng Giêng thì Thần tài bay về trời. Để tưởng nhớ ngài, mọi người chọn ngày này là ngày vía Thần tài để thờ cúng vật phẩm và mua vàng để cầu tài lộc may mắn, sung túc cho cả năm, đặc biệt là ở những gia đình kinh doanh, buôn bán.
Sự tích này đã đi vào quan niệm của nhiều người, trở thành một tín ngưỡng dân gian nên cứ ngày này, nhiều gia đình, đặc biệt là những người làm kinh doanh lại sắm lễ vật để cúng lấy vía, cầu xin làm ăn thuận lợi, phát đạt, thịnh vượng về tài lộc, thuận buồm xuôi gió trong cả năm.
Tại Việt Nam, nhất là các tỉnh Nam Bộ, Thần tài được thờ phổ biến trong các gia đình. Ông là một vị thần của tín ngưỡng dân gian Việt Nam hay cũng có thể nói là một vị gia thần của người Việt.
Trước đây, việc mua bán vàng ngày vía Thần tài chưa hẳn trở thành trào lưu như bây giờ mà chỉ lan truyền trong cộng đồng nhỏ một số thương nhân, người kinh doanh, buôn bán ở Sài Gòn, đặc biệt là bộ phận người Việt gốc Hoa. Gần chục năm nay, tục này lan rộng tại Sài Gòn và đặc biệt, khoảng 6-7 năm nay, trào lưu này lan ra cả Hà Nội cũng như nhiều thành phố lớn khác.
Cảnh tượng người dân Hà Nội và TP HCM đổ xô xếp hàng dài cả cây số từ sớm tinh mơ để mua vàng không còn xa lạ. Chưa kể không chỉ có người làm kinh doanh, buôn bán mà cả những đối tượng khác như công chức, dân văn phòng... cũng mua vàng.
Tiến sĩ Bùi Quang Tín, chuyên gia kinh tế, nhà sáng lập trường Doanh nhân BizLight cho rằng, không nhất thiết phải cúng bằng vàng, cá lóc, heo quay mới may mắn. "Cúng vía Thần tài có thể bằng một đĩa trái cây hay bất kể gì cũng được. Vấn đề là lòng tin, niềm tin của mình như thế nào, đừng để niềm tin đâm ra lệch lạc", ông nói. Thậm chí, ông cho rằng thay vì mua vàng trong ngày Thần Tài, có thể mua trước đó vài ngày để tránh tình trạng xếp hàng, quá tải.
Ông Tín cũng nói thêm, việc mua vàng ngày vía Thần Tài, không chỉ về vấn đề tín ngưỡng, vàng chính là tài sản. Nhưng theo ông cần tránh tình trạng đầu cơ vàng. "Mua để dành thì được chứ mua hôm nay, bán ngày mai, hẳn nhiên, giá vàng xuống thì bị lỗ", ông nói.