Tuy nhiên, việc bỏ thuốc không hề đơn giản bởi sau khi bỏ hút thuốc lá, cơ thể con người sẽ xuất hiện những hiện tượng được các chuyên gia phân tích theo tiến trình dưới đây:

Từ 20 phút đến 1 năm

Theo các chuyên gia Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống dịch bệnh Mỹ (CDC), chưa đầy 20 phút sau khi hút hết điếu thuốc cuối, nhịp tim bắt đầu giảm dần, trở lại mức bình thường. Sau 2 giờ, nhịp tim và huyết áp giảm xuống gần như bình thường. Khả năng lưu thông máu ngoại vi bắt đầu được cải thiện. Các đầu ngón tay, ngón chân ấm dần lên. Triệu chứng thèm thuốc lá bắt đầu xuất hiện sau khi điếu thuốc cuối cùng kết thúc. Triệu chứng nghiện ban đầu gồm thèm dữ dội; lo âu, căng thẳng và buồn chán; buồn ngủ hay khó ngủ và thèm ăn... xuất hiện.

12 giờ sau khi bỏ thuốc, carbon monoxide (CO) có thể gây độc cho cơ thể được bài tiết từ khói thuốc khi hít vào. Do CO liên kết chặt với các tế bào máu nên khi nồng độ CO cao có thể phong bế các tế bào liên kết với ôxy, phát sinh nhiều chứng bệnh nan y về tim mạch. Tuy nhiên, chỉ trong vòng 12 giờ sau khi bỏ hút thuốc, CO trong cơ thể giảm dần còn nồng độ ôxy trong máu bắt đầu tăng, dần dần trở lại mức bình thường.

Tỉ lệ nhồi máu cơ tim cho người hút thuốc lá cao hơn 70% so với người không hút thuốc lá. Nhưng chỉ sau 24 giờ khi bỏ hút thuốc hoàn toàn, nguy cơ gặp cơn đau tim sẽ bắt đầu giảm. Theo nghiên cứu của Bệnh viện Cleveland Clinic (Mỹ), sau 48 giờ bỏ thuốc, nguy cơ đe dọa tính mạng tuy không còn nhưng người trong cuộc lại bị giảm cảm giác, đặc biệt là cảm nhận mùi và hương vị, đây là những điều bất lợi rất rõ của việc hút thuốc. May mắn thay, sau 48 giờ nếu không có thuốc lá, các đầu dây thần kinh bắt đầu phát triển trở lại và khả năng cảm nhận mùi, hương vị dần dần được cải thiện rõ nét.

Nếu bỏ hút thuốc lá 3 ngày thì sao? Tại thời điểm này, nicotin sẽ thoát ra hoàn toàn khỏi cơ thể nhưng thật không may, điều đó có nghĩa các triệu chứng cai nicotin lại xuất hiện ở mức cao điểm. Người trong cuộc có thể gặp một số triệu chứng thể chất như đau đầu, buồn nôn, chuột rút hoặc các triệu chứng cảm xúc. Để chống lại các triệu chứng tâm thần, thèm thuốc nên sử dụng số tiền chi cho thuốc lá để điều trị dựa theo khuyến cáo của bác sĩ.

Theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ (AHA), sau một vài tuần, người trong cuộc có thể tập thể dục và thực hiện các hoạt động thể chất mà không cảm thấy hụt hơi và bị bệnh. Sở dĩ có hiện tượng trên là do quy luật tái sinh bắt đầu diễn ra trong cơ thể. Quá trình lưu thông máu, chức năng phổi dần dần được cải thiện. Sau 2 hoặc 3 tuần không hút thuốc, phổi có thể bắt đầu khỏe lên, người trong cuộc thấy dễ thở hơn. Đối với hầu hết những người hút thuốc, triệu chứng thèm thuốc bắt đầu nhạt dần sau 2 tuần cai thuốc.

Sau 1 đến 9 tháng bỏ thuốc lá, phổi bắt đầu tự sửa chữa. Bên trong phổi, lông mao, cơ quan tế bào giống như lông tóc làm nhiệm vụ đẩy chất nhầy ra ngoài sẽ bắt đầu cơ chế tự chỉnh sửa và hoạt động đúng chức năng hơn. Khi các lông mao bắt đầu làm tốt chức năng này, nó sẽ giúp làm giảm nguy cơ nhiễm trùng. Các hiện tượng như ho và khó thở  như trước đây nay bắt đầu giảm.

Và sau 1 năm

Theo CDC, 1 năm là cái mốc lớn của người bỏ thuốc. Nếu 1 năm không hút thuốc, nguy cơ mắc bệnh tim giảm tới 50% so với khi còn hút thuốc. Sau thời gian 1 năm bỏ thuốc, một số hợp chất chính bài tiết từ khói thuốc ngấm trong cơ thể vẫn còn, nhất là CO, đây là thủ phạm làm cho mạch máu nhỏ lại, làm tăng nguy cơ bị đột quỵ.

Những người hút thuốc có nguy cơ mắc một số bệnh ung thư cao hơn so với người không hút thuốc, phổ biến nhất là ung thư phổi. Thuốc lá là thủ phạm của trên 90% ca tử vong vì ung thư phổi trên toàn thế giới. Nếu bỏ được thuốc lá sau 10 năm, nguy cơ tử vong do ung thư phổi sẽ giảm còn một nửa so với người hút thuốc. Ngoài ra, sau 10 năm cai thuốc, nguy cơ ung thư miệng, họng, thực quản, bàng quang, thận và tuyến tụy cũng giảm hẳn.

Đặc biệt, nếu cai thuốc lá thành công thì sau 15 năm, nguy cơ bệnh tim của người bỏ thuốc tương tự những người không hút thuốc. Nguy cơ mắc các chứng bệnh nan y khác như như nhồi máu cơ tim, bệnh động mạch vành, loạn nhịp tim, đau thắt ngực, nhiễm trùng hay các vấn đề tác động đến nhịp đập của tim cũng giảm theo.

Bài và ảnh: Giang Nam