Sâm đất (khoai sâm) là loại củ được trồng nhiều ở Lào Cai. Vài năm gần đây, giới nội trợ Hà thành đều mê tít, săn lùng thứ đặc sản này. Ngoài có giá thành rẻ như khoai lang, sâm đất còn được quảng cáo là có nhiều công dụng như giải nhiệt, làm đẹp da, giảm béo, hỗ trợ tiểu đường, hạ đường huyết. Hiện giá bán ra cho mỗi cân sâm đất dao động từ 15.000 - 30.000 đồng.
Theo mô tả của một số tiểu thương, sâm đất có dáng hình như khoai lang, có thể ăn trực tiếp sau khi gọt vỏ. Củ sở hữu ruột vàng nhạt hoặc trắng trong. Khi ăn sẽ có hương vị như nhân sâm, giòn, ngọt, mát. Sâm đất có thể gọt ra làm nộm, nấu canh xương hoặc ngâm rượu.
Sâm đất hay còn được gọi là khoai sâm
Chị Hải Lan, chủ một cửa hàng đồ rừng ở Hà Nội cho biết, cứ đến tháng 11, cửa hàng chị lại nhập sâm đất về bán. Trung bình mỗi ngày, chị bán ra thị trường từ 50 - 60 kg đặc sản với giá bán lẻ là 25.000 đồng/kg.
"Thông thường, vào cuối tháng 10 đầu tháng 11 là sâm đất đã được thu hoạch. Sau khi thu hái, củ sẽ được làm sạch phần đất, để khô và vận chuyển xuống Hà Nội. Dòng này có đặc điểm là để càng lâu, củ càng ngọt, càng ngon" - chị kể.
Nếu trông xa, nhiều người tưởng đây là khoai lang
Chị Lan cho hay, lý do đặc sản Lào Cai được ưa chuộng là củ có giá thành rẻ, lành tính và sở hữu nhiều công dụng. Ngoài làm thuốc thì các món ăn chế biến từ sâm đất khá ngon. Đơn cử như món nộm sâm tôm, sâm xào thịt bò, sâm ninh chân giò, sâm nấu cải.
"Để làm đẹp, nhiều chị em phụ nữ còn dùng khoai sâm ép thành nước uống. Tinh chất trong sâm sẽ hỗ trợ tốt việc giảm cân và giúp chủ nhân có một làn da căng, mịn. Thế nên, mỗi lần đến quán tôi là mấy chị em phụ nữ đều xách cả chục cân về dùng dần" - chị Lan nói.
Ngoài ăn sống, khoai sâm còn dùng để ngâm rượu, làm thuốc, làm đẹp
Anh Thành Trung, tiểu thương ở chợ Hoàng Mai (Hà Nội) cho biết, 3 ngày trước, anh nhập hơn 3 tạ sâm đất về bán mà hiện không còn cân nào. Thế nên, anh phải cấp tốc, liên hệ mới đầu mối bên Lào Cai nhập thêm 5 tạ để phục vụ các "thượng đế".
"Không chỉ chị em mà cánh mày râu cũng rất thích món này, chủ yếu là mua về ngâm rượu. Vị cay nồng của rượu hòa với vị ngọt thanh của sâm, mùi thơm của nhân sâm đúng là có một không hai" - anh chia sẻ.
Ngoài ra, anh Trung còn cho biết, hiện nay, giá sâm đất đã rẻ hơn so với mọi năm từ 8.000 - 10.000 đồng/kg. Như 2 năm trước, giá cho một cân đặc sản thường dao động 35.000 - 40.000 đồng.
Đặc sản Lào Cai hiện được bán với giá từ 15.000 - 30.000 đồng/kg
Là một khách thường xuyên mua sâm đất, chị Tú Hương (Linh Đàm, Hà Nội) kể: "2 năm trước, tôi sang nhà bạn ăn cơm và được bạn giới thiệu cho món sâm đất, đặc sản Lào Cai. Nếu chủ nhà không nói, tôi còn tưởng đấy là khoai lang. Nếm thử thì thấy củ có vị ngọt thanh, mát và khá nhiều nước".
Ngoài ra, chị Hương còn cho rằng, so với các loại khoai lang đồng bằng, sâm đất chiếm ưu thế hơn hẳn vì độ ngon khó cưỡng. Đặc biệt là khi ninh với xương thì không kém cạnh với khoai sọ, khoai tây về độ thơm, sánh và mịn.