Người Hà Nội vốn thích ăn bún ốc, nhưng xì xụp bán bún ốc nóng bốc khói nghi ngút giữa trưa hè thì sao cực quá. Có lẽ chắc cũng bởi thế mà bún ốc nguội ra đời. Bún ốc nguội xuất hiện ở Hà Nội từ khi nào hay ai nghĩ ra món ăn này hiếm người trả lời được. Chỉ biết từ lâu những gánh bún ốc nguội nơi góc phố, vỉa hè đã in sâu vào tiềm thức của người Hà Nội. Thậm chí có những người xa xứ đi làm ăn, khi về lại với Hà Nội việc đầu tiên là đi tìm và thưởng thức một bán bún ốc chấm.

Gánh bún ốc nguội trong những con hẻm, con ngõ nhỏ dường như in sâu vào tiềm thức của người Hà Nội xưa.

Bún ốc nguội bình dị, giản đơn nhưng tinh tế như chính cách sống của người Hà Nội xưa. Thức quà ăn vặt này giản dị về nguyên liệu nhưng lại tinh tế trong cách chọn lựa, chế biến. Không phải loại ốc nào cũng đem nấu bún ốc nguội được. Ốc mà tanh, hôi lại ăn nguội thì khó ăn vô cùng.

Ốc nhất định phải là loại ốc ăn rong rêu bám ở khe đá thì thịt mới không tanh hôi đem lại vị giòn, béo khi thưởng thức. Ốc mua về phải làm cho sạch dớt bẩn rồi đem hấp cách thủy với giấm bỗng được cất từ nếp cái làng Vân thì mới giữ được độ ngọt, béo của ốc. Cái đặc biệt, cái tinh tế của món ăn dân dã này chính là nằm ở thứ giấm bỗng làng Vân, con ốc béo trắng ngần cùng sợi bún nhỏ tăm trắng muốt của làng Phú Đô.

Khi ăn, gắp một vắt bún chấm qua nước dùng có vị chua thanh nhẹ đã để nguội, ăn kèm chút rau sống hay lát ớt tươi rất thơm ngon. Miếng ốc béo ngậy lại giòn tan quyện cùng vị chua, cay của nước dùng, vị thanh mát của bún và rau sống như xua đi cái oi nóng của mùa hè Hà Nội.

Ngày nay để thưởng thức bún ốc nguội, người ta có thể tìm đến quán bún ốc cô Xuân ở Ô Quan Chưởng, hay gánh bún ốc ở đầu ngã tư Bùi Thị Xuân hoặc cũng có thể là gánh bún ốc cô Giang nổi tiếng trên phố Lương Ngọc Quyến đều không kém nhau về khoản thơm ngon là mấy. Giá mỗi bát thường từ 30.000 đến 40.000 đồng.

Bún ốc nguội ở Ô Quan Chưởng từ lâu vốn đã rất nổi tiếng, quán nhỏ sơ sài nhưng vẫn luôn đông khách bởi thứ nước chấm vừa miệng, miếng ốc trắng ngần giòn tan, lại gắn liền với tuổi thơ của nhiều thế hệ từng sinh ra và lớn lên ở phố cổ Hà Nội. Còn gánh bún ốc ở đầu ngã tư Bùi Thị Xuân và Trần Nhân Tông tuy chỉ vỏn vẹn vài cái ghế cùng gánh hàng nhưng lại hút khách bởi những con ốc mít béo ngậy.

Nhiều người thích ghé qua đây bởi sự chỉn chu, đồng bộ của chủ quán khi chọn bát, chum đựng, gáo múc trông rất hấp dẫn, ngon mắt. Gánh bún ốc trên phố Lương Ngọc Quyến thì lại như lạc giữa con phố sôi động với những quán bar, pub đem lại cho người ta cảm giác như được hoài niệm lại cái hồn, cái tinh tế của phố cổ Hà Nội xưa giữa cái náo nhiệt, nhộn nhịp ngày nay.