Các chuyên gia tâm thần Mỹ tiếp tục khuyến cáo rằng việc duy trì lối sống lành mạnh trong luyện tập thể dục và ăn uống không chỉ khiến cơ thể khỏe mạnh mà còn góp phần rất quan trọng để chống lại suy giảm nhận thức do tuổi già, khẳng định thêm mối quan hệ chặt chẽ giữa thể chất và tinh thần.

Ảnh hưởng từ hệ tuần hoàn

Từ lâu, những người lớn tuổi muốn giữ đầu óc linh hoạt thường xoay sang các hoạt động kích thích suy nghĩ như chơi cờ, giải đoán câu đố nhưng có một số người quên rằng sức khỏe thể chất là yếu tố then chốt để bảo vệ trí não khi về già. Trang tin HealthDay News dẫn lời Mary Ann Bauman, Chủ tịch Ủy ban Tư vấn Hội Đột quỵ Mỹ: “Chúng tôi nghĩ nên cho mọi người có nhận thức rằng cách ăn đúng và luyện tập giúp cơ thể khỏe mạnh để có một trí tuệ linh hoạt ở người cao tuổi”.

TS Bauman nói rằng việc giữ gìn sức khỏe trái tim và hệ tuần hoàn có thể là yếu tố then chốt để bảo vệ khả năng trí tuệ, theo đó, nhiều nghiên cứu hiện nay ghi nhận những cơn vi đột quỵ - tức những đợt suy giảm dòng máu chảy lên não - có thể xảy ra nhiều lần và lâu dài khiến những kỹ năng tinh thần của bệnh nhân bị mất dần đi. Nhiều công trình trong lĩnh vực này chứng tỏ việc thực hiện chế độ sinh hoạt lành mạnh như luyện tập thể dục thường xuyên và cách ăn uống tạo điều kiện trợ giúp hoạt động của hệ tuần hoàn là điều kiện cần thiết cho sự linh hoạt trong tâm trí.

Theo chuyên gia thần kinh học Mỹ Norman Relkin tại ĐH Cornell ở TP New York, để giữ cho não khỏe mạnh và tích cực, con người có thể bảo vệ phần được gọi là dự trữ của não - bộ phận giúp khắc phục những tổn thương khác nhau, kể cả do tuổi già gây ra. Bộ phận này càng được chăm sóc tích cực, người cao tuổi càng ít có dấu hiệu tuổi già và triệu chứng suy giảm trí nhớ. Giám đốc các chiến dịch về khoa học và y tế của Hội Alzheimer Mỹ Heather Snyner cho rằng y khoa không thể ngăn chặn sự tiến triển của bệnh mất trí nhớ do tuổi già hoặc bệnh Alzheimer nhưng mọi người có thể từng bước duy trì khả năng tư duy, ghi nhớ và giải quyết vấn đề trong quá trình già nua.

Để tránh suy thoái nhận thức

Mới đây, Hội Alzheimer Mỹ công bố những yêu cầu cần thiết để có thể giúp kéo giảm tình trạng suy thoái nhận thức do tuổi già, trong đó có cả các hành vi về thể chất lẫn tinh thần, cần được thực hiện hài hòa và cân bằng trong mối tương quan. TS Bauman nói rằng nhiều nghiên cứu đã chứng tỏ việc tập luyện thể chất thường xuyên giúp kéo giảm đáng kể nguy cơ suy thoái nhận thức. Bà khuyến cáo những người có bệnh liên quan đến tim mạch nên chữa trị sớm đồng thời cảnh báo những triệu chứng mãn tính như béo phì, cao huyết áp, mức độ cholesterol trong máu cao và bệnh đái tháo đường gây hại cho cả tim và não. TS Relkin khuyên nên duy trì sức khỏe tâm thần và những biểu hiện xấu như lo âu, trầm cảm, stress nếu không được chữa trị có thể làm tăng tốc độ già nua của não. Ông nói: “Chúng ta biết rằng nếu các hormone liên quan đến stress tiết ra quá nhiều khiến não co lại nhanh hơn”. Bên cạnh đó, chế độ ăn uống tốt với nhiều rau quả và ít chất béo giúp kéo giảm nguy cơ bệnh mạn tính, từ đó ít gây ảnh hưởng xấu lên não. Hội Alzheimer cũng khuyến cáo nên bỏ hút thuốc lá và ngủ đầy đủ để giúp não khỏe mạnh và chậm lão hóa. Cần thận trong bảo vệ vùng đầu, tránh nguy cơ va chạm mạnh có thể gây chấn thương.

Những hoạt động liên quan trực tiếp đến não được khuyến cáo là tiếp tục duy trì sự học tập, vốn có tác dụng kéo giảm nguy cơ sớm mất trí nhớ. Việc tích cực trong giao tiếp cũng góp phần làm cho não khỏe mạnh hơn. Mặt khác, nên cho não đương đầu với những thách thức như cách tập luyện bằng những hoạt động đòi hỏi tư duy như giải câu đố, vẽ tranh, làm những đồ vật có ích trong nhà.

Trúc Lâm