Nằm ở độ cao 1.500 m so với mực nước biển, xã Hang Kia, huyện Mai Châu, tỉnh Hoà Bình cách thủ đô Hà Nội khoảng 170 km. Vào thu, núi rừng Hang Kia trùng điệp, sương và mây vờn đỉnh núi.
Hoa đào trái mùa nở lác đác, cánh mỏng phớt hồng. Ngô đã thu hoạch chỉ còn trơ gốc. Xa xa những căn nhà gỗ mái cũ, rêu phong ẩn hiện dưới màu xanh của rừng già.
Quanh năm mây vờn đỉnh núi
Đoạn đường người địa phương thường đi làm nương
Những mái nhà cũ kỹ nằm nhấp nhô bên núi
Khắp nơi, hoa dại sắc tím, trắng, hồng nằm ôm chân núi tạo thành một cảnh sắc hùng vĩ mà lãng mạn. Có thể do hứng rất nhiều sương sớm nên các loại cây thuốc như cà độc dược, ngải cứu, cây cọ nhồi... mọc dại tươi tốt.
Hoa đào khoe sắc sớm ở Hang Kia
Hoa dại mọc khắp nơi
Người Mông vốn nhút nhát, hay xấu hổ nên chỉ cần đưa máy ảnh lên là cả phụ nữ, trẻ em đều xấu hổ, chạy biến đi.
Trẻ em Hang Kia vẫn mặc những bộ đồ truyền thống nhiều màu sắc của người Mông
Cả xóm Hang Kia tầm 200 hộ dân nhưng chỉ có 2 hộ mở nhà sàn dạng homestay đón khách du lịch. Chị Sùng Y Múa (34 tuổi, một cán bộ y tế của xã) cho biết trước đây, chủ yếu nhà chị đón khách Tây đi phượt; 2 năm gần đây mới bắt đầu có khách Việt. Khách chủ yếu đến cuối tuần nên giữa tuần, cả bản vẫn quen nhịp sống thường ngày và khá thưa vắng.
Một chỗ ngủ tập thể trên nhà sàn giá 80.000 đồng/ngày đêm/khách
Điều kiện người Mông còn khó khăn nhưng họ làm du lịch khá bài bản. Nhà sàn gỗ sạch sẽ, đầy đủ nhà vệ sinh, nhà tắm, lò sưởi hiện đại. Khách ngủ chung trên nhà sàn giá 80.000 đồng/ngày đêm. Các bữa ăn đầy đủ từ 5-7 món với giá 150.000 đồng/người. Khách cần rau chỉ việc ra vườn hái su su, bí đỏ, rau lang, đọt bí... vừa tươi ngon lại là rau sạch.
Bữa ăn 150.000 đồng/người đầy đủ rau xanh, gà đồi, thịt heo
Đến Hang Kia, bạn đừng quên nếm thử gà đồi, cá suối, đặc biệt món thịt heo gác bếp. Người Mông lấy thịt heo sống ướp thật nhiều muối rồi treo trên gác bếp nhiều tháng trời. Khi ăn, chỉ việc lấy thịt xuống chiên qua, thịt đậm đà thơm đượm mùi khói bếp, gợi nhớ tuổi thơ đã qua. Ở Hang Kia còn có cả dịch vụ hướng dẫn khách các con đường đi xuyên núi thăm những xóm làng ở nơi xa và cho thuê cả áo váy thổ cẩm chụp hình.
Thịt heo gác bếp
Một buổi sáng giữa tuần, tôi đi loanh quanh trong bản. Người lớn lên nương, trẻ con dắt tay nhau đi học. Hang Kia vắng vẻ, yên bình, nghe rõ cả tiếng chim hót, tiếng gà cục tác, tiếng heo ụt ịt. Ngắm sương và mây trên núi tan ra theo ánh nắng mặt trời, bất giác lòng bình yên lạ.
Suối bên đường
Bên bệ cửa, dưới cây đào lác đác hoa sớm, phụ nữ Mông duyên dáng trong chiếc váy thổ cẩm đỏ ngồi bên hiên nhà đan váy mới.
Cô gái Mông dệt thổ cầm bên hiên nhà
Khách có thể mua thổ cầm do người Mông dệt làm quà lưu niệm
Tết của người Mông đến trước Tết Nguyên đán 1 tháng. Khi ấy, đào, mận nở bừng cả núi đồi. Trai gái dập dìu trong những bộ trang phục rực rỡ đưa nhau đi chợ phiên, ném còn...
Tạm biệt Hang Kia, hẹn gặp lại khi mùa xuân về...
Đi Hang Kia thế nào?
Từ Hà Nội, bạn mua vé xe khách đi huyện Đồng Văn, tỉnh Sơn La tại bến xe Mỹ Đình (Hà Nội). Giá xe khoảng 140.000-200.000 đồng/người. Khi xe chạy đến khu vực xã Pà Cò, huyện mai Châu, tỉnh Hòa Bình, bạn xuống xe và đi xe ôm khoảng 8 km sẽ đến xã Hang Kia. Hang Kia và Pà Cò cách nhau 1 ngọn núi. Đường lên Hang Kia đều đã bê tông hoá nên khá thuận tiện đi lại. Nhiều xe du lịch lớn đều có thể chạy thẳng lên xã.
Lưu ý khi đến Hang Kia, bạn không nên cho trẻ con tiền và kẹo bánh.
