Thời gian gần đây nhiều doanh nghiệp (DN), nhà đầu tư ồ ạt nhập khẩu một loạt máy tính có cấu hình mạnh nhằm xử lý dữ liệu giải mã để đào tiền ảo bitcoin và nhiều loại tiền ảo khác (còn gọi là “trâu cày” tiền ảo). Loại máy này được nhập chủ yếu từ Trung Quốc.

Thi nhau nhập máy đào tiền

Việc nhập khẩu máy đào tiền ảo bùng nổ do gần đây giá tiền ảo bitcoin tăng chóng mặt và nhiều người muốn làm giàu lên nhanh chóng. Cụ thể, chỉ trong ba tháng gần đây giá bitcoin đã tăng đến 170%, có thời điểm lên mức gần 5.000 USD/bitcoin. Đây là mức cao kỷ lục từ trước đến nay.

Bên cạnh đó, do Trung Quốc siết chặt quản lý tiền ảo nên giá máy đào tiền ảo nhập khẩu có xu hướng giảm sâu. Tranh thủ cơ hội này, các DN, nhà đầu tư háo hức mua sắm máy về đào tiền ảo kiếm lời. Trung bình giá một máy đào tiền ảo dao động 60-70 triệu đồng, chưa kể chi phí mua sắm phần mềm và thuê công nhân đào tiền.

“Hiện có một lực lượng đông đảo các nhà đầu tư, cá nhân tham gia đào tiền ảo, nhất là bitcoin. Muốn đào tiền ảo phải tốn chi phí khá lớn, tối thiểu 60 triệu đồng cho đến vài trăm triệu đồng. Tiền ảo cũng là một loại tài nguyên, càng đông người đào thì càng khan hiếm nên phải nhập máy đào” - chuyên gia tài chính Dương Anh Vũ lý giải.

Bán đồng nát, thua lỗ

Anh Vũ Tuấn Tùng (ngụ quận Bình Thạnh, TP HCM), một nhà đầu tư tiền ảo, chia sẻ từng biết có người đầu tư cả tỉ đồng để mua máy đào tiền ảo bitcoin. Sau khi đào được thì lấy số tiền này đầu tư lướt sóng những loại tiền ảo khác có giá rẻ hơn. Nhưng chưa đầy một tháng sau, giá trị những loại tiền ảo mà người này đầu tư lao dốc không phanh. Hậu quả là cả tỉ đồng bốc hơi, còn máy móc thì bán đi cũng chỉ thu hồi vốn chưa đủ 50%.

Gần đây nhất, cộng đồng đào bitcoin đã chứng kiến không ít người mất toàn bộ số tiền đầu tư lên đến trăm triệu đồng khi sàn giao dịch tiền ảo BTC-E bị sập. Trong số người “bại trận” thì những người đi vay nặng lãi thiệt hại nặng nề nhất.

Tiền ảo bitcoin vẫn chưa được công nhận ở Việt Nam. Ảnh: INTERNET

“Đối với một nhà đầu tư mới tham gia thị trường tiền ảo theo kiểu bầy đàn, muốn giàu nhanh và không có kiến thức sẽ rất nguy hiểm, khả năng thất bại lên đến 90%. Đó là chưa kể pháp luật không cho phép nên những người tham gia khi mất trắng chẳng biết kêu ai” - anh Tùng nói.

Đáng lo ngại hơn, bitcoin là tiền ảo được lưu giữ dưới dạng kỹ thuật số nên nguy cơ bị tấn công, đánh cắp, thay đổi dữ liệu hoặc bị ngừng giao dịch là rất lớn. Nói thêm về vấn đề này, ông Dương Anh Vũ, chuyên gia tài chính, đánh giá: “Nếu đồng tiền này bị vô hiệu hóa giao dịch thì tài sản của nhà đầu tư chỉ còn là con số 0”.

Bên cạnh đó, ông Vũ cũng cho rằng những lời quảng cáo như thu hồi vốn chỉ sau ba tháng, thanh lý máy được ít nhất 50%… chỉ là để bán được máy đào tiền. “Trong nghề ai cũng hiểu có thu hồi vốn sau ba tháng hay không là do hên xui nhưng xui chiếm phần lớn do tài nguyên tiền ảo ngày càng hạn hẹp. Thanh lý máy được hay không cũng hên xui nốt vì máy đào đắt là do card màn hình, trong khi loại hàng hóa điện tử này khi muốn thanh lý chẳng dễ dàng gì” - ông Vũ phân tích.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cũng vừa cảnh báo: “Hiện tượng DN bỏ ra lượng tiền rất lớn nhập khẩu ồ ạt các loại máy tính để đào bitcoin và một số loại tiền ảo khác đã từng xảy ra nhưng sau đó phải bán… đồng nát do bị thua lỗ trầm trọng”.

Bị cấm, lãng phí ngoại tệ

Thủ tướng Chính phủ ngày 21-8 đã ban hành Quyết định 1255 phê duyệt đề án hoàn thiện khung pháp lý để quản lý, xử lý đối với các loại tài sản ảo, tiền điện tử, tiền ảo.

Điều này có nghĩa Chính phủ mới chỉ giao cho các bộ, ngành đề án để tạo khung pháp lý nhằm quản lý đồng tiền điện tử. Việc đề án này được ban hành không có nghĩa tiền ảo chắc chắn sẽ được công nhận. Thế nhưng, nhiều người lại tự hiểu pháp luật Việt Nam đã thừa nhận tiền ảo nên rầm rộ nhập khẩu máy đào tiền.

NHNN mới đây cũng đã có Công văn số 5747 gửi Văn phòng Chính phủ trả lời về vấn đề bitcoin, litecoin… với nội dung xác định các loại tiền ảo không phải là tiền tệ và không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp theo quy định chung của pháp luật Việt Nam.

“Việc phát hành, cung ứng và sử dụng tiền ảo nói chung và bitcoin, litecoin nói riêng làm tiền tệ hoặc phương tiện thanh toán là hành vi bị cấm” - NHNN nhấn mạnh.

Trước đó, NHNN cũng đã nhiều lần cảnh báo những rủi ro đến tiền ảo bitcoin. Do giá trị bitcoin biến động mạnh và phức tạp trong thời gian ngắn nên hoạt động đầu tư vào bitcoin ẩn chứa nhiều nguy cơ về bong bóng, tiềm ẩn gây thiệt hại cho người đầu tư.

Bên cạnh những rủi ro đối với giới đầu tư, chuyên gia tài chính Dương Anh Vũ còn cho rằng hệ lụy kèm theo là rủi ro về ngoại hối đối với hoạt động nhập khẩu máy đào. Bởi nếu mua máy đào mà không đem lại hiệu quả thì Việt Nam đang lãng phí một lượng lớn ngoại hối một cách vô ích. Do vậy nên kiểm soát việc nhập khẩu máy đào thay vì để nhập ồ ạt như hiện nay.