Hoạt động thoái vốn nhà nước với các doanh nghiệp niêm yết dự báo sẽ sôi động hơn năm 2019.
Kỳ vọng tích cực sau kỳ nghỉ lễ
Đóng cửa phiên giao dịch ngày 1/2/2019 tại 908,67 điểm, dù trải qua 3 phiên giảm điểm liên tiếp và mất đi 0,79% số điểm nhưng về tổng thể, VN-Index đã có khởi đầu năm 2019 khá thành công với mức tăng 3,5% từ đầu năm sau chuỗi giảm điểm những tháng cuối năm 2018.
Đây là đợt hồi phục được nhiều chuyên gia dự báo trước khi cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung Quốc tạm ngưng giúp tình hình kinh tế, chính trị thế giới phần nào bớt đi những biến động bất thường, còn thị trường trong nước đón nhận mùa công bố kết quả kinh doanh quý IV và cả năm 2018 với số liệu tích cực.
Sau giai đoạn giảm mạnh và đưa định giá nhiều cổ phiếu về vùng hấp dẫn, thông tin kết quả kinh doanh đã trở thành động lực hỗ trợ cho thị trường trong bối cảnh nhà đầu tư nước ngoài trở lại xu hướng mua ròng vừa giúp giảm bớt chênh lệch cung cầu, vừa hỗ trợ tâm lý nhà đầu tư trong nước.
Trở lại sau 9 ngày nghỉ Tết Âm lịch - kỳ nghỉ lễ dài nhất trong năm của thị trường chứng khoán Việt Nam, đà tăng của thị trường kỳ vọng sẽ được nối dài khi các thị trường chứng khoán thế giới tiếp tục giao dịch khá tích cực trong tuần thị trường trong nước nghỉ lễ.
Đơn cử tại Mỹ, chỉ số Dow Jones tăng 0,17%, S&P 500 tăng 0,05%, Nasdaq tăng 0,47% trong tuần qua nhờ kết quả kinh doanh tốt trong quý IV/2018 của các doanh nghiệp và đánh dấu tuần tăng thứ 7 liên tiếp kể từ mức đáy tháng 12/2018.
Thêm vào đó, theo tính chu kỳ, sau Tết Nguyên đán là thời điểm có nhiều thông tin tích cực như các doanh nghiệp sẽ công bố báo cáo tài chính kiểm toán, chính thức khép lại năm kinh doanh 2018 và chuẩn bị cho mùa đại hội đồng cổ đông 2019 với các kế hoạch phân phối lợi nhuận, cổ tức, cũng như chuẩn bị kế hoạch kinh doanh cho năm mới, thường được kỳ vọng sẽ tốt hơn.
Chẳng hạn với cổ phiếu REE của Công ty cổ phần Cơ điện lạnh, nhà đầu tư đang chờ đợi Công ty sẽ sớm công bố thông tin chi trả cổ tức cho cổ đông ngay sau kỳ nghỉ Tết, bởi từ năm 2011 đến nay, tháng 2 luôn là thời điểm doanh nghiệp tạm ứng cổ tức.
Đây sẽ là động lực hỗ trợ thị giá cổ phiếu sau khi REE có một năm kinh doanh thành công nhất từ trước đến nay với lợi nhuận sau thuế cả năm 2018 trên báo cáo tài chính tự lập đạt 1.884,7 tỷ đồng, tăng 23,8% so với năm 2017 và vượt 37,7% chỉ tiêu cả năm. Trong đó, phần dành cho cổ đông công ty mẹ là 1.784 tỷ đồng, tương đương thu nhập trên mỗi cổ phần (EPS) lên đến 5.754 đồng/cổ phiếu.
Bên cạnh đó, một yếu tố hỗ trợ cho niềm tin tăng điểm của thị trường không thể bỏ qua là tâm lý của nhà đầu tư. Sau khi rút bớt dòng tiền ra để đề phòng những biến động rủi ro trước kỳ nghỉ lễ dài ngày, giới đầu tư thường có xu hướng giải ngân trở lại sau Tết để tìm kiếm các cơ hội đầu tư mới, giúp dòng tiền được cải thiện hơn.
Trong tháng 1/2019, phân tích của Công ty Chứng khoán FPT (FPTS) về hiệu ứng kỳ nghỉ Tết Âm lịch cho thấy, VN-Index đã tăng 11/18 lần, HNX Index tăng 9/13 lần trong 5 ngày giao dịch sau Tết. Rộng hơn, theo thống kê diễn biến của chỉ số VN-Index trong tháng 2 hàng năm - tháng trùng với kỳ nghỉ Tết Âm lịch từ năm 2009 đến nay, xu hướng tăng điểm cũng chiếm ưu thế gần như tuyệt đối với 7/9 năm.
Trong bản tin cuối cùng của năm Mậu Tuất, Công ty Chứng khoán MB (MBS) nhận định, thanh khoản giao dịch tăng mạnh trong phiên trước kỳ nghỉ là dấu hiệu tích cực vì thể hiện nhiều người sẵn sàng đặt cược cho thị trường sau Tết.
Những nét riêng của năm 2019
Kỳ vọng diễn biến tích cực từ tính chu kỳ của hiệu ứng kỳ nghỉ lễ với nhiều thông tin hỗ trợ, tuy nhiên thị trường chứng khoán sau Tết cũng đang tiềm ẩn không ít rủi ro có thể gây ra một số biến động bất thường.
Một trong những thông tin đang được chú ý nhất hiện nay là diễn biến đàm phán thương mại Mỹ - Trung khi mà thời hạn đình chiến 90 ngày sẽ kết thúc vào 1/3/2019. Thị trường thế giới cũng như trong nước đã biến động khá tích cực trong suốt 2 tháng đình chiến vừa qua phản ánh kỳ vọng các bên sẽ đạt được bước tiến lạc quan trong thời gian đình chiến. Nhưng ngược lại, điều này cũng tiềm ẩn rủi ro các thị trường sẽ đồng loạt điều chỉnh nếu kỳ vọng không được như ý.
Theo kế hoạch, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) sẽ có cuộc họp chính sách tiền tệ trong tháng 2/2019. Nhà đầu tư đang chờ đợi để có thêm đánh giá về lộ trình thực hiện các chính sách tiền tệ trong năm nay, vốn là yếu tố tác động đến sự rút ròng của dòng vốn ngoại tại các thị trường mới nổi trong năm qua.
Từ phía thị trường, triển vọng các ngành kinh tế năm nay cũng có nhiều thay đổi so với giai đoạn đầu năm 2018 và sẽ ảnh hướng đến xu hướng dòng tiền. Nếu như ở thời điểm tháng 2/2018, khi VN-Index băng băng tiến về vùng đỉnh lịch sử với hầu hết các nhóm cổ phiếu tăng giá thì hiện nay, thị trường dù tăng điểm nhưng xu hướng phân hóa diễn ra khá rõ nét theo triển vọng kinh doanh.
Chẳng hạn với nhóm dầu khí, nếu như đầu năm 2018, xu hướng tăng của giá dầu thế giới tạo hiệu ứng tích cực cho thị giá cổ phiếu trên thị trường thì việc giá dầu giảm mạnh từ đầu tháng 10/2018 và kéo dài đến nay đã và đang và tạo nhiều sức ép đến triển vọng kinh doanh trong năm 2019 của doanh nghiệp ngành này.
Kết thúc phiên giao dịch ngày 8/2/2019, hợp đồng dầu thô WTI giao tháng 3 trên sàn Nymex đã sụt 4,6%, đánh dấu tuần giảm mạnh nhất từ giữa tháng 12/2018, trong khi hợp đồng dầu Brent giao tháng 4 trên sàn Luân Đôn cũng giảm 1% trước những lo ngại về đà giảm tốc tăng trưởng của nền kinh tế toàn cầu sẽ dẫn đến sự suy giảm nhu cầu năng lượng.
Với ngành thép, các doanh nghiệp cũng vừa trải qua giai đoạn hết sức khó khăn và dự báo sẽ không dễ dàng để giải bài toán lấy lại/duy trì đà tăng trưởng trong năm 2019. Thép Nam Kim (NKG), Tập đoàn Hoa Sen (HSG) vừa báo lỗ trong quý gần nhất, còn với Tập đoàn Hòa Phát (HPG), lợi nhuận sau thuế trong quý IV/2018 giảm đến 26,4% so với cùng kỳ năm 2017. Trên thị trường chứng khoán, thị giá các cổ phiếu ngành thép đều trải qua giai đoạn giảm mạnh.
Với nhóm doanh nghiệp săm lốp như Cao su Sao Vàng (SRC), Cao su Đà Nẵng (DRC) hay Cao su Miền Nam (CSM), triển vọng kinh doanh không khả quan hơn khi giá cao su tự nhiên đã tăng 16,3% trong 3 tháng qua, trái ngược với xu hướng giảm giá vào đầu năm 2018.
Nhóm cổ phiếu dệt may, thủy sản đang có hiệu ứng tăng giá tích cực nhờ các động lực như doanh thu và lợi nhuận đạt kỷ lục trong năm 2018, Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) vừa có hiệu lực, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) kỳ vọng sớm được thông qua trong năm 2019 đem lại tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận cao. Tuy nhiên, định giá của nhiều cổ phiếu hiện đã không còn "rẻ" và có thể diễn biến bất lợi nếu đà hưng phấn giảm nhiệt.
Bên cạnh sự phân hóa theo triển vọng kinh doanh trước mùa đại hội đồng cổ đông 2019, thị trường chứng khoán cũng đang chờ đợi những ẩn số bất ngờ từ hoạt động thoái vốn nhà nước có thể sớm khởi động để kịp hoàn thành kế hoạch được giao.
Khác với đầu năm 2018 với điểm nhấn từ những thương vụ chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO) trị giá hàng nghìn tỷ đồng của Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR), Tổng công ty Dầu (OIL), Tổng công ty Điện lực dầu khí (POW), Tập đoàn Công nghiệp cao su (GVR)…, năm nay, hoạt động thoái vốn nhà nước với các doanh nghiệp niêm yết dự báo sẽ sôi động hơn khi nhiều tên tuổi lớn đang nằm trong danh sách như các đơn vị thành viên của Tập đoàn Hóa chất (Vinachem), Tổng công ty Hàng không (HVN)… Đây là những cơ hội tìm kiếm lợi nhuận được nhiều nhà đầu tư săn đón.
Rõ ràng, cơ hội sinh lời từ thị trường chứng khoán trong năm Kỷ Hợi nói chung và tháng Giêng (tháng đầu năm Âm lịch) nói riêng vẫn hết sức dồi dào. Tuy vậy, những nét riêng, khác biệt của thị trường năm nay đòi hỏi nhà đầu tư phải cẩn trọng hơn trong lựa chọn danh mục và tính toán chiến lược kỹ càng hơn để tránh tình trạng danh mục thua lỗ dù thị trường tăng điểm.
