Theo Cục Quản lý cạnh tranh, Bộ Công Thương, trong những năm gần đây, dịch vụ cho vay tiêu dùng để mua sắm tài sản, hàng hóa đã có sự phát triển nhanh chóng, góp phần thay đổi thói quen cũng như kích cầu tiêu dùng trong nền kinh tế.

Ngoài các loại hình cho vay để mua điện thoại, máy tính, xe máy… gần đây danh mục hàng hóa đã mở rộng sang mỹ phẩm, dịch vụ chăm sóc sắc đẹp… Tuy nhiên, vay tiêu dùng đang phát triển đột biến cũng bắt đầu xuất hiện hệ quả ảnh hưởng tiêu cực tới đời sống của một bộ phận người tiêu dùng, tạo ra các rào cản, hạn chế sự phát triển bền vững của thị trường tài chính.

Tư vấn lãi suất 12-24%/năm, hợp đồng lên tới 36-50%/năm

Cục Quản lý cạnh tranh cảnh báo một số hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật của các đơn vị cung cấp dịch vụ tài chính, dựa theo dữ liệu tiếp nhận và giải quyết yêu cầu của người tiêu dùng. Ngoài ra còn nhiều phản ánh, tố cáo, khiếu nại của người tiêu dùng liên quan đến hành vi của các đơn vị cung cấp dịch vụ cho vay tiêu dùng.

Vay tiêu dùng đang làm ảnh hưởng đến không chỉ người vay mà còn người thân, đồng nghiệp. Ảnh: Quang Thắng.

Một số đơn vị cho vay không thực hiện thẩm định thông tin của người tiêu dùng. Người tiêu dùng chỉ cần ký là được phê duyệt khoản vay. Ngoài ra, không cung cấp hợp đồng cho người tiêu dùng nghiên cứu, tạo tâm lý để người tiêu dùng ký hợp đồng khi chưa nắm rõ nội dung.

Một số đơn vị cho vay tiêu dùng còn thực hiện nhắc nợ, đòi nợ làm ảnh hưởng tới uy tín của người vay, thậm chí cả người thân, đồng nghiệp.

Một số trường hợp phản ánh đến Cục Quản lý cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng cho thấy người vay bị tính lãi suất 3-5%/tháng (36-60%/năm). Trước đó, người vay lại được nhân viên tư vấn lãi suất chỉ 1-2%/tháng (khoảng 12-24%/năm).

Thậm chí còn xuất hiện các khoản phạt mà trước đó người tiêu dùng không được thông báo, từ đó phát sinh nợ xấu, ảnh hưởng tới chỉ số xếp hạng tín dụng của người tiêu dùng.

Cục Quản lý cạnh tranh cũng nêu thực trạng, khi không có khả năng chi trả theo đúng quy định trong hợp đồng, người tiêu dùng liên tục bị gọi điện, nhắn tin đòi nợ. Nhiều trường hợp đòi nợ có dấu hiệu đe dọa, khủng bố, liên hệ tới đồng nghiệp, người thân của người tiêu dùng để đòi nợ.

Một số trường hợp người tiêu dùng đã phải chuyển nhà, tắt điện thoại để tránh nguy cơ bị đe dọa từ hoạt động thu hồi nợ.

Những hệ lụy nêu trên không chỉ ảnh hưởng trực tiếp tới kết quả kinh doanh của các đơn vị cung cấp dịch vụ tài chính mà còn đe dọa tới sự phát triển chung của ngành tài chính Việt Nam.

Làm rõ thông tin trước khi ký hợp đồng

Theo Cục Quản lý cạnh tranh, người sử dụng dịch vụ vay tiêu dùng cần lưu ý, cân nhắc kỹ trước khi ký hợp đồng vay tiền mua sắm tài sản, hàng hóa, dịch vụ. Chỉ ký khi đã nghiên cứu, tìm hiểu các nội dung và đảm bảo chắc chắn các thông tin đó được thể hiện chính xác.

Người vay cần yêu cầu cung cấp hợp đồng, tài liệu giao dịch có đầy đủ chữ ký, con dấu của đơn vị cung cấp dịch vụ để lưu giữ, đối chiếu và thực hiện đúng theo nội dung trong hợp đồng.

Khi có tranh chấp, ngoài việc phản ánh qua điện thoại tới đơn vị cung cấp dịch vụ, người tiêu dùng nên kết hợp gửi email hoặc gửi thư, để đảm bảo lưu vết thông tin. Tránh trường hợp các công ty cung cấp dịch vụ tài chính đưa ra lý do không tiếp nhận được khiếu nại của người tiêu dùng nên không có cơ sở giải quyết.

Trường hợp cần tư vấn, hỗ trợ thông tin hoặc đang có phát sinh tranh chấp liên quan tới lĩnh vực cho vay tiêu dùng, người tiêu dùng có thể liên hệ tới tổng đài tư vấn, hỗ trợ người tiêu dùng của Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng.