Đặc điểm dễ nhận dạng nhất của hạt nêm này là hạt nêm được chứa trong các bao ni lông và không có bất kỳ thông tin nào về sản phẩm. Nếu tinh tế, người mua dễ dàng liên tưởng đến những mối nguy về sức khỏe khi sử dụng loại hạt nêm bất hợp pháp này.
Lợi về giá, hại về sức khỏe
Về giá cả, tất nhiên hạt nêm “3 không” có giá rẻ hơn hẳn so với các loại hạt nêm chính hãng. Cụ thể, 1 kg hạt nêm “3 không” có giá 35.000 đồng, rẻ hơn thị trường khoảng 36%. Chính điều này đã thúc đẩy việc kinh doanh hạt nêm “3 không” bởi các tiểu thương ở các chợ truyền thống và kể cả những hàng quán bình dân mua loại hạt nêm bất hợp pháp này về để chế biến ngày một gia tăng.
Hạt nêm “3 không” đang bày bán trên thị trường không được kiểm soát bởi cơ quan quản lý nào và không có công ty nào chịu trách nhiệm về sản phẩm. Việc sang chiết hạt nêm trong môi trường ở chợ không hợp vệ sinh và với tính chất dễ hút ẩm, hạt nêm sẽ dễ bị vón cục, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và sức khỏe người sử dụng.
PGS-TS Nguyễn Thị Lâm, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, quan ngại: “Mặc dù hiện nay chưa có nghiên cứu về tác hại cụ thể của việc sử dụng các loại hạt nêm “3 không” nhưng có thể thấy rõ rằng hạt nêm “3 không” thường được sang chiết bởi các cơ sở tư thương nhỏ lẻ, không rõ nguồn gốc xuất xứ, không chịu sự quản lý chặt chẽ của các cơ quan chức năng nên nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm là rất cao. Do vậy, người tiêu dùng lưu ý nên lựa chọn các sản phẩm hạt nêm của các đơn vị sản xuất có thương hiệu uy tín và tuyệt đối tránh các sản phẩm hạt nêm “3 không” để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình”.
Bên cạnh đó, TS-BS Tạ Thị Tuyết Mai, Trưởng Khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Nhân dân Gia Định, cũng cho biết thêm: “Đối với các loại hạt nêm không có nguồn gốc xuất xứ, người tiêu dùng nếu sử dụng dễ có nguy cơ bị nhiễm khuẩn và nhiễm tạp chất từ điều kiện đóng gói không bảo đảm hoặc do người sản xuất pha trộn tạp chất để tăng lợi nhuận”.
Cần nghiêm trị và xử lý triệt để
Thực tế cho thấy hiện nay hạt nêm “3 không” chủ yếu phía Nam như TP HCM, Đồng Nai, Bình Dương, Long An... Trong đó, tại TP HCM, các chợ lớn như chợ Tân Định, Xóm Chiếu, Bà Chiểu, Thủ Đức cũng đã xuất hiện rất nhiều loại hạt nêm “3 không” này. Mặc dù biết loại hạt nêm “3 không” không bảo đảm chất lượng, không an toàn vệ sinh thực phẩm, các chủ tiệm của những quán ăn như: quán phở, hủ tiếu, cơm, lẩu...; hàng quán lề đường, ngay cả các suất ăn công nghiệp vẫn không hề suy nghĩ hay cân nhắc cho việc sử dụng ở hàng quán của mình. Càng sốc hơn khi lượng hàng quán sử dụng loại hạt nêm này chiếm số lượng chính tiêu thụ, qua lời chia sẻ của tiểu thương đang buôn bán.
Vấn đề đặt ra là rõ ràng loại hạt nêm “3 không” là mối nguy hại tiềm tàng mang lại nhiều vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe người dân nhưng việc buôn bán vẫn thản nhiên hoạt động. Không những thế, hạt loại nêm này tại một số điểm còn được buôn bán công khai và được tiếp thị rất chuyên nghiệp. Trong khi đó, hàng quán thì cứ vô tư nấu và bán.