6 năm trước, tiến sĩ người Canada Christopher Charles đến Campuchia và ngạc nhiên nhận thấy hầu như trẻ em đều mắc chứng thiếu sắt do chế độ ăn không đủ chất. Những người lớn cũng không khá hơn, họ đau đầu, chóng mặt và không thể làm việc.
Theo BBC, thiếu máu là vấn đề dinh dưỡng phổ biến trên thế giới, chủ yếu ảnh hưởng đến phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ, thanh thiếu niên và trẻ em. Tại những quốc gia đang phát triển như Campuchia, tỷ lệ này rất cao, gần 50% phụ nữ và trẻ em bị thiếu máu, nguyên nhân chủ yếu do thiếu sắt.
Con cá làm bằng sắt này đang giúp người Campuchia cải thiện tình trạng thiếu máu do thiếu sắt.
Tiến sĩ Charles đã nảy ra ý tưởng nấu con cá sắt với thực phẩm giúp cung cấp đến 75% nhu cầu về chất sắt trong nhu cầu hằng ngày của một người lớn. Ý tưởng này xuất phát từ những nghiên cứu cho thấy nấu ăn bằng nồi gang giúp tăng hàm lượng sắt trong thực phẩm. Ông quyết định thử cho một cục sắt vào nồi nấu ăn. Con cá sắt được hy vọng như một phép lạ có thể cải thiện tình hình thiếu hụt sắt trong chế độ ăn của người dân.
Hai tỷ người trên thế giới bị thiếu máu và thiếu sắt, trường hợp trầm trọng có thể dẫn đến tử vong. Vấn đề dinh dưỡng này có thể được giải quyết dễ dàng bằng cách uống viên sắt bổ sung nhưng đáng tiếc là thuốc khá đắt đỏ với một số người và tác dụng phụ của thuốc khiến người dân e ngại.
Tiến sĩ Charles nghĩ ra cách đun sôi những con cá sắt trong 10 phút hoặc nấu với súp để sắt được giải phóng, bổ sung lượng sắt thiết yếu cho bữa ăn..
Sau khi nấu lấy cá sắt ra, cho thêm chút nước cốt chanh vào. Đây là bước rất quan trọng, giúp hấp thu sắt tốt hơn, theo vị tiến sĩ Canada. Một con cá nhỏ cung cấp 75% nhu cầu về chất sắt hằng ngày cho một người lớn.
Bỏ con cá sắt vào nấu cùng thức ăn chưng 10 phút lấy ra cho một ít nước cốt chanh vào sẽ giúp hấp thụ sắt tốt hơn.
Điểm đặc biệt là con cá này có thể được sử dụng trong vài năm. Một nửa số người dân Campuchia sử dụng con cá sắt trong nấu ăn đã không còn mắc chứng thiếu sắt trong máu sau 12 tháng.
Giáo sư Imelda Bates, Giám đốc cơ quan y tế công cộng quốc tế tại Viện Y học Nhiệt đới Liverpool, Anh, nói rằng cá sắt là một phát minh hữu dụng. "Phương pháp này tốt hơn rất nhiều so với uống viên bổ sung sắt. Nó phù hợp với văn hóa địa phương, không tốn kém, nhưng lại cải thiện được bệnh thiếu máu, mang lại lợi ích lớn".
Hiện nay, khoảng 2.500 gia đình Campuchia dùng cá sắt. Công ty Cá sắt đã phân phối gần 9.000 con cá cho các bệnh viện, tổ chức phi chính phủ ở Campuchia.
Tiến sĩ Charles tin rằng việc đưa cá sắt đến những đất nước đang phát triển sẽ cải thiện tốt tình hình sức khỏe, dinh dưỡng của người dân.