Đây là phương pháp điều trị ngoại trú, không dùng thuốc, tác động đến tâm lý tạo cho người nghiện niềm tin nghiện ma túy hoàn toàn chữa được.
“Chiến thắng” ma túy sau 15 năm
Là một trong số những người cai nghiện thành công bằng phương pháp này, anh Trần Lê T. (SN 1977, ở Hà Nội) chia sẻ anh bắt đầu sử dụng ma túy khi vừa ra trường và làm việc tại ban quản lý rừng phòng hộ ven biển (thuộc sở nông nghiệp ở một tỉnh thuộc ĐBSCL). Và rồi trong một lần vui nhậu cùng bạn bè, khi đã ngà ngà hơi men, anh đã cùng chúng bạn “hít” thử chất bột màu trắng. Từ khi “bập” vào ma túy, anh đã đánh mất tất cả: công danh, sự nghiệp, danh dự, nhân phẩm của một con người. Khi đã lên cơn vật thuốc, anh không còn là chính mình. Tất cả mọi đồ dùng đáng giá trong gia đình đều bị anh trộm đem bán để lấy tiền nướng vào ma túy. Cảm thấy hối lỗi về tất cả hành động mà mình đã làm, sau đợt đó anh trở về xin mẹ tự cai ở nhà. Hơn 10 năm cai nghiện ma túy, tự cai cũng có, đến các trung tâm cai nghiện cũng có… nhưng anh vẫn chưa thể nào lý giải được tại sao bản thân cố gắng như vậy mà vẫn không thể thoát ra được cái vòng tròn luẩn quẩn: nghiện - cai nghiện - tái nghiện. Sau khi đến Viện Nghiên cứu tâm lý người sử dụng ma túy (PDS), anh T. đã được các chuyên gia hướng dẫn tập luyện. Những buổi chuyện trò, những bài test tâm lý đã giúp anh cân bằng tâm lý, thoát ra khỏi nỗi ám ảnh của bản thân.
Với quá trình trị liệu nghiêm túc, cuối năm 2015, sau 15 năm “dính” vào ma túy, anh T. đã chính thức từ bỏ “nàng tiên nâu”. Với mong muốn giúp những người cùng cảnh ngộ như mình trước đây, sau khi cai nghiện thành công, anh xin ở lại làm việc tại phòng hành chính của PSD. Ngoài công việc chuyên môn, trong các buổi truyền thông của PSD tại các trung tâm cai nghiện, anh T. đều tham gia hỗ trợ tư vấn, chia sẻ câu chuyện cuộc đời mình giúp học viên có thêm niềm tin, động lực đoạn tuyệt ma túy.
Một người nghiện ma túy được cai nghiện thành công bằng liệu pháp trị liệu tâm lý ảnh: PSD
Cai ma túy bằng trị liệu tâm lý
Ông Lê Trung Tuấn, Chủ tịch Hội đồng Quản lý PDS - người đã từng đấu tranh thoát khỏi ma túy và cai nhiện thành công được 16 năm, chia sẻ bản thân là người đã chứng kiến sự tàn phá khủng khiếp của ma túy, ông ấp ủ rất lâu mong muốn tìm ra được hướng đi cho người nghiện ma túy. Sau nhiều năm nghiên cứu và thử nghiệm, phương pháp chống tái sử dụng ma túy bằng liệu pháp tâm lý chính thức được công bố.
Theo ông Tuấn, nghiên cứu mới của PSD về nguyên nhân tái nghiện ở người sau cai nghiện ma túy với 3 nhóm nguyên nhân chính: trước nhất là nhóm nguyên nhân từ các hình ảnh trực quan (những người liên quan trong khi sử dụng ma túy, các đồ vật, dụng cụ sử dụng ma túy, các địa điểm từng sử dụng ma túy); tiếp đến là nhóm các cảm xúc; cuối cùng là nhóm tình huống và hành vi nguy cơ (sự tác động của gia đình, xã hội, bản thân người nghiện). Các tác nhân có mức độ ảnh hưởng không giống nhau trong việc khiến cho người nghiện ma túy tái sử dụng, tái nghiện. Trong khi đó những phương pháp trước đây chỉ giải quyết được phục hồi về thể chất còn về tâm lý, suy nghĩ, các chức năng xã hội vẫn chưa có cách nào khắc phục được. “Sự lệ thuộc về mặt tâm lý trong hành vi ma túy chừng nào chưa giải quyết được thì con đường trở về của người nghiện ma túy vẫn vô cùng chông chênh và thiếu tính bền vững. Điều này dẫn đến người nghiện sau khi cai trở về đời sống xã hội, đi qua nơi mua bán, nơi sử dụng, nhìn thấy, nói chuyện với bạn nghiện đã thay đổi trạng thái cơ thể và dễ dàng tái nghiện” - ông Tuấn nhận định.
PGS-TS Mạc Văn Trang, Viện trưởng PSD, cho biết từ kết quả nghiên cứu lý luận và thực tiễn trị liệu những năm qua, PSD đã tổng kết, khái quát thành quy trình cai nghiện ma túy với 4 giai đoạn, trong đó có sự phối hợp tương tác giữa 4 “nhân vật” là PSD - người nghiện - thân nhân người nghiện và cộng đồng. Phương pháp trị liệu tâm lý diễn ra trong thời gian 3 tháng dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia theo liệu trình: tiền trị liệu tâm lý; trị liệu tâm lý chống tái nghiện và sau trị liệu tâm lý - đồng hành 1 năm. “Quá trình thử nghiệm điều trị trên 35 học viên qua các giai đoạn trên kết quả đạt được với 81,82% học viên không tái nghiện. Sau thời gian trị liệu, học viên được chuyển sang giai đoạn đồng hành 1 năm, tiếp tục được tư vấn, giáo dục, kỹ năng sống, học nghề, tái hòa nhập xã hội… Qua 3 năm ứng dụng điều trị nghiện, phương pháp chống tái nghiện có thể đáp ứng được tỉ lệ cai nghiện thành công lên tới 60%” - PGS Trang chia sẻ.
