Nhịp sống 02/12/2022 16:51

“Ăn gì bổ nấy” liệu có chính xác?

Dân gian ta thường có quan niệm “ăn gì bổ nấy”. Tức là muốn bồi bổ bộ phận nào trên cơ thể thì ăn bộ phận tương ứng của động vật. Chẳng hạn như não kém tập trung và suy giảm trí nhớ thì ăn óc, hay thận suy yếu thì ăn nhiều thận... Vậy những quan niệm này có căn cứ khoa học hay không? Hãy cùng Thạc sĩ – chuyên gia dinh dưỡng Lê Thị Thu Hà đến từ Đại học Y tế Công cộng tìm hiểu về vấn đề này.

Chia sẻ tại buổi truyền thông về chăm sóc dinh dưỡng cho người lao động bị ảnh hưởng bởi Covid-19 trong khuôn khổ Dự án "Vì mẹ và bé – Vì tầm vóc Việt", chuyên gia Lê Thị Thu Hà cho biết, để biết một loại thực phẩm có "bổ" hay không chúng ta cần quan tâm tới thành phần dinh dưỡng của thực phẩm, đối tượng và mục đích sử dụng thực phẩm.

“Ăn gì bổ nấy” liệu có chính xác? - Ảnh 1.

Chuyên gia dinh dưỡng Lê Thị Thu Hà trong buổi truyền thông về dinh dưỡng cho người lao động tại Hà Nam

Có tám nhóm thực phẩm cơ bản cung cấp bốn nhóm chất dinh dưỡng tương ứng là đạm (protein), béo (lipid), bột đường (cacbohydrat) và vitamin, khoáng chất. Mỗi nhóm chất dinh dưỡng đóng một vai trò quan trọng khác nhau trong việc duy trì và phát triển cơ thể sống. Và việc cần tăng cường bổ sung chất dinh dưỡng nào là tuỳ vào tình trạng sức khoẻ của từng cá thể cũng như mục đích sử dụng.

Một bệnh nhân suy thận trước chạy thận cần tuân thủ một chế độ dinh dưỡng khắt khe, hạn chế đạm (protein) trong khẩu phần. Vậy nên việc ăn thận để bổ thận là hoàn toàn sai lần vì hàm lượng đạm cao trong thận động vật có thể làm tăng mức độ suy thận của bệnh nhân nếu ăn nhiều.

Tương như vậy, một bệnh nhân tim mạch như bị suy tim và xơ vữa động mạch nếu áp dụng quan niệm trên sẽ tăng dẫn tới tình trạng nguy hiểm cho sức khoẻ vì tim động vật có chứa rất nhiều chất béo no, cholesterol, v.v. Bệnh nhân tim mạch lớn tuổi mà ăn nhóm thực phẩm này nhiều thì sẽ gia tăng nguy cơ đột quỵ.

“Ăn gì bổ nấy” liệu có chính xác? - Ảnh 2.

8 nhóm thực phẩm cơ bản

Một trong những tranh luận sổi hiện nay là việc ăn gan động vật, đặc biệt là gan lợn. Xét và mặt dinh dưỡng, gan lợn có giá trị dinh dưỡng cao bởi có nhiều chất đạm, sắt, vitamin nhóm B, các loại men như men tiêu hóa, men thải độc. Vitamin A có trong gan còn có tác dụng bổ mắt, tăng cường sức đề kháng, sinh trưởng và phát triển ở trẻ. Thành phần các chất trong 100g gan lợn chứa 21,3 g chất đạm, 25 mg sắt, 8.700 mcg vitamin A, vitamin B, D, axit folic, nicotilic, v.v.

Gan cũng là thực phẩm có tác dụng chữa trị và phòng chống thiếu máu rất tốt. Đặc biệt, gan lợn có hàm lượng vitamin A cao hơn hẳn các thực phẩm khác như thịt, cá, trứng, sữa, v.v. Chưa hết, lượng collagen trong gan lợn dồi dào có thể làm chậm quá trình lão hóa da, tăng cường sự mịn màng và săn chắc cho da.

Tuy nhiên, gan lợn lại chứa lượng lớn cholesterol, trong khi đây là chất gây những ảnh hưởng xấu tới sức khoẻ. Hơn nữa, gan lợn cũng là cơ quan chuyển hoá, nơi chứa những chất cặn bã, tồn dư như kim loại nặng và kháng sinh nếu được sử dụng trong quá trình chăn nuôi. Gan cũng có thể chứa nhiều vi sinh vật và ký sinh trùng.

Trên nền một bệnh nhân viêm gan, ung thư gan, v.v. thì bổ sung nhiều gan trong chế độ ăn là không hợp lý, chưa kể tới nguy cơ mất an toàn thực phẩm. Cũng cần hạn chế ăn gan ở những bệnh nhân mắc các bệnh rối loạn lipid máu, tim mạch, tăng huyết áp, v.v. Khi sử dụng gan lợn cần lựa chọn gan lợn khỏe mạnh, mềm mượt, có màu sắc tươi sáng, không có những màu sắc bất thường và cần sơ chế gan kỹ lưỡng trước khi chế biến.

Cũng có quan niệm ăn óc lợn giúp trẻ thông minh, lanh lợi và giúp người cao tuổi giúp khắc phục tình trạng đau đầu, chóng mặt. Xét về khía cạnh dinh dưỡng trong 100g óc lợn có chứa các thành phần là 9g chất đạm (protein), 9.5g chất béo(lipid), 7mg canxi, 0.3g photpho, 2.5g cholesterol, 1.6mg sắt, 0.14mg B1, 0.2mg B2...

Với thành phần dinh dưỡng như trên, óc lợn giúp tăng cường tuần hoàn máu lên não được tốt hơn, hạn chế giảm trí nhớ đối với phụ nữ mang thai và người cao tuổi cũng như giúp trẻ phát triển tốt về não bộ. Tuy nhiên, óc lại chứa hàm lượng cholesterol cao, nếu sử dụng thường xuyên sẽ gây ảnh hưởng xấu tới sức khoẻ. Do vậy, chỉ nên ăn từ 1-2 lần/tuần với khoảng 30 – 50g/lần.

Có thể khẳng định quan niệm "ăn gì bổ nấy" là không chính xác. Việc ăn thực phẩm gì để tốt cho sức khỏe, đặc biệt là những người có bệnh, cần dựa trên thành phần và giá trị dinh dưỡng của mỗi loại thực phẩm và nhu cầu của cơ thể. Mỗi người chúng ta cũng nên hình thành thói quen đọc nhãn thực phẩm hay tìm hiểu thành phần, hàm lượng các chất dinh dưỡng có trong thực phẩm để đưa ra những lựa chọn phù hợp với mỗi cá thể và gia đình.

Dự án "Vì mẹ và bé - Vì tầm vóc Việt" năm 2022 do Quỹ Vì tầm vóc Việt, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và Dược phẩm Hoa Linh phối hợp triển khai với sự đồng hành của Tập đoàn TH. Dự án nhằm mục tiêu cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần cho người lao động trong các nhà máy – khu công nghiệp và trẻ em bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19.

Lan Anh

Tin liên quan

Viết bình luận

Chàng trai trẻ vượt “cửa tử” sau ca phẫu thuật khối u xương khổng lồ cực hiếm gặp
6 giờ trước 548
Sau cuộc phẫu thuật 8 tiếng đồng hồ với sự tham gia của hơn 30 bác sĩ, kỹ thuật viên… nhằm cắt bỏ khối u xương khổng lồ với nguy cơ tử vong cao trên bàn mổ, chàng trai 19 tuổi đã phục hồi nhanh chóng và xuất viện chỉ sau 1 tuần.
Tập đoàn TTC: Lan tỏa hành trình “Niềm vui từ lòng nhân ái” lần thứ 12
12 giờ trước 548
Hơn 211 đơn vị máu thu được trong ngày hội hiến máu tự nguyện “Niềm vui từ lòng nhân ái” lần thứ 12 năm 2023 của Tập đoàn TTC đã được trao tặng để góp phần đáp ứng tốt hơn nhu cầu máu điều trị cho nhiều bệnh nhân tại các bệnh viện trên địa bàn TP HCM.
BRG Open Championship - Sân chơi quý giá của Golf Việt Nam
12 giờ trước 548
Giải golf BRG Open Championship Danang 2023 thuộc hệ thống Asian Development Tour đã có những ngày thi đấu kịch tính và chứng kiến màn lội ngược dòng ngoạn mục của nhà vô địch.
Sân chơi quý giá cho sự phát triển của Golf Việt Nam
21/9/2023 548
Giải golf BRG Open Championship Danang 2023 thuộc hệ thống Asian Development Tour diễn ra từ ngày 31-8 đến ngày 2-9. Trong đó, ngày thi đấu cuối thực sự kịch tính và chứng kiến màn lội ngược dòng ngoạn mục của nhà vô địch.
Chơi Trung thu bất tận ở “thành phố không ngủ” với voucher Grand World

Chơi Trung thu bất tận ở “thành phố không ngủ” với voucher Grand World

Thiên đường vui chơi xuyên ngày đêm ở Phú Quốc United Center đang hấp dẫn du khách với hệ sinh thái trải nghiệm sang - xịn từ vui chơi giải trí, đón tết Trung thu rực rỡ đến di chuyển xanh...