Basashi - thịt ngựa sống là một món ăn truyền thống của người Nhật, và khi nhắc tới basashi không thể quên tỉnh Kumamoto thuộc vùng Kyushu, miền nam nước này. Nguồn gốc món ăn liên quan tới Kato Kiyomasa, vị lãnh chúa nổi tiếng nhất vùng đã xây nên lâu đài Kumamoto.
Đài NHK từng phỏng vấn Yasuka Kurahashi, chủ của Aoyagi, một nhà hàng ở Kumanoto. Yasuka cho biết lý giải được nói tới nhiều nhất là do thiếu thực phẩm trong chiến tranh khiến lãnh chúa Kiyomasa không còn lựa chọn nào khác ngoài việc ăn thịt chính những con ngựa của ông.
Một lý do khác cũng được chỉ ra là để nâng cấp giao thông, những con ngựa không dùng tới nhưng chúng được nuôi rất nhiều trong nông trại nên người dân Kumanoto nghĩ cách phải xử lý. Có thể vì thế mà về sau Kumanoto trở thành một nơi rất nổi tiếng với đặc sản thịt ngựa sống - basashi. Người Nhật còn gọi basashi là sakura niku vì màu của thịt giống như màu hoa anh đào.
Khách Việt lần đầu ăn thịt ngựa sống ở Kumanoto, vùng Kyushu, Nhật Bản. Video: Phạm Quang Tuân.
Ở các cửa hiệu tại Nhật Bản, thịt ngựa thường được chia làm ba loại: nhiều mỡ, nhiều nạc, trung hòa cả nạc và mỡ. Basashi được bảo quản lạnh và thường ăn cùng tương shoyu, tỏi, gừng, wasabi, hành. Một số nơi món này còn được phục vụ kiểu yakiniku (thịt nướng), hoặc baniku, cũng có nghĩa thịt ngựa trong tiếng Nhật.
Một số người có ý kiến là vị của thịt ngựa sống khá giống thịt bò sống tuy nhiên mềm và dễ nhai hơn. Ngoài ra, người Nhật còn sáng tạo thêm các món tráng miệng lạ làm từ basashi như kem.
Nếu bạn lo lắng về vi khuẩn hay các sinh vật ký sinh thì phần thịt đã được bảo quản ở nhiệt độ - 20 độ C trong 48 tiếng trước khi đem ra ăn. Thịt ngựa giàu protein, sắt, kẽm và ít chất béo nên được đánh giá tốt hơn so với thịt bò và lợn.
Basashi ở Kumamoto luôn đi kèm với các loại hành lá, hành, gừng xắt nhỏ và một miếng chanh để vắt ăn kèm. Ảnh: Hương Chi.
Ở Nhật Bản, ngoài Kumanoto, các tỉnh Nagano, Oita hay vùng Tohoku cũng là những nơi nổi tiếng về đặc sản thịt ngựa sống. Trong đó, Kumamoto là nơi tiêu thụ thịt ngựa nhiều nhất Nhật Bản, và chủ yếu nhập khẩu từ Canada. Hiện nay, một số nhà hàng cải biên basashi giúp các thực khách nước ngoài thưởng thức dễ dàng hơn, nếu quá kinh hãi việc ăn thịt sống.
Tuy vậy, một khi đã có dịp tới tỉnh Kumamoto, du khách không thể không "liều mình" ăn thử đặc sản này và biết đâu lại say mê nó hơn các món ăn Nhật khác. Tại các quán rượu Nhật Bản, bạn có thể gọi basashi như một món nhậu rất thú vị. Miếng thịt ngựa khi được thái mỏng có màu đỏ tươi hấp dẫn.
Trong chuyến đi ngắn ngày tới Kyushu, dừng chân ở Kumamoto tôi và một số anh chị người Việt khác có cơ hội thưởng thức đặc sản này. Với những thực khách lần đầu ăn như tôi, ý nghĩ đầu tiên là thịt có thể có mùi hôi khó ăn vì còn sống. Nhưng tuyệt nhiên khi ăn xong lại có cảm giác khác hẳn. Thịt mềm, vị thanh ngọt, không hề có mùi khó chịu, tuy nhiên loại nhiều nạc ăn thích hơn so với nhiều mỡ.