Từ đầu tháng 2-2017, các hãng xe đã liên tục đưa ra các chương trình giảm giá bán, khuyến mãi, tặng quà. Bên cạnh đó, ô tô nhập khẩu nguyên chiếc về Việt Nam ngày càng rẻ. Thế nhưng doanh số bán ô tô lại sụt giảm.
Cụ thể, theo Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), doanh số bán hàng của toàn thị trường ô tô trong tháng 2-2017 chỉ đạt hơn 17.600 xe, giảm đến 13% so với tháng trước đó. Sản lượng của xe lắp ráp trong nước cũng giảm 6% so với tháng trước.
Chờ giảm nữa mới mua
Lý giải về nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng lạ trên, nhiều ý kiến cho rằng thị trường đang chững lại do tâm lý chờ giá xe rẻ hơn nữa mới mua. Anh Nguyễn Trung Thành, nhà ở quận 12, TP HCM, cho biết dù dòng xe Mazda đã giảm giá 10-30 triệu đồng nhưng anh dự tính chờ đến sang năm mới tậu xe.
Anh Thành phân tích: “Từ đầu năm nay thuế nhập khẩu ô tô từ ASEAN mới giảm 10% mà giá xe đã giảm mấy chục triệu. Nếu thuế về 0% vào năm sau, giá xe sẽ còn giảm nữa, có thể đến cả trăm triệu đồng. Chính vì thế tôi chưa vội mua xe vào thời điểm này”.
Khi chúng tôi thông tin rằng mẫu xe của anh dự định mua được sản xuất, lắp ráp trong nước nên không được hưởng ưu đãi thuế 0%, anh Thành vẫn giữ nguyên ý định. Anh Thành nói: “Thuế nhập khẩu ô tô giảm sẽ tác động lên toàn thị trường. Giá xe nhập khẩu từ khu vực ASEAN giảm thì buộc các hãng xe trong nước và xe nhập khẩu từ các nước khác cũng phải giảm theo để cạnh tranh. Vì vậy giá xe trong năm 2018 chắc chắn sẽ giảm mạnh”. Nhiều người khác cũng có tâm lý như anh Thành.
Ông Đức Minh, chủ một đại lý kinh doanh ô tô Toyota tại quận Tân Bình, TP HCM, cho biết tâm lý chờ mua xe vào năm tới đã lan ra thị trường khiến sức mua giảm thấy rõ. Ngay cả dòng xe lâu nay bán chạy là Vios trong tháng đầu năm nay bán được hơn 1.700 xe nhưng sang tháng 2 doanh số giảm đến gần một nửa.
“Mẫu xe đang có sức hút trên thị trường là Fortuner cũng chung số phận khi doanh số bán hàng giảm hơn 300 xe trong tháng 2. Ngoài ra, nhiều dòng xe nhập khẩu nguyên chiếc dù giảm giá từ 44 triệu đến trên 210 triệu đồng nhưng tình hình tiêu thụ cũng không mấy khả quan” - ông Minh cho hay.
Bà Nguyễn Thị Hiền, phụ trách hệ thống Toyota đã qua sử dụng, cho biết thêm trước tâm lý chờ đợi sang năm mới mua xe của người tiêu dùng nên các hãng xe phải liên tục tung ra nhiều chiến lược kích cầu. Song thực tế cho thấy ngay cả những dòng xe đang bán chạy nhất thị trường cũng giảm doanh số.
Đừng quá kỳ vọng
Từ đầu năm tới, thuế nhập khẩu ô tô từ các nước ASEAN về 0% nhưng đừng quá hy vọng giá ô tô sẽ giảm sâu. Đó là nhận định chung của các doanh nghiệp, chuyên gia. Ông Trần Tấn Trung, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Liên Á Quốc tế, nói nhiều người tiêu dùng không nắm rõ về lộ trình giảm thuế nhập khẩu ô tô từ ASEAN. Thực ra để được hưởng ưu đãi thuế nhập khẩu 0% thì những dòng xe này phải có tỉ lệ nội khối ASEAN đạt 40%.
Trong khi đó những dòng xe đạt được tỉ lệ nội khối với mức như trên là không nhiều, mỗi hãng xe thường chỉ có 1-2 mẫu. Nghĩa là chỉ rất ít mẫu xe nhập từ ASEAN được giảm thuế và có thể giảm giá.
“Ngoài ra Việt Nam không chỉ nhập ô tô từ ASEAN mà còn nhập từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, châu Âu… Sản phẩm nhập từ các nước này không được giảm thuế. Đặc biệt xe có dung tích động cơ lớn từ 2.5L trở lên dự báo sẽ tăng chứ không giảm” - ông Trung nhận định.
Riêng với dòng xe bán tải, theo ông Trung, phần lớn nhập khẩu từ Thái Lan có tỉ lệ nội địa hóa cao. Song hiện tại dòng xe này nhập vào Việt Nam đang được hưởng mức thuế nhập khẩu thấp (5%). Do đó sang năm khi thuế về 0% thì giá xe bán tải giảm cũng không nhiều.
Cùng chung nhận định, bà Nguyễn Thị Hiền cho rằng nếu chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng, lệ phí trước bạ… đối với ô tô nhập khẩu của Việt Nam không có gì thay đổi trong năm tới thì có thể một số dòng xe nhập khẩu từ ASEAN sẽ giảm giá nhờ thuế bằng 0. Ví dụ mẫu xe Yaris nhập từ Thái Lan về cảng Việt Nam hiện nay giá khoảng 400 triệu đồng, đến tay khách hàng hơn 660 triệu đồng. Nếu giảm thuế nhập khẩu về 0% tính trên giá nhập tại cảng thì giá mẫu xe này đến tay người tiêu dùng giảm khoảng 20-30 triệu đồng, tức còn khoảng 630-640 triệu đồng. Mức giảm này là không cao.
Tuy nhiên, Bộ Công Thương cho rằng việc thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc trong ASEAN giảm xuống 0% rõ ràng sẽ tác động đến thị trường ô tô Việt Nam. Các hãng ô tô có mặt ở Việt Nam cũng đã tính đến việc cắt giảm số dòng xe sản xuất, lắp ráp ở Việt Nam, thay vào đó là nhập khẩu nguyên chiếc từ Thái Lan, Indonesia... Điều đó cho thấy giá nhiều dòng ô tô nhập khẩu sẽ giảm nhưng giảm nhiều hay ít còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như Việt Nam có áp dụng biện pháp tự vệ thương mại hay không.
Ô tô giá rẻ dồn dập đổ về Việt Nam
Chỉ riêng nửa tháng 3-2017 đã có trên 4.800 ô tô 9 chỗ trở xuống nhập về Việt Nam, theo Tổng cục Hải quan. Đáng chú ý, mức giá ô tô nhập về trung bình chỉ 189 triệu đồng/chiếc, chưa bao gồm các loại thuế và phí. So sánh với mức giá nhập về trong khoảng ba tháng đầu năm ngoái (383 triệu đồng/chiếc), giá xe nhập về trong nửa đầu tháng 3 đã giảm rất mạnh, đến gần 200 triệu đồng/chiếc.
Tổng cục Hải quan cho hay giá ô tô nhập nửa đầu tháng 3 giảm mạnh chủ yếu là do lượng ô tô Ấn Độ giá rẻ tràn vào. Cụ thể, trong tổng số 4.800 ô tô dưới 9 chỗ nhập về Việt Nam thì có tới gần 3.000 xe là từ Ấn Độ. Mức giá trung bình của xe nhập từ Ấn Độ chỉ khoảng 86 triệu đồng/chiếc.
Mới đây, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã yêu cầu cơ quan chức năng nghiên cứu khả năng áp dụng biện pháp tự vệ thương mại khi ô tô nguyên chiếc nhập khẩu gia tăng đột biến và ảnh hưởng đáng kể đến sản xuất trong nước.
Đại diện một doanh nghiệp kinh doanh ô tô nhập khẩu tại TP HCM cho rằng việc nhập khẩu ô tô đang là cuộc chơi của các hãng xe lớn. Việc “độc quyền” nhập khẩu xe giúp các hãng xe này có thể tự điều tiết những dòng xe nhập khẩu và cả giá bán. Vì vậy dù thuế giảm, người tiêu dùng vẫn chịu thiệt.
