Điều này thể hiện rõ qua số lượng các công ty đạt chứng nhận trồng rau hữu cơ, GlobalGAP ở Việt Nam chỉ đếm đầu ngón tay. Điều đó làm cho giá thành rau sạch cao so với rau thông thường. Nhà đầu tư phải có sức đeo đuổi lâu dài.

Từ việc vất vả tìm kiếm nguồn thực phẩm sạch để nuôi con nhỏ, chị Phạm Phương Thảo (34 tuổi, TP HCM) đã quyết tâm khởi nghiệp trong ngành thực phẩm hữu cơ còn mới mẻ tại Việt Nam và bắt đầu bằng việc làm nông dân.

Ảnh: Vườn rau chuẩn bị đạt chứng nhận tiêu chuẩn quốc tế của Thảo ở Long Thành. Ảnh: Hoàng Bảy.

Chị tâm sự, hiện trang trại trồng rau hữu cơ rộng 1,8ha của mình ở Long Thành (Đồng Nai) đang trong quá trình đánh giá và cấp chứng nhận quốc tế (EU), chị cũng đã mở hai cửa hàng thực phẩm hữu cơ mang thương hiệu Organica tại quận 3 và quận Phú Nhuận TP HCM, để cung cấp sản phẩm vườn nhà cho khách hàng.

Không chỉ sạch ở cách trồng

Hơn một năm nay, Thảo cùng với ông xã thường xuyên lui tới ruộng rau để vừa học, vừa kiểm tra giám sát quy trình trồng rau hữu cơ. Trang trại đang trồng các loại cây họ đậu (đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ, đậu nành, đậu phộng); các loại củ gia vị như hành, tỏi, gừng, nghệ để hướng đến lấy chứng nhận hữu cơ tiêu chuẩn của châu Âu. Theo Thảo, việc lấy chứng nhận này rất khắt khe và một mình cô không thể tự làm được mà phải thuê công ty tư vấn để họ theo sát, tư vấn các tiêu chuẩn cần đáp ứng, tiến độ thực hiện dự án nay đã đạt 80%.

Trên thị trường TP HCM, ngoài Organica, hiện có thêm một vài đơn vị bán rau có chứng nhận tiêu chuẩn hữu cơ của các tổ chức quốc tế (Mỹ hoặc EU) cấp. Loại rau này, muốn đạt được tiêu chuẩn tạm gọi là rau sạch, trước hết, các yếu tố về đất, nước tưới, nước sinh hoạt tại trang trại là điều kiện then chốt.

Chị Thảo cho biết ngay khi bắt đầu làm vườn cô đã phải lấy mẫu mang lên các trung tâm ở TP HCM phân tích. Cũng may là miếng đất cô đang trồng rau hữu cơ trước đây là một trại gà, và bỏ hoang mười năm nên về cơ bản môi trường khá… sạch.

Môi trường xung quanh vườn cũng là tiêu chí quan trọng trong đáp ứng tiêu chuẩn hữu cơ, vì nếu xung quanh là những vườn đang canh tác sử dụng phân bón hoá học và thuốc trừ sâu hoá học… thì cũng khó làm được.

Tóm lại, để đáp ứng các tiêu chí hữu cơ quốc tế thì việc canh tác theo quy trình hữu cơ là một chuyện, chuyện còn lại là điều kiện cần đáp ứng như đất, nước, môi trường… phải được thiết lập ngay từ đầu, nếu không sẽ mất rất nhiều thời gian để xử lý, cải tạo.

Đầu tư cho tương lai

Hai cửa hàng Organica ở quận 3 và quận Phú Nhuận, TP HCM của Thảo đang bán các loại rau quả từ vườn Long Thành. Chị tiết lộ trong lúc chờ để tiếp tục các điều kiện đạt chứng nhận, cô vẫn thường xuyên đưa các loại rau quả vào phòng lab đạt chuẩn của châu Âu để phân tích xem có các dư lượng thuốc bảo vệ thực vật hoá học hay phân bón hoá học; hay có chứa tồn dư các kim loại nặng… hay không.

Ngoài dự án ở Long Thành, Thảo còn liên kết với một trang trại trồng rau tại Quảng Ninh để nhập hàng về bán. Đây là trang trại đã có được chứng nhận organic của châu Âu và USDA từ năm ngoái. Khó khăn của Thảo là hiện tại Việt Nam chưa có cơ quan nào hướng dẫn và chứng nhận hữu cơ cho nông dân.

Riêng với rau củ quả, các mặt hàng nhu yếu phẩm hàng ngày thì để có được chứng nhận từ các tổ chức uy tín trên phải tốn kém khá nhiều và cần thời gian theo quá trình chứng nhận, thường mất ít nhất khoảng hai năm. Do đó, các sản phẩm canh tác hữu cơ vẫn còn dựa nhiều vào tự nhiên, nên sẽ có những sản phẩm theo mùa, lúc có, lúc không. Nếu mở rộng được mô hình liên kết thì có thể sẽ đáp ứng tốt hơn yêu cầu của khách.

“Đầu ra vẫn còn khó khăn vì chưa có nhiều người tiêu dùng thật sự biết đến và quan tâm đến thực phẩm hữu cơ, nên vẫn còn nhiều việc phải làm cho các trang trại nếu tính về mặt kinh tế” - Thảo tâm sự. Dù vậy, Phạm Phương Thảo vẫn lạc quan và tự tin vào tương lai. Organica hiện có mạng lưới hơn 200 khách hàng thân thiết thường xuyên. Đây là tài sản quý giá nhất mà Organica gầy dựng được thời gian qua.