Gỡ khó cho doanh nghiệp, phục hồi niềm tin của thị trường
Theo “Báo cáo trái phiếu tháng 2-2023” của FiinRatings, tháng 2 tổng cộng có 3 lô trái phiếu trị giá 2.000 tỉ VNĐ đã được phát hành thành công, tăng đáng kể so với tháng trước. Đây được ghi nhận là chiều hướng tích cực và có thể được tiếp diễn trong thời gian tới, đặc biệt khi Nghị định 08/2023/NĐ-CP được ban hành ngày 5-3-2023 với mục tiêu vừa tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, vừa hướng tới lộ trình xây dựng thị trường trái phiếu doanh nghiệp minh bạch và bền vững.
Tình hình phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong nước
Nghị định 08 được kỳ vọng tạo cơ sở pháp lý để tổ chức phát hành thỏa thuận về việc điều chỉnh một số điều khoản của trái phiếu, đặc biệt là việc gia hạn thời điểm đáo hạn. Thứ nhất, doanh nghiệp được kéo dài kỳ hạn trái phiếu tối đa không quá 2 năm so với kỳ hạn tại phương án phát hành đã công bố. Tuy nhiên, nếu trái chủ không chấp nhận thì doanh nghiệp vẫn phải thanh toán đủ gốc và lãi.
Thứ hai, nếu không thể thanh toán trái phiếu bằng đồng Việt Nam, doanh nghiệp có thể thanh toán bằng tài sản khác như căn hộ, nhà phố, biệt thự, đất, hoặc giấy tờ có giá trị khác, với điều kiện phải được người sở hữu trái phiếu chấp nhận. Doanh nghiệp phải công bố thông tin bất thường và chịu hoàn toàn trách nhiệm về tình trạng pháp lý của tài sản, để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của trái chủ nhằm hạn chế phát sinh khiếu kiện, tranh chấp sau này.
Thứ ba, ngưng thi hành hiệu lực đến ngày 31-12-2023 đối với các nội dung về: (i) xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân với giá trị danh mục nắm giữ tối thiểu 2 tỉ đồng trong vòng 180 ngày; (ii) thời gian phân phối trái phiếu (áp dụng thời gian phân phối 90 ngày đến hết ngày 31-12-2023, từ ngày 1-1-2024 là 30 ngày); (iii) xếp hạng tín nhiệm. Đối với trái phiếu doanh nghiệp chào bán ra công chúng vẫn thực hiện xếp hạng tín nhiệm theo Nghị định 155/2020/NĐ-CP hướng dẫn Luật Chứng khoán.
Nghị định mới được kỳ vọng tạo điều kiện cho nhà đầu tư chủ động thương lượng với doanh nghiệp phát hành để giải quyết các vấn đề liên quan đến trái phiếu khi tới hạn. Điều này giúp giảm bớt lo ngại của nhà đầu tư trước các tin đồn không chính xác. Với các giải pháp mới thuận tiện cho cả hai bên, niềm tin của nhà đầu tư sẽ được khôi phục và dòng tiền sẽ được kích hoạt trở lại. Điều này được kỳ vọng sẽ góp phần vào việc phục hồi thị trường trong nửa cuối năm 2023.
Đồng hành cùng chính phủ, khôi phục niềm tin của nhà đầu tư
Đa số các chuyên gia tài chính cho rằng, "vấn đề của thị trường chứng khoán là dòng tiền, còn vấn đề thị trường trái phiếu là niềm tin". Nghị định 08 là điều kiện cần cho thị trường trái phiếu ở thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, điều kiện đủ là phải thiết lập lại niềm tin của nhà đầu tư, để dòng tiền quay lại, và cần sự tham gia tích cực của những nhà tạo lập thị trường, điển hình như TCBS.
Đồng hành cùng Chính phủ, trong tháng 3-2023, TCBS sẽ ra mắt sản phẩm trái phiếu iBond Protect được bảo lãnh thanh toán bởi Ngân hàng Techcombank nhằm đáp ứng nhu cầu được bảo vệ an toàn hơn của nhà đầu tư, trong bối cảnh thị trường mới đang trong giai đoạn đầu của quá trình phục hồi.
Theo nhận định của đại diện TCBS, trái phiếu iBond Protect đáp ứng được đa số nhu cầu của Nhà đầu tư là kỳ hạn trái phiếu này chỉ 1 năm, ngắn hơn và linh hoạt so với trái phiếu thông thường (từ 3-5 năm). Đặc điểm này giúp cho tính thanh khoản của iBond Protect cao hơn. Bên cạnh việc được Ngân hàng Techcombank bảo lãnh thanh toán, nhà đầu tư cũng có thể rao bán lại trước hạn từng phần hoặc tất cả dễ dàng qua nền tảng Thỏa thuận trái phiếu iConnect của TCBS.
Hiện nay, tỉ lệ an toàn vốn của TCBS luôn thuộc top đầu các công ty chứng khoán, và cao hơn nhiều so với quy định 220%. TCBS cũng là công ty chứng khoán duy nhất tại Việt Nam tư vấn và thu xếp phát hành thành công 600 tỉ đồng cho trái phiếu doanh nghiệp nước ngoài của ngân hàng HSBC tại thị trường trong nước. Lũy kế giai đoạn 2016-2022, tổng giá trị trái phiếu do TCBS tư vấn phát hành lên tới hơn 400.000 tỉ đồng và tất cả trái phiếu do TCBS tư vấn đều được thanh toán gốc và lãi đúng hạn cho khách hàng.