26/03/2019 10:59

Huyền thoại hàng không Ấn Độ bị 'đá' khỏi hãng bay do ông sáng lập

Naresh Goyal, người từng đi lên từ vị trí chủ đại lý bán vé máy bay thành ông chủ của hãng hàng không lớn nhì Ấn Độ, vừa từ chức chủ tịch Jet Airways trước áp lực của nhà đầu tư.

Theo một tài liệu đưa ra ngày 25/3, hội đồng quản trị của Jet Airways vừa thông qua đơn từ nhiệm của ông Goyal và vợ ông là bà Anita. Các ngân hàng sẽ bơm vào hãng bay này khoản vay trị giá 218 triệu USD , đổi lại 114 triệu cổ phiếu mới phát hành của hãng.

Đơn từ nhiệm này đánh dấu đoạn kết của thời kỳ mà Goyal, người từng nằm trong nhóm 100 tỷ phú giàu nhất Ấn Độ, được biết tới rộng rãi là một trong những người tiên phong trong ngành hàng không nước này.

Chỉ bơm vốn khi Goyal từ chức

Hãng bay của ông, được góp vốn bởi Etihad Airways, đã thiệt hại nặng nề khi những hãng hàng không giá rẻ mới nổi liên tục đưa ra mức giá đôi khi chỉ còn khoảng 0,02 USD , khiến Jet Airways không thể cạnh tranh.

Huyền thoại hàng không Ấn Độ bị đá khỏi hãng bay do ông sáng lập - Ảnh 1.

Naresh Goyal, người từng đi lên từ vị trí chủ đại lý bán vé máy bay thành ông chủ của hãng hàng không lớn nhì Ấn Độ, vừa phải từ chức chủ tịch Jet Airways trước áp lực của nhà đầu tư. Ảnh: Bloomberg.

Việc ông Goyal ra đi sẽ dọn đường cho các nhà đầu tư đang mong muốn cải tổ lại hãng bay và vực dậy một hãng hàng không đang "đắp chiếu" hai phần ba đội bay của mình.

Hiện Etihad đang sở hữu 24% cổ phần của Jet Airways, tuy nhiên tỷ lệ nắm giữ chắc chắn sẽ có thay đổi sau đợt phát hành cổ phiếu mới nhất. Các nhà đầu tư sẽ nắm hơn 50% cổ phần tại hãng bay Ấn Độ.

"Vấn đề nợ của Jet Airways đã bước vào giai đoạn quyết định", chuyên gia Rajesh Narain Gupta từ hãng luật SNG & Partner cho hay. "Các ngân hàng không còn lựa chọn nào khác ngoài việc nắm đa số cổ phần và tìm nhà lãnh đạo mới cho hãng bay đang chìm trong nợ. Tuy nhiên, rất khó nói về khả năng điều hành một hãng hàng không của các ngân hàng bởi đây là một lĩnh vực hoàn toàn khác biệt".

Nhóm các ngân hàng, dẫn dắt bởi Ngân hàng Nhà nước Ấn Độ, đã đề xuất một gói cứu trợ phức tạp, trong đó đề cập việc các ngân hàng sẽ trở thành cổ đông chiếm đa số với giá 1 rupee trong khi hãng hàng không sẽ có thời gian để chuẩn bị tiền trả nợ.

Hội đồng quản trị của Jet Airways đã chấp thuận đề xuất này và thống nhất kế hoạch thành lập một phòng ban nội bộ để kiểm soát việc vận hành hãng bay hàng ngày cũng như dòng tiền ra vào.

Theo nhiều nguồn tin của Bloomberg, để quyết định bơm gói cứu trợ tiếp theo cho Jet Airways, các ngân hàng và Etihad đã yêu cầu ông Goyal từ nhiệm. Các nhà đầu tư này cũng sẽ pha loãng sở hữu của hãng để ông Goyal chỉ nắm dưới 10% cổ phần.

Đây là "cái kết buồn" cho Gotal tại hãng hàng không mà ông sáng lập, theo ông Narayan Hariharan, cựu phó chủ tịch của Jet Airways. "Với khả năng kinh doanh và kết nối tài ba, ông được xem là bậc thầy trong việc kết nối các liên minh. Tuy nhiên đáng tiếc, thời thế lại không hề ủng hộ ông".

Từ đại lý vé máy bay thành ông chủ Jet Airways

Khi còn trẻ, ông Goyal từng là đại lý bán vé cho hãng hàng không Lebanese International Airlines. Năm 1991 ông thành lập Jet Airways sau khi kinh tế Ấn Độ mở cửa, và hãng bay này cất cánh hai năm sau đó.

Trong những năm điều hành hãng, ông đã nỗ lực phát triển Jet Airways để trở thành hãng hàng không lớn thứ hai tại Ấn Độ, chỉ đứng sau hãng hàng không quốc gia Air India.

Tuy nhiên, những hãng hàng không giá rẻ mới như IndiGo hay SpiceJet xuất hiện trong thập kỷ gần đây đã thay đổi hoàn toàn thị trường với mức giá rẻ và dịch vụ tối giản.

Huyền thoại hàng không Ấn Độ bị đá khỏi hãng bay do ông sáng lập - Ảnh 2.

Jet Airways đã không thể cạnh tranh nổi với những hãng hàng không giá rẻ mới nổi của Ấn Độ như IndiGo hay SpiceJet. Ảnh: Jet Airways.

Chuyện trở nên tồi tệ hơn cho Jet Airways khi đồng rupee của Ấn Độ mất giá và giá nhiên liệu liên tục tăng cao. Không chỉ Jet Airways, môi trường cạnh tranh khắc nghiệt đã khiến Air India nhiều lần phải dùng tới những gói cứu trợ từ ngân sách hay hãng bay Kingfisher Airlines của nhà tài phiệt Vijay Mallya cũng rơi vào cảnh phá sản.

Jet Airways đã lỗ 9 trong 11 năm gần nhất và luôn vật lộn để trả nợ. Lỗ lũy kế của doanh nghiệp đã lên tới khoảng 1,6 tỷ USD tính tới tháng 3/2018.

Cơ quan chức năng Ấn Độ cho hay họ đã thử hồi sinh Jet Airways bằng cách thay đổi bộ máy lãnh đạo, tuy nhiên số phận của hãng sẽ tùy thuộc nhiều vào quyết định thương mại đến từ những nhà đầu tư, hay các ngân hàng.

Chính phủ Ấn Độ, với vai trò là cổ đông thiểu số của Jet Airways, đã đề nghị các hãng bay giá rẻ như SpiceJet mua lại một vài máy bay bỏ không của Jet Airways kèm phi hành đoàn. Đây được xem là động thái của Thủ tướng Narendra Modi để tỷ lệ thất nghiệp không gia tăng trước thềm cuộc tổng tuyển cử diễn ra vào tháng tới.

Theo Ngô Minh (Zing)