Ngày 6-10, Talentnet và Mercer công bố khảo sát lương năm 2015. Năm nay, khảo sát đã thu hút 520 công ty tham gia đến từ nhiều lĩnh vực, ngành nghề khác nhau, chủ yếu là ngành công nghệ, hàng tiêu dùng, dược phẩm, hóa chất và sản xuất, thu thập dữ liệu lương, thưởng từ hơn 211.816 nhân viên trên khắp Việt Nam.

Lương chỉ tăng có 9,4%

Bà Hoa Nguyễn, Trưởng Bộ phận Khảo sát lương và Tư vấn nhân sự theo phương pháp Mercer của Talentnet, nhận định: “Năm nay, với tỉ lệ lạm phát thấp, các doanh nghiệp (DN) cũng điều chỉnh mức tăng lương chỉ ở mức 9,4% (năm 2014 là 9,9%). Tuy nhiên, tỉ lệ này dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong năm 2016 khi điều kiện kinh doanh của năm 2016 được đánh giá sẽ khả quan hơn”.

Do không chịu tác động từ các biến động kinh tế nhiều như những ngành khác, hóa chất, dược và công nghệ sinh học, sản xuất là 3 ngành có tỉ lệ tăng lương cao nhất với mức tăng xấp xỉ 10%. Ngược lại, ngành tài chính (không bao gồm ngân hàng); du lịch, khách sạn và nhà hàng; dầu khí có tỉ lệ tăng lương thấp nhất lần lượt ở mức 7,9%, 6,7% và 6,2%.

Với dự đoán kinh tế sẽ dần hồi phục vào năm 2015-2016, các DN dự kiến sẽ có mức thưởng thực tế cao hơn năm ngoái. Nhìn chung, tỉ lệ thưởng của các DN trong nước cao hơn so với các DN nước ngoài, bởi lẽ, họ rất tập trung vào hiệu quả DN dựa trên kết quả kinh doanh.

Nếu xét về ngành nghề, ngân hàng, dược và công nghệ sinh học, bảo hiểm là 3 ngành nằm trong top có mức trả thưởng cao hơn năm ngoái so với các ngành khác, ở mức 22,1%, 17,7% và 17,2%. Ngành vận tải, bán lẻ và ngành khách sạn, nhà hàng và dịch vụ vẫn chưa xem chính sách lương, thưởng là một công cụ để giữ nhân tài khi mức thưởng của họ chỉ xấp xỉ ở 8%-10%.

Mặt khác, nếu xét theo cấp bậc, cả DN nước ngoài và Việt Nam đều phân bổ tỉ lệ thưởng cao nhất dành cho cấp quản lý, trong đó cấp quản lý khối kinh doanh luôn có mức thưởng cao nhất.

Nhiều ngành nghề mất nhân lực

Nhìn chung, tỉ lệ nghỉ việc năm 2014 ở các ngành có sự tăng nhẹ 0,1%-0,5% so với năm trước. Ngành bán lẻ; khách sạn, nhà hàng và du lịch; dược và công nghệ sinh học chứng kiến tỉ lệ nghỉ việc cao nhất, xảy ra do sự khan hiếm nhân lực giỏi. Ngoài ra, tỉ lệ này ở các DN nước ngoài thấp hơn so với các DN trong nước (12,7% và 17,2%).

Trưởng phòng kinh doanh, chuyên viên kinh doanh cao cấp và trưởng phòng tiếp thị vẫn là những vị trí “hot” trong năm 2014. Những vị trí này nằm trong danh sách top 3 những công việc “hot”, khó tuyển dụng và khó giữ chân người tài trong nhiều năm. Tuy nhiên, vị trí mà một công ty thường gặp khó khăn nhiều nhất trong việc thu hút nhân tài là chuyên viên kinh doanh cấp cao, trưởng phòng kinh doanh và chuyên viên tiếp thị cấp cao.

Bà Hoa Nguyễn cho rằng sự gia tăng vượt trội trong số lượng các công ty Việt Nam tham gia khảo sát lương năm nay (tăng hơn 50% so với năm ngoái) đã phần nào chỉ ra rằng các công ty lớn trong nước bắt đầu có nhận định nghiêm túc hơn đối với hệ thống lương, thưởng, phúc lợi cho nhân viên. Các công ty bắt đầu cải thiện và quản lý ngân sách lương, thưởng hiệu quả hơn; có nhu cầu về những thông tin chính xác của các mức lương, thưởng, phụ cấp trên thị trường nhằm có đầy đủ thông tin và cơ sở trong việc quyết định lương, thưởng. Tham gia cuộc khảo sát cũng là dịp giúp các DN quản lý, phân bổ ngân sách hiệu quả hơn nhằm động viên và khích lệ nhân viên. Đây cũng là nguồn thông tin đáng tin cậy khi các công ty cần có một kế hoạch chi trả linh hoạt để tuyển dụng và giữ chân nhân tài.

Sự gia nhập Cộng đồng Kinh tế ASEAN dẫn đến việc trao đổi nhân tài không còn giới hạn trong phạm vi của một quốc gia, các công ty, tập đoàn đa quốc gia và các công ty Việt Nam lớn cần cân nhắc lại gói lương, thưởng bởi đây vẫn là một trong những yếu tố then chốt để giữ chân người tài. Tuy nhiên, quyết định tận dụng yếu tố nào trong gói ngân sách lương, thưởng còn dựa vào bối cảnh và tình trạng kinh doanh của từng DN. Hơn thế nữa, chính sách lương, thưởng cần có sự cộng hưởng với chính sách phát triển con người để bảo đảm tối đa hiệu quả kinh doanh của DN.

Bài và ảnh: Nguyên Hà