Nghiên cứu mới đây của một số công ty chuyên nghiên cứu thị trường tại Việt Nam cho thấy hiện nay trung bình một người Việt Nam sở hữu 1,3 chiếc điện thoại, trong đó 70% là smartphone. Đây chính là công cụ nền tảng để ngành thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam tạo ra doanh số 4 tỉ USD trong năm 2016.
Đánh giá về tiềm năng phát triển của TMĐT Việt Nam trong năm 2017 và những năm tiếp theo, các công ty này cho rằng thị trường TMĐT hiện nay chủ yếu là những sản phẩm như quần áo thời trang, sách báo, vé máy bay, đồ điện tử, điện thoại và đồ gia dụng. Nhưng tốc độ tăng trưởng TMĐT sẽ rất hứa hẹn ở các ngành hàng chăm sóc cá nhân, mỹ phẩm, sữa, sản phẩm của em bé... trong thời gian tới.
Các công ty nghiên cứu thị trường này cũng đưa ra dự báo có 5 xu hướng sẽ dẫn dắt TMĐT phát triển trong thời gian tới, đó là gia tăng kết nối, gia tăng đô thị hóa, người tiêu dùng kết nối, những đột phá về thanh toán điện tử và cải tiến mô hình kinh doanh. Trong đó xu hướng gia tăng kết nối trong thế giới số là chính.
Ở xu hướng kết nối, người tiêu dùng Việt Nam được cho là yêu thích công nghệ cao. Cứ 130 người thì 100 người có 2 điện thoại di động. Trong đó người tiêu dùng thành thị dành 24,7 giờ/tuần để online, chỉ thấp hơn Singapore một ít. Người tiêu dùng ngày càng có nhiều cách kết nối hơn và họ dành nhiều thời gian trên không gian mạng hơn.
Xu hướng đô thị hóa sẽ tiếp tục phát triển mạnh trong những năm tới, lối sống thành thị vì vậy tiếp tục phát triển. Dự kiến dân số thành thị sẽ đạt 40% vào năm 2020.
Cùng với chính sách phát triển thành phố vệ tinh, cơ hội phát triển TMĐT không dừng ở TP HCM và Hà Nội mà sẽ mở rộng ra nhiều thành phố khác. Việt Nam hiện có khoảng 700.000 cửa hàng tạp hóa, cửa hàng tiện lợi. Vẫn còn rất nhiều người mua bán ở các kênh mua sắm truyền thống. Nếu TMĐT giành được một phần thị trường này thì doanh số tăng trưởng rất cao.
Trong kỷ nguyên số, người tiêu dùng kết nối là mối quan tâm hàng đầu của sự phát triển. Họ là những người trẻ thành thị ưa thích những trải nghiệm mới và sẵn sàng chi tiêu. Quy mô của người tiêu dùng kết nối cũng lớn hơn tầng lớp trung lưu rất nhiều với hơn 800 triệu người tiêu dùng kết nối so với 782 triệu người thuộc tầng lớp trung lưu trên toàn cầu. Ở khu vực Đông Á, châu Á - Thái Bình Dương, số lượng người tiêu dùng kết nối trên 300 triệu so với 296 triệu thuộc tầng lớp trung lưu.
Thanh toán trực tuyến, trả tiền khi giao hàng là những hoạt động quan trọng của TMĐT. Phương thức thanh toán đã và đang tiếp tục chuyển dịch dần về thanh toán trực tuyến nhưng hiện nay, hình thức nhận tiền mặt khi giao hàng vẫn là phương thức thanh toán chủ yếu trong TMĐT. Tuy nhiên sắp tới, sẽ có nhiều ngân hàng kết hợp với các nhà bán lẻ để tạo ra phương thức thuận tiện, linh hoạt hơn cho người tiêu dùng khi thanh toán.
Xu hướng cuối cùng là cải tiến mô hình kinh doanh. Hiện nay, hầu hết doanh nghiệp TMĐT vẫn dùng cách thức thu hút người tiêu dùng thông qua các chương trình khuyến mãi nhưng thực tế nhu cầu của người tiêu dùng trong TMĐT khá đơn giản. Họ chỉ muốn thông tin chính xác khi mua hàng online, muốn được hoàn tiền khi sản phẩm không đúng yêu cầu, muốn được đổi hàng trong ngày khi sản phẩm không như ý, được gửi email thông báo khi hết hàng. Phương thức giao nhận hàng, thời gian giao hàng cũng là những vấn đề mà các doanh nghiệp TMĐT cần chú trọng cải tiến và hoàn thiện. Trong đó, địa điểm nhận hàng thuận lợi, giao hàng miễn phí những đơn hàng cố định, giao hàng miễn phí những ngày nhất định, cho đơn hàng cả năm... là những tiêu chí được khách hàng online đánh giá cao.
