Mấy ngày gần đây, nhiều người trong và ngoài ngành công nghệ toàn cầu xôn xao khi tỷ phú Trung Quốc Jack Ma công bố kế hoạch rời khỏi ghế Chủ tịch điều hành tập đoàn thương mại điện tử Alibaba Group Holding - công ty có giá trị vốn hóa lớn nhất châu Á.

Theo kế hoạch được đưa ra, ông Jack Ma sẽ từ nhiệm vào thời điểm tròn một năm kể từ ngày thứ Hai tuần này. Đó cũng là khi ông tròn 55 tuổi.

Trong một lá thư gửi toàn thể nhân viên Alibaba, Jack Ma nói rằng lý do chính khiến ông quyết định về hưu sớm là để mở đường cho các thế hệ trẻ hơn tiếp quản Alibaba.

Tuy nhiên, theo tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP), có thể còn có một số lý do khác phía sau việc Jack Ma lui lại phía sau ánh hào quang.

Không chỉ là một tỉ phú công nghệ nổi tiếng thế giới, Jack Ma còn là một nhà diễn thuyết đầy lôi cuốn, thường xuyên có những bài phát biểu truyền cảm hứng tại nhiều sự kiện trên thế giới. Trong những năm gần đây, thông qua những dịp diễn thuyết như vậy, Jack Ma đã nói về kế hoạch nghỉ hưu của mình bằng sự bộc trực và cả hài hước.

Jack Ma vẫy chào khán giả tại lễ bế mạc Đại hội Thể thao châu Á (Asian Games) lần thứ 18 tại Jakarta, Indonsia - Ảnh: AP/SCMP.

Công việc quá bận rộn

Jack Ma từng nói về việc ông cảm thấy chán ngán và mệt mỏi với cuộc sống bận rộn của một doanh nhân cỡ bự và mong muốn được trở lại làm một giáo viên.

Đây là những gì Jack Ma hình dung cho cuộc sống sau khi về hưu: "Thà chết trên bãi biển còn hơn chết trong văn phòng".

Sau khi rời cương vị Giám đốc điều hành (CEO) của Alibaba để trở thành Chủ tịch điều hành công ty vào năm 2013, vị tỉ phú tự thân lập nghiệp không ít lần nói về lịch di chuyển dày đặc của ông. "Khi tôi rời cương vị CEO, tôi đã nói với đội CEO rằng tôi cần phải có thêm thời gian đi chơi golf trên bãi biển", ông nói.

"Nhưng trời ơi, cuối cùng tôi lại thấy mình mất 870 giờ đi máy bay trong năm ngoái, và thậm chí là 1.000 giờ trong năm nay", Jack Ma cho biết trong một cuộc trả lời phỏng vấn vào năm 2017.

"Vấn đề là, tôi không muốn chết trong văn phòng. Tôi muốn được chết trên bãi biển".

Khi không còn chịu trách nhiệm điều hành công việc hàng ngày của Alibaba, ông vẫn giữ vai trò là bộ mặt của công ty, phải di chuyển khắp thế giới để gặp lãnh đạo các chính phủ, để có những bài diễn thuyết về lợi ích của toàn cầu hóa và tiến bộ công nghệ.

Hồi tháng 1 năm nay, những đoạn clip cho thấy một Jack Ma mệt mỏi ngủ gật không kiểm soát tại một cuộc hội thảo đã trở thành đề tài bàn tán sôi nổi trên các mạng xã hội. Qua tìm hiểu, cư dân mạng được biết rằng, Jack Ma đã tới hội thảo về trí tuệ nhân tạo (AI) này sau khi dự một sự kiện ở Hồng Kông vào lúc 10h tối ngày hôm trước và có cuộc gặp với Tổng thống Pháp vào buổi sáng ngày hôm đó.

"Hối tiếc vì đã lập nên Alibaba"

Khi Alibaba phát triển thành một trong những công ty đại chúng đắt giá nhất thế giới, ngang tầm với Apple, Microsoft và Amazon, Jack Ma đã chia sẻ những suy nghĩ, cảm xúc lẫn lộn, ít ai có thể hình dung về công ty mà ông đồng sáng lập năm 1999.

Jack Ma nói rằng "sai lầm lớn nhất của ông là tạo nên Alibaba", chính bởi áp lực và trách nhiệm quá lớn mà ông phải gánh vác để chèo lái công ty có giá trị vốn hóa 420 tỉ USD và hơn 86.000 nhân viên.

"Lúc đầu, tôi chỉ muốn mở một công ty nhỏ và không phát triển lớn như vậy, tôi không muốn phải đảm nhiệm nhiều trọng trách và đương đầu với nhiều thách thức như vậy. Mỗi ngày tôi đều bận rộn như một vị tổng thống, và tôi chẳng còn chút sức lực nào. Tôi không còn có cuộc sống riêng của mình", Jack Ma nói tại Diễn đàn Kinh tế Quốc tế ở St. Petersburg vào tháng 6/2016.

"Nếu có kiếp sau, tôi sẽ không bao giờ làm kinh doanh như thế này. Tôi sẽ là chính mình, tôi muốn tận hưởng cuộc sống của mình", ông nói tiếp.

Niềm đam mê dạy học

Nhiều lần phát biểu trước công chúng, Jack Ma đã nói về mong muốn được quay trở lại làm một người thày giáo. Trong một chương trình nói chuyện (talk show) năm 2017, ông nói rằng "quãng thời gian hạnh phúc nhất trong đời là khi tôi là một giáo viên nghèo kiếm được 91 Nhân dân tệ (hơn 13 USD) mỗi tháng".

Trước khi lập nên Alibaba, Jack Ma có 6 năm dạy tiếng Anh tại một trường đại học ở thành phố Hàng Châu thuộc phía Đông của Trung Quốc. Trước đó, ông tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hàng Châu vào năm 1988. Là một người thày, ông được sinh viên yêu mến bởi phong cách giảng bài sinh động, hài hước. Ông đã được công nhận là một trong 10 giáo viên trẻ xuất sắc của trường vào năm 1994.

"Tôi chưa bao giờ được đào tạo làm thương mại, kế toán hay lập trình viên. Điều duy nhất tôi làm là học tập và chia sẻ. Tôi làm việc với tư cách một doanh nhân theo cách tôi làm một giáo viên", Jack Ma nói tại một hội thảo vào tháng 11 năm ngoái.

Ông thường gọi vui mình là "Chief Education Officer" (tạm dịch: "Giám đốc giáo dục"), thay vì Chief Executive Officer (Giám đốc điều hành) của Alibaba, và muốn thế hệ các nhà điều hành tiếp theo của công ty thay thế ông, cũng giống như "người thày luôn muốn trò giỏi hơn mình".