Thị trường
09/12/2017 09:09

Dinh dưỡng vàng cho phát triển não bộ trong những năm tháng đầu đời

Dinh dưỡng đầy đủ và hợp lý là cần thiết cho sự phát triển tối ưu của não, đặc biệt quan trọng trong lúc mang thai và giai đoạn nhũ nhi, vì đó là thời kỳ hình thành và phát triển nhanh nhất hệ thống thần kinh, đặt nền móng cho sự phát triển kỹ năng nhận thức - vận động, kỹ năng cảm xúc xã hội và các kỹ năng thiên tài khác trong suốt thời thơ ấu đến tuổi trưởng thành.

Vậy dinh dưỡng đầy đủ và hợp lý thông qua hai khái niệm "Dưỡng chất vàng - Thời gian vàng" cần và rất cần hiểu tường tận, thực hành chính xác để tạo điều kiện tốt nhất cho não trẻ phát triển hoàn mỹ nhất có thể.

Dưỡng chất vàng - Thời gian vàng

Là những dưỡng chất cần thiết cho cả mẹ và con trong quá trình chuẩn bị, mang thai và những năm tháng sau sinh. Chúng phải được cung cấp đúng, đủ, đều (đúng về thời gian, đủ về liều lượng và đều về tần suất). Nếu để lỡ nhịp hay khiếm khuyết các yếu tố nêu trên thì không có cơ hội thứ hai cho sự phát triển tối ưu hệ thần kinh của trẻ.

Khoảng 22 ngày sau khi thụ thai, các tấm phôi thần kinh bắt đầu gấp vào trong, hình thành ống thần kinh, phát triển dần để cuối cùng trở thành não và tủy sống. Quá trình này cần axit folic, đồng và vitamin A.

Bảy tuần sau khi thụ thai, sự phân chia tế bào bắt đầu trong ống thần kinh, tạo ra hệ thống thần kinh hoàn chỉnh bao gồm 5 quá trình:

1. Tăng sinh tế bào thần kinh (chất xám), quá trình này bắt đầu từ tuần 7 thai kỳ và tăng tốc đến khoảng 4-5 tháng sau sinh. Sau đó nó vẫn diễn ra chậm hơn và kết thúc ở tuổi trưởng thành.

2. Tăng trưởng sợi trục và tua gai (chất xám). Đối với sợi trục, chúng bắt đầu tăng trưởng vào tuần thứ 7 thai kỳ và liên tục phát triển đến ít nhất 2 năm sau khi sinh. Tuy nhiên ở một số vùng não thì sợi trục phát triển hoàn chỉnh ở tuần 15 và 32 của thai kỳ. Về phần tua gai, chúng bắt đầu phát triển ở tuần 15 và kết thúc sau sinh 2 năm.

3. Xây dựng, chỉnh sửa và hình thành chức năng các khớp thần kinh (Synapse). Quá trình này bắt đầu từ khoảng tuần 23 thai kỳ xuyên suốt đến hết vòng đời. Tùy theo vùng đặc thù của não mà mật độ các khớp thần kinh đạt mức cao nhất tại những thời điểm khác nhau. Vùng thị giác đạt mức đỉnh trong khoảng tháng thứ 4-12 sau sinh và vùng thùy trước trán vào tháng thứ 15 sau sinh. Quá trình chỉnh sửa nhằm hoàn thiện các khớp thần kinh lỗi diễn ra song song và kéo dài đến tuổi trưởng thành.

4. Myelin hóa, bản chất là chất trắng bao quanh sợi trục giúp tăng tốc độ dẫn truyền thần kinh. Myelin hóa xảy ra từ tuần thứ 12 - 14 thai kỳ và liên tục đến tuổi trưởng thành. Tốc độ Myelin hóa mạnh nhất trong giai đoạn từ giữa thai kỳ đến 2 năm sau sinh. Trước khi sinh, quá trình Myelin hóa mạnh ở các vùng não liên quan chức năng định hướng, cân bằng và sau khi sinh là các vùng nghe, nhìn và khả năng về ngôn ngữ chữ viết.

5. Tự chết theo chương trình, là một quá trình loại trừ các tế bào thần kinh lỗi hay các tế bào có xu hướng biệt hóa, phát triển theo hướng có hại. Quá trình này diễn ra từ khi mang thai đến tuổi trưởng thành nhờ một số hoạt chất dinh dưỡng thần kinh từ não như BDNF (brain-derived neurotrophic factor); IGF-1 (insulin-like growth factor-1)...

Dưỡng chất vàng

1. Nhóm dưỡng chất 1: chứa Axit folic (vitamin B9), đồng và vitamin A là những hoạt chất hỗ trợ quá trình biệt hóa, phát triển, từ phôi thần kinh thành ống thần kinh, một bộ phận mà từ đấy các thành tố của hệ thần kinh được hình thành. Quá trình này diễn ra rất sớm, từ khoảng tuần 4-7 của thai kỳ.

Thực phẩm bổ sung axit folic là gan, lòng đỏ trứng, họ đậu, ngũ cốc nguyên hạt, rau củ họ cải, chuối, cam...; bổ sung đồng là thịt, trứng, sữa, thủy sản...; bổ sung vitamin A là sữa, gan, trứng, cá...

Dinh dưỡng vàng cho phát triển não bộ trong những năm tháng đầu đời - Ảnh 1.

Vai trò tuyệt vời của sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời là bất biến

2. Nhóm dưỡng chất 2: chứa vitamin nhóm B, B1(thiamine), B2 (riboflavin), B3 (niacin hay niacinamide), B5 (axit pantothenic), B6 (pyridoxine, pyridoxal, pyridoxamine, hay pyridoxine hydrochloride), B7 (biotin) (vitamin H), B9 (axit folic), B12 (các loại cobalamin), giúp tăng sinh tế bào gốc thần kinh, tế bào thần kinh chính và đệm từ ống phôi thần kinh trong những tuần đầu thai kỳ; hỗ trợ phát triển phân nhánh đuôi gai ở tân vỏ não và tiểu não, tăng sinh các khớp thần kinh ở vỏ não và các khớp thần kinh đặc biệt ở thể vân và hỗ trợ tổng hợp Myelin.

Thực phẩm bổ sung vitamin nhóm B: các loại ngũ cốc, gạo lứt, các loại rau xanh, trứng, thịt gà, trái cây họ cam quýt, các loại hạt như lạc, hạt điều, óc chó, đậu đỏ hạt to, chuối, vitamin B5 có mặt trong hầu hết các loại thực phẩm.

3. Nhóm dưỡng chất 3: dinh dưỡng giàu đạm và giàu năng lượng để tránh tình trạng suy dinh dưỡng protein năng lượng và suy dinh dưỡng bào thai. Tình trạng suy dinh dưỡng này có thể gây ra hậu quả là giảm số lượng, khối lượng tế bào thần kinh, sợi trục, tua gai, khớp thần kinh cũng như chất xám vỏ não. Bên cạnh đó, thiếu protein - năng lượng cũng gây giảm quá trình Myelin hóa và làm giảm các chất dinh dưỡng thần kinh từ não như BDNF (brain-derived neurotrophic factor); IGF-1 (insulin-like growth factor-1).

Thực phẩm giàu đạm và năng nượng: thịt, trứng, cá, sữa và các sản phẩm từ sữa, các loại hạt, các loại đậu, rau quả có vị ngọt, béo…

4. Nhóm dưỡng chất 4: chứa chất béo không bão hòa chuỗi dài, đặc biệt là DHA (Docosahexaenoic Acid); ARA (Arachidonic Acid) và Omega 3-6-9. Các axit béo này giúp tổng hợp các phospholipid màng, một thành phần quan trọng của tế bào, màng các khớp thần kinh và là thành phần chủ yếu trong cấu trúc Myelin. Thực phẩm bổ sung chất béo: sữa, hải sản và các loại dầu - mỡ cá, trứng, đậu, các loại hạt...

5. Nhóm dưỡng chất 5: chứa chất sắt, rất cần để tổng hợp Ribonucleotide reductase, là một loại men quy định việc phân chia tế bào thần kinh trung ương. Thiếu sắt có thể giảm kích thước não, giảm sợi trục, ngắn đuôi gai vùng hồi hải mã, một cấu trúc dưới vỏ của thùy thái dương giữ vai trò trong việc học tập, định hướng và trí nhớ dài hạn. Ngoài ra, thiếu sắt còn làm giảm khớp thần kinh và các chất dẫn truyền thần kinh tại khớp cũng như giảm quá trình tổng hợp Myelin.

Thực phẩm bổ sung sắt: sữa, trứng, cá và hải sản, thịt, gan, ngũ cốc nguyên hạt, đậu, rau lá màu xanh đậm...

6. Nhóm dưỡng chất 6: Chứa i-ốt, tham gia vào quá trình tổng hợp hoóc-môn điều chỉnh sự phát triển của hệ thần kinh trung ương. Đã có bằng chứng cho thấy thiếu i-ốt làm tăng tỉ lệ thai chết lưu và suy giáp sơ sinh, giảm trọng lượng não và tổng hợp Myelin, giảm phân nhánh đuôi gai và khớp thần kinh ở vùng thị - thính giác và tiểu não. Thực phẩm bổ sung i-ốt: rau chân vịt, rau cần, hải sản, muối biển, muối ăn có i-ốt, trứng...

7. Nhóm dưỡng chất 7: chứa kẽm, giữ vai trò tổng hợp DNA phục vụ quá trình phân chia tế bào và là thành tố của nhiều loại men quan trọng trong hoạt động của não. Thiếu kẽm sẽ dẫn đến tình trạng giảm số lượng và khối lượng tế bào não ở khu vực tiểu não, hệ viền và vỏ não; giảm quá trình phân nhánh đuôi gai và điều tiết hoạt động chức năng ở các khớp thần kinh, hạn chế hoạt tính của các hoóc môn tăng trưởng.

Thực phẩm bổ sung kẽm: sữa, trứng, cá, thịt, ngũ cốc nguyên hạt, đậu...

8. Nhóm dưỡng chất 8: chứa Cholin, giúp tăng sinh tế bào gốc, tham gia vào quá trình kích thích phân chia tế bào thần kinh và là tiền chất của các chất dẫn truyền thần kinh. Cholin giúp kiểm soát quá trình tự chết theo chương trình. Tất cả ảnh hưởng của thiếu Cholin thai kỳ sẽ khó phục hồi.

Thực phẩm bổ sung Cholin: sữa, trứng, cá, thịt, gan, hải sản, đậu, rau...

Optimum Mama Gold - mẹ hấp thu khỏe, bé thông minh hơn

Uống sữa là cách hấp thu rất nhiều chất dinh dưỡng quan trọng một cách thuận tiện và hữu hiệu cho thai phụ và thai nhi. Sữa bột bầu Optimum Mama Gold được bổ sung Acid Folic giúp ngăn ngừa nguy cơ dị tật ống thần kinh ở thai nhi và thêm DHA để hỗ trợ phát triển trí não bé từ trong bụng mẹ. Đồng thời, Optimum Mama Gold còn chứa chất xơ hòa tan thế hệ mới SC-FOS và hệ men vi sinh BB-12 TM & LGGTM giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, ức chế vi khuẩn có hại, giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh, tăng khả năng hấp thu các dưỡng chất, đồng thời giúp nhuận trường, ngăn ngừa chứng táo bón hay gặp trong thai kỳ. Để có thể hấp thu thật tốt các dưỡng chất để có thai kỳ khỏe mạnh, đồng thời giúp bé phát triển trí thông minh từ trong thai kỳ, mẹ hãy nhớ uống 2 ly Optimum Mama Gold mỗi ngày nhé!

avc


BS. Nguyễn Vũ Linh (Đào tạo - Truyền thông Trung tâm Dinh dưỡng Vinamilk)
Khách hàng dùng TPBank Mastercard GO, trải nghiệm metro miễn phí ngay từ lúc này

Khách hàng dùng TPBank Mastercard GO, trải nghiệm metro miễn phí ngay từ lúc này

Ngân hàng 11:35

Khách hàng chạm thẻ thanh toán quốc tế TPBank Mastercard GO tại cổng soát vé ở các nhà ga thuộc tuyến Metro số 1 để thanh toán không tiền mặt tiện lợi

Gieo triệu mầm cây Unilever phủ xanh ngôi nhà chung Việt Nam

Gieo triệu mầm cây Unilever phủ xanh ngôi nhà chung Việt Nam

Doanh nghiệp 20:00

Mỗi năm, tại Việt Nam, hàng triệu mầm cây được trồng mới để nâng cao độ che phủ rừng, bảo vệ hệ sinh thái rừng ngập mặn và giảm tác hại biến đổi khí hậu.

Sacombank 33 năm vững bước đồng hành cùng người dân và doanh nghiệp

Sacombank 33 năm vững bước đồng hành cùng người dân và doanh nghiệp

Ngân hàng 17:26

Sau hơn ba thập kỷ bứt phá và không ngừng đổi mới sáng tạo, Sacombank sẵn sàng bước vào tuổi 33 với bản lĩnh và vị thế vươn cao.

AEON Việt Nam đẩy mạnh tuyển dụng và mở rộng quy mô năm 2025

AEON Việt Nam đẩy mạnh tuyển dụng và mở rộng quy mô năm 2025

Doanh nghiệp 11:11

AEON Việt Nam tiếp tục mở rộng mô hình bán lẻ, tuyển thêm 5.000 nhân sự trong năm 2025, tìm kiếm và đồng hành nhân tài địa phương phát triển sự nghiệp bền vững.

Rộn ràng chuỗi lễ hội Giáng sinh “đỉnh nóc” khắp ba miền của Vinpearl và VinWonders

Rộn ràng chuỗi lễ hội Giáng sinh “đỉnh nóc” khắp ba miền của Vinpearl và VinWonders

Văn hóa – Giải trí 11:11

Cứ mỗi mùa lễ hội, Vinpearl và VinWonders “trình làng” chuỗi sự kiện đẳng cấp, tạo vô số dấu ấn khác biệt trong hành trình trải nghiệm đầy cảm xúc cho du khách

Saigon Co.op khai trương siêu thị cao cấp Finelife thứ 5 trước thềm năm mới

Saigon Co.op khai trương siêu thị cao cấp Finelife thứ 5 trước thềm năm mới

Thị trường 17:12

(NLĐO)- Co.opmart hiện đại hóa không gian mua sắm, tăng trải nghiệm khách hàng trong mùa mua sắm Tết

Khi “Rồng Việt Nam” hội tụ “Rồng quốc tế”, dấu ấn đặc biệt từ Bia Saigon Special

Khi “Rồng Việt Nam” hội tụ “Rồng quốc tế”, dấu ấn đặc biệt từ Bia Saigon Special

Văn hóa – Giải trí 16:13

Là Nhà tài trợ Kim Cương của Siêu đại nhạc hội 8WONDER Winter 2024, Bia Saigon Special thổi bùng “kỳ quan cảm xúc” cho khán giả khi quy tụ các anh “Rồng”