Vấn đề này được BHXH TP HCM dẫn giải theo quy định mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp một lần khi tham gia BHXH trước năm 1995 là bình quân 5 năm cuối; từ ngày 1-1-1995 đến 31-12-2000 là 6 năm; từ ngày 1-1-2001 đến 31-12-2006 là 8 năm; từ ngày 1-1-2007 đến 31-12-2015 là 10 năm; từ ngày 1-1-2016 đến 31-12-2019 là 15 năm; từ ngày 1-1-2020 đến 31-12-2024 là 20 năm; từ ngày 1-1-2025 trở đi bình quân toàn bộ quá trình.
Chế độ BHXH một lần
Chế độ BHXH một lần, điều kiện hưởng là người lao động (NLĐ) đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH hoặc lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn đủ 55 tuổi khi nghỉ việc mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện. Ra nước ngoài định cư. Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế. NLĐ tham gia BHXH bắt buộc sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
Mức hưởng tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014. 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi. Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH bằng 22% số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Các tháng lẻ: từ 1-6 tháng = ½ năm; từ 7-11 tháng = 1 năm.
Hồ sơ hưởng BHXH một lần gồm sổ BHXH, đơn đề nghị hưởng BHXH một lần của NLĐ. Đối với người ra nước ngoài để định cư phải nộp thêm bản sao giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ (hộ chiếu, thị thực, giấy tờ xác nhận đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài, thẻ thường trú, cư trú). Trích sao hồ sơ bệnh án trong trường hợp đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng.
Có nhiều cách tính lương hưu
Chế độ hưởng lương hưu hàng tháng
Điều kiện NLĐ có 20 năm đóng BHXH bắt buộc trở lên thì hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi; nam đủ 55 tuổi, nữ đủ 50 tuổi có đủ 15 năm làm công việc nặng nhọc độc hại, làm việc nơi có phụ cấp khu vực 0,7 trở lên. NLĐ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi có đủ 15 năm làm công việc khai thác hầm lò. Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp. Từ ngày 1-1-2016, nam đủ 51 tuổi, nữ đủ 46 tuổi, sau mỗi năm tăng thêm một tuổi cho đến năm 2020 nam đủ 55 tuổi, nữ đủ 50 tuổi bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên. Nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên. Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có đủ 15 năm làm công việc đặc biệt nặng nhọc độc hại. NLĐ đã đủ điều kiện về tuổi nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi để hưởng lương hưu nhưng thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm thì được đóng BHXH tự nguyện cho đến khi đủ 20 năm để hưởng lương hưu. Lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn tham gia BHXH có từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm và đủ 55 tuổi thì được hưởng lương hưu.
Mức lương hưu hàng tháng đối với nam nghỉ hưu từ tháng 1-2016 đến tháng 12-2017, 15 năm đầu tham gia BHXH tính bằng 45%, sau đó cứ tăng mỗi năm đóng BHXH cộng thêm 2%. Đối với nữ nghỉ hưu từ tháng 1-2016 đến tháng 12-2017 tỉ lệ 15 năm đầu tính bằng 45%, sau đó cứ tăng mỗi năm đóng BHXH cộng thêm 3%. Nam từ tháng 1-2018 trở đi là 16 năm đầu tham gia BHXH tính bằng 45%; 2019 là 17 năm; 2020 là 18 năm; năm 2021 là 19 năm, 2022 là 20 năm; sau đó mỗi năm tăng thêm 2%, mức tối đa bằng 75%. Nữ từ tháng 1-2018 trở đi là 15 năm sau đó mỗi năm tăng thêm 2%, mức tối đa bằng 75%. Tỉ lệ nghỉ hưu trước tuổi giảm 2% cho mỗi năm. Mức hưởng lương hưu hàng tháng = mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH x tỉ lệ được hưởng.