Từ đầu năm 2017 đến nay, Khoa Truyền nhiễm Bệnh viện (BV) Nhi trung ương đã tiếp nhận 176 ca viêm não, trong đó có 24 trường hợp là viêm não Nhật Bản. Chỉ riêng tháng 6-2017 đã có 21 trẻ nhập viện vì viêm não Nhật Bản.

Dễ di chứng, tử vong do viêm não

Bác sĩ Nguyễn Văn Lâm, Trưởng Khoa Truyền nhiễm BV Nhi trung ương, cho biết viêm não Nhật Bản diễn ra quanh năm nhưng cao điểm từ tháng 5 đến tháng 9. Căn bệnh này được xem là một trong những bệnh nguy hiểm, có tỉ lệ tử vong và di chứng cao ở trẻ nhỏ (chiếm từ 25%-35%). Những di chứng này khiến người bệnh giảm khả năng giao tiếp, giảm hoặc mất khả năng lao động, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Hiện tại, Khoa Truyền nhiễm đang điều trị cho 2 trường hợp mắc viêm não Nhật Bản. Không may mắn, cả 2 bệnh nhi này đều phải gánh chịu một trong những di chứng nặng nề của bệnh. Đó là bé trai Nguyễn Quốc Đ. (4 tuổi, ở Bắc Ninh) nhập viện trong tình trạng hôn mê, liệt nửa người phải. Sau khi tiến hành thăm khám, chọc dịch não tủy, làm các xét nghiệm, các bác sĩ chẩn đoán bé Đ. bị viêm não Nhật Bản. Đến nay, sau 17 ngày được điều trị bằng thở ôxy, dùng thuốc chống phù não, cháu Đ. đã tỉnh táo, không còn sốt nhưng có di chứng về vận động. Người nhà cho biết cháu Đ. chưa được tiêm vắc-xin phòng bệnh này. Tương tự, bé Đào Khánh L. (7 tuổi, ở Nghệ An) được chuyển đến điều trị tại BV Nhi trung ương khi bệnh đã diễn biến đến ngày thứ 10. Đến nay, đã qua 2 tuần điều trị tích cực, tình trạng của L. có cải thiện hơn nhưng cháu đã xuất hiện những di chứng nặng như liệt cơ hô hấp, liệt tứ chi...

Bác sĩ Lâm cho biết viêm não Nhật Bản khởi đầu với biểu hiện sốt và thường là sốt rất cao (39-40 độ C). Người bệnh còn có các biểu hiện kèm theo như rét run, đau đầu, mệt lả, buồn nôn hoặc nôn. Giai đoạn này kéo dài từ 1 đến 6 ngày. Tiếp đến là các biểu hiện rất điển hình như tiếp tục sốt cao kèm co giật, rối loạn ý thức, kích thích, vật vã, ngủ gà, lơ mơ, hôn mê rồi đau đầu, cứng gáy, tay chân quờ quạng, mất nước. Trẻ phải được đưa đến BV hay cơ sở y tế gần nhất ngay lập tức nếu sốt cao quá 12 giờ liên tục hoặc có các dấu hiệu như: nôn vọt, cứng gáy, rối loạn ý thức...

Trẻ phải được đưa đến bệnh viện ngay nếu sốt cao quá 12 giờ liên tục hoặc nôn vọt, cứng gáy, rối loạn ý thức…

Theo thống kê của Bộ Y tế từ cuối tháng 5 đến nay, cả nước ghi nhận 80 ca viêm não virus, trong đó 4 bệnh nhi tử vong do bệnh này. Tích lũy từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận gần 300 trường hợp viêm não virus, trong đó 9 ca tử vong. Riêng tại BV Nhi trung ương từ đầu năm đến nay, tiếp nhận 176 ca viêm não, trong đó có 24 trường hợp là viêm não Nhật Bản. Chỉ riêng trong tháng 6, đã có 21 trẻ nhập viện vì bệnh này.

Mất mạng vì bát tiết canh

Cục Y tế dự phòng cho biết thời gian qua, số ca nhập viện do nhiễm vi khuẩn liên cầu cũng tăng mạnh với 20 ca bệnh được ghi nhận trong tháng 6 này, trong đó 2 trường hợp tử vong. Tính từ đầu năm đến nay có 80 người mắc bệnh liên cầu lợn, trong đó 6 ca tử vong. Nguyên nhân chủ yếu do người bệnh ăn tiết canh, thịt heo chưa được chế biến kỹ hoặc tham gia giết mổ heo. Bác sĩ Nguyễn Trung Cấp, phụ trách Khoa Cấp cứu BV Bệnh nhiệt đới trung ương, cho biết bệnh liên cầu lợn là loại vi khuẩn Streptococcus suis gây ra. Bệnh thường xuất phát từ thói quen ăn tiết canh và ăn thịt heo ốm, chết, thịt chưa được nấu chín, tiếp xúc với dịch qua các vết thương ở da... Theo bác sĩ Cấp, đây là bệnh không phát triển thành dịch như các bệnh đường hô hấp hay các vi khuẩn hay sinh trùng khác nhưng về độ nguy hiểm, di chứng và tỉ lệ tử vong rất cao. Người bị bệnh liên cầu khuẩn từ lợn thường mắc ở 2 thể. Ở thể cấp tính, bệnh nhân bị sốc nhiễm trùng huyết khiến người bệnh sốt cao, tụt huyết áp, sốc, gây suy đa phủ tạng, xuất huyết và hoại tử toàn thân... dẫn đến tử vong rất nhanh. Ở thể viêm màng não, bệnh nhân có sốt cao trên 39 độ C, đau đầu dữ dội, nôn, ù tai, chân tay lạnh, rét run, cứng gáy, rối loạn tri giác, lơ mơ dần dẫn đến hôn mê và nếu được cứu sống cũng để lại di chứng ù tai, điếc tai, mất trí nhớ. Ngoài ra, có những trường hợp mắc cùng lúc cả 2 thể bệnh này khiến tình trạng bệnh rất nguy kịch.

Theo bác sĩ Cấp, bệnh ban đầu không có dấu hiệu điển hình ngoài việc sốt cao, đau đầu, ớn lạnh, vì thế dễ chẩn đoán nhầm với các bệnh khác khiến nhiều người chủ quan và nhập viện khi đã nặng. Không chỉ vậy, người bị nhiễm liên cầu khuẩn lợn dù đã được điều trị khỏi vẫn có thể bị tái nhiễm. Trong khi đó, với những người bị nhiễm trùng huyết do nhiễm vi khuẩn này, việc điều trị thường kéo dài nhiều tháng với chi phí lên tới hàng trăm triệu đồng. Do đó, để phòng bệnh, người dân không nên ăn tiết canh, nem chua, thịt tái sống... vì đây được coi là "ổ bệnh" chứa vô số loại vi khuẩn, virus gây bệnh cho người. Trong bất cứ trường hợp tiếp xúc với heo ốm, chăm sóc, nuôi hoặc giết mổ, tiêu hủy thì nên có phương tiện phòng hộ.