Hiện nay, tình trạng thiếu nước sạch đang diễn ra ở khắp nơi. Tại đồng bằng sông Cửu Long, người dân phải mua nước sạch sử dụng cho sinh hoạt.

Sẵn sàng ứng phó các sự cố

Từ đầu năm đến nay, Tây Nguyên và Nam Bộ gần như không có mưa. Các chuyên gia dự báo lượng mưa sẽ rất ít hoặc không có mưa ở các vùng này cho đến hết tháng 5. Theo thông tin từ Tổng cục Khí tượng Thủy văn (Bộ Tài nguyên và Môi trường), năm nay, nắng nóng tại Nam Bộ xuất hiện ở miền Đông từ nửa cuối tháng 2 và mở rộng dần sang miền Tây trong tháng 3 đến nửa đầu tháng 5. Cơ quan Phát triển Quốc tế của Mỹ (USAID) đánh giá, Việt Nam là một trong 5 quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của tình trạng biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu cũng là nguyên nhân chính dẫn đến biến động nguồn nước và hiện tượng xâm nhập mặn vào mùa khô hằng năm tại TP HCM và các vùng lân cận.

Trước tình hình này, ngành cấp nước TP HCM đã chuẩn bị nhiều phương án ngắn hạn và dài hạn để bảo đảm cấp nước ổn định và liên tục. Ngay từ trước mùa khô 2024, SAWACO đã xây dựng sẵn các kịch bản khi nguồn nước bị xâm nhập mặn trên sông Sài Gòn (nguồn cung cấp nước cho khu vực phía Tây, Tây Bắc thành phố), sông Đồng Nai (nguồn cung cấp nước cho khu vực phía Đông, Đông Bắc và phía Nam thành phố) với các mức độ nhiễm mặn khác nhau.

Đại diện SAWACO cho biết, Tổng Công ty yêu cầu các đơn vị phải bảo đảm cấp nước ổn định, liên tục, đáp ứng nhu cầu dùng nước của người dân thành phố. Các đơn vị không để xảy ra sự cố, gây yếu, thiếu nước trên diện rộng hoặc ảnh hưởng đến chất lượng nước. Bên cạnh đó, các đơn vị cần ứng phó và xử lý kịp thời các sự cố xảy ra trên hệ thống cấp nước thành phố. Đồng thời tập trung giải quyết, không để thiếu nước nghiêm trọng tại các khu vực đã có mạng lưới cấp nước nhưng áp lực nước yếu, ưu tiên biện pháp dự phòng cho các cơ sở và địa bàn trọng yếu. Các đơn vị tiếp tục triển khai kế hoạch cấp nước an toàn, trong đó chuẩn bị giải pháp sẵn sàng ứng phó với các sự cố trên mạng lưới, đặc biệt là sự cố trên các tuyến ống chuyển tải chính, chuẩn bị nguồn dự phòng từ các nguồn nước khác, kiểm soát chất lượng nước trên mạng.

Để bảo đảm kế hoạch trên, SAWACO yêu cầu tất cả nhà máy nước (như cụm Nhà máy nước Thủ Đức, cụm Nhà máy nước Tân Hiệp, Nhà máy nước ngầm Tân Phú…), các trạm cấp nước luôn sẵn sàng vận hành với công suất tối đa theo yêu cầu. Bên cạnh đó, phối hợp với ngành điện lực nhằm bảo đảm nguồn điện cấp cho các nhà máy nước vận hành liên tục. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan, đơn vị chức năng để bảo đảm chất lượng nước nguồn tại trạm bơm nước thô và nhà máy xử lý nước; bảo đảm chất lượng nước sau khi xử lý đạt tiêu chuẩn quy định của Nhà nước và của SAWACO.

Kêu gọi người dân tiết kiệm nước sạch

Để bảo đảm cho hoạt động xử lý nước luôn ổn định, ngành cấp nước thành phố đang áp dụng các giải pháp ứng phó ngắn hạn như: thiết lập các thiết bị giám sát chất lượng nguồn nước online, các ngưỡng cảnh báo đối với các chỉ tiêu chất lượng nước cơ bản để từ đó có giải pháp ứng phó kịp thời. Đối với mạng lưới cấp nước, SAWACO lên các kịch bản vận hành hệ thống mạng để điều phối nguồn nước khi có sự cố xảy ra, bảo đảm khả năng cấp nước cho TP HCM ở mức nhiều nhất có thể.

Đại diện lãnh đạo SAWACO cho biết, đơn vị cũng đã có phương án cấp nước khẩn cấp thông qua việc vận hành trở lại 46 trạm cấp nước sử dụng nước ngầm trên toàn thành phố. Từ đó, bảo đảm cấp nước cho nhu cầu tối thiểu của người dân với khoảng 5 lít nước/người/ngày. Ngoài ra, SAWACO cũng có các phương án điều phối công suất cấp nước của các nhà máy nước phù hợp. Bên cạnh đó, các hoạt động phối hợp với đơn vị quản lý hồ Dầu Tiếng, hồ Trị An để vận hành xả nước đẩy mặn và sẵn sàng vận hành các trạm cấp nước dự phòng, các giải pháp cấp nước tạm thời, như cấp nước bằng xe bồn cũng được triển khai. Thời gian qua, ngành cấp nước thành phố cũng theo dõi thường xuyên diễn biến độ mặn nước sông qua hệ thống giám sát chất lượng nước trực tuyến (online).

Đại diện SAWACO cho biết, đơn vị thường xuyên kiểm tra, theo dõi chặt chẽ vận hành và bảo trì bảo dưỡng các công trình cấp nước bên trong nhà máy nước. Tăng cường kiểm tra, theo dõi chặt chẽ những diễn biến trên mạng lưới cấp nước (áp lực, lưu lượng, chất lượng nước…), tình hình hoạt động của các thiết bị trên mạng nhằm phát hiện và có biện pháp xử lý kịp thời khi có sự cố xảy ra. Đối với các trạm cấp nước dự phòng phải định kỳ vận hành bảo trì, bảo dưỡng để bảo đảm khi xảy ra sự cố có thể vận hành lại an toàn. Đơn vị cũng có kế hoạch bố trí lịch trực 24/24 trong những ngày lễ, Tết và ngày nghỉ, xử lý kịp thời sự cố trên hệ thống cấp nước thành phố.

Theo đại diện SAWACO, hiện nay, hệ thống cấp nước từ nguồn đến mạng chưa bảo đảm khả năng điều tiết nước 100%, nếu một trong số các nhà máy nước hoặc một tuyến ống truyền tải chính bị sự cố có thể ảnh hưởng để khả năng cấp nước của thành phố. Bên cạnh đó, việc thành phố tiếp tục thực hiện kế hoạch hạn chế khai thác nước ngầm (các trạm nước ngầm, nhà máy nước ngầm Tân Phú, Bình Hưng sẽ giảm sản lượng khai thác nước ngầm theo lộ trình), tốc độ đô thị hóa tăng nhanh, nhu cầu sử dụng nước của khách hàng cao đều ảnh hưởng đến khả năng cấp nước của SAWACO. Vì vậy, ngành nước thành phố vẫn tiếp tục tuyên truyền, kêu gọi người dân sử dụng nước tiết kiệm với thông điệp "tiết kiệm nước sạch chính là bảo vệ cuộc sống của chính mình".