Thưởng cho những người bỏ hoàn toàn thuốc lá và phạt tiền cả chục triệu đồng đối với hành vi hút thuốc tại những nơi bị cấm là biện pháp hữu hiệu mà nhiều cơ quan, đơn vị, trường học, bệnh viện đang thực hiện.

Bệnh viện “sạch” thuốc lá

Không chỉ treo biển “Cấm hút thuốc lá” ở nhiều nơi, các bác sĩ, nhân viên tại Bệnh viện (BV) Việt Đức đều không ngại nhắc nhở người nhà bệnh nhân nếu như họ “ló” ra điếu thuốc. Bà Nguyễn Thị Bích Hường, Phó Giám đốc BV Việt Đức, cho biết nhiều năm nay, BV rất chú trọng công tác xây dựng và triển khai nội quy không hút thuốc lá trong BV, đồng thời tăng cường giáo dục tuyên truyền, thường xuyên kiểm tra việc thực hiện quy định.

Ban Giám đốc BV Việt Đức xác định xây dựng môi trường không khói thuốc lá cần bắt đầu từ chính nhân viên y tế. Vì vậy, nhiệm vụ đặc biệt này được giao cho công đoàn BV “chủ trì”, tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục toàn thể nhân viên y tế trong BV. “Muốn nhắc nhở bệnh nhân và người nhà không hút thuốc lá thì chính các bác sĩ, nhân viên y tế phải làm gương. Do đó, mọi cán bộ y tế của BV Việt Đức đều ký cam kết không hút thuốc lá trong BV. Cán bộ y tế mà hút thuốc lá sẽ bị xử phạt rất nặng” - bà Hường nhấn mạnh.

Cũng theo bà Hường, về phía bệnh nhân và gia đình người bệnh, BV cũng tuyên truyền, nhắc nhở bằng các bảng nội quy, biển cấm hút thuốc trong BV. Tại BV Việt Đức, nhân viên y tế của từng khoa, phòng phải có trách nhiệm kiểm tra, nhắc nhở người bệnh, thân nhân người bệnh không được hút thuốc lá trong BV. Nếu BV phát hiện trường hợp hút thuốc lá ở khu vực nào mà không được nhắc nhở thì khoa, phòng đó sẽ bị phạt ngay, mức phạt có thể lên tới 10 triệu đồng. Thậm chí BV còn đưa ra quy định sẽ không khám, điều trị cho một số trường hợp người bệnh (mắc bệnh mạn tính) cố tình hút thuốc trong BV...

Nhiều nhân viên bảo vệ BV Việt Đức cho biết việc nhắc nhở người hút thuốc trong BV là trách nhiệm của mỗi bảo vệ. Trong tổ bảo vệ đã từng có trường hợp bị đuổi việc hoặc bị phạt đến 10 triệu đồng vì không ngăn chặn, phát hiện trường hợp hút thuốc trong BV. Chính nhờ cách làm trên mà nhiều năm nay, cả nhân viên y tế, người bệnh và thân nhân người bệnh tại BV Việt Đức đều tự giác tuân thủ nội quy không hút thuốc lá trong BV và nơi đây đã trở thành một BV không khói thuốc lá từ nhiều năm nay. Ông Nguyễn Đức Tâm, Trưởng Phòng Hành chính quản trị BV Việt Đức, cho biết để chủ trương cấm hút thuốc lá trong BV được tuân thủ nghiêm ngặt, thực hiện nền nếp, BV còn đề ra quy định: nếu khoa phòng nào có đầu mẩu thuốc lá thì khoa phòng đó sẽ bị phạt 10 triệu đồng, tiền phạt trích từ quỹ thưởng. Còn trong ca trực mà để bệnh nhân và người nhà hút thuốc thì ca trực đó sẽ bị phạt tới 20 triệu đồng.

Bỏ thuốc, được thưởng lớn

Ông Vũ Mạnh Tiêm - Phó trưởng Ban Thường trực Ban Tuyên giáo, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Phòng chống tác hại thuốc lá (Tổng LĐLĐ Việt Nam) - nhận xét từ “điểm sáng” về môi trường không khói thuốc như BV Việt Đức và một số mô hình thí điểm của ngành y tế cho thấy vai trò của chính cán bộ y tế và sự quyết tâm của lãnh đạo các cơ sở y tế rất quan trọng trong công tác phòng chống tác hại của thuốc lá. “Việc BV đưa vào quy chế và áp dụng phạt trừ tiền thưởng đối với người vi phạm được cán bộ, công nhân viên chức đồng tình ủng hộ và triệt để thực hiện” - ông Tiêm nói.

Cũng theo ông Tiêm, việc triển khai ở Công đoàn các cấp đã khẳng định vai trò quan trọng của cấp lãnh đạo, doanh nghiệp, công ty. Ở đâu người đứng đầu làm quyết liệt thì ở đó chương trình giảm thiểu, phòng chống tác hại của thuốc lá được thực hiện rất hiệu quả. Đơn cử, tại TP HCM, giám đốc một doanh nghiệp đã đã bỏ ra 58 triệu để thưởng cho công nhân lao động bỏ hút thuốc. Mỗi công nhân, lao động bỏ được thuốc lá sau khi ký cam kết sẽ được công ty thưởng 1 triệu đồng. Ngược lại, nhiều công ty đã phạt 1 triệu đồng, thậm chí buộc thôi việc đối với công nhân, lao động hút thuốc lá không đúng nơi quy định” - ông Tiêm nói.

Hút thuốc lá tại nơi làm việc không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe người lao động, giảm năng suất mà còn đe dọa trực tiếp an toàn lao động. Tuy nhiên, theo ông Tiêm, không phải công ty hay cơ quan nào cũng làm tốt khâu truyền thông, xử phạt hành vi, vi phạm liên quan tới hút thuốc lá tại nơi làm việc. Mặc dù Tổng LĐLĐ Việt Nam đã thực hiện truyền thông tác hại của thuốc lá tới hơn 8,7 triệu đoàn viên Công đoàn nhưng số lao động bỏ thuốc vẫn chưa đạt như mong đợi. Ông Tiêm cho rằng nguyên nhân chính là do chưa quy trách nhiệm cụ thể; đơn vị có chức năng thiếu phương tiện, nhân lực để thanh tra, kiểm tra và xử phạt; ý thức của người lao động cũng chưa cao.

Bài và ảnh: Ngọc Dung