Xung quanh vấn đề này ông Nguyễn Thế Mạnh, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam đã có cuộc trao đổi, chia sẻ về những nỗ lực và kết quả nổi bật của ngành trong năm qua.
Phóng viên: Được Chính phủ giao thực hiện chính sách BHXH, BHYT, trong năm 2023, BHXH Việt Nam đã chủ động, phối hợp triển khai nhiệm vụ này như thế nào, thưa ông?
Ông Nguyễn Thế Mạnh, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam: Năm 2023, xác định sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền địa phương là yếu tố then chốt, quyết định đến hiệu quả tổ chức, thực hiện chính sách BHXH, BHYT, trong năm 2023, Ban cán sự Đảng BHXH Việt Nam đã có văn bản gửi Ban Thường vụ tỉnh ủy, thành ủy 63 tỉnh, thành phố về việc tiếp tục quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN, trong đó kiện toàn Ban chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT tại cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã do đồng chí Chủ tịch UBND làm trưởng ban, thành viên là các lãnh đạo sở, ngành. Đồng thời, BHXH Việt Nam đã ban hành văn bản chỉ đạo BHXH 63 tỉnh, thành phố chủ động, khẩn trương tham mưu cấp ủy, chính quyền kiện toàn Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT cấp xã; giao chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH, BHYT đến từng Ban Chỉ đạo và từng thành viên… để thực hiện chỉ tiêu phát triển BHXH, BHYT đến từng thôn, bản.
BHXH các địa phương đã tăng cường công tác tham mưu nhằm kiện toàn thành viên Ban Chỉ đạo đến tận cấp xã, tạo chuyển biến tích cực trong công tác tổ chức, thực hiện chính sách an sinh xã hội (ASXH) theo đúng tinh thần các Nghị quyết của Đảng.
Ông Nguyễn Thế Mạnh, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam
Đến nay, 63/63 tỉnh, thành phố đã kiện toàn Ban chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT đến cấp xã; 46/63 tỉnh đưa chỉ tiêu về tỷ lệ bao phủ BHXH, 60/63 tỉnh đưa chỉ tiêu bao phủ BHYT vào chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương; 22/63 tỉnh trích ngân sách hỗ trợ thêm cho người tham gia BHXH tự nguyện; 62/63 tỉnh trích ngân sách hỗ trợ thêm cho người tham gia BHYT…
Sự lãnh đạo, chỉ đạo công tác BHXH, BHYT của cấp ủy, chính quyền địa phương từ cấp tỉnh tới cấp xã khẳng định sự quyết tâm mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành trong thực hiện chính sách BHXH, BHYT cho người dân, để tất cả người dân đều được thụ hưởng chính sách ASXH.
BHXH, BHYT là hai chính sách trụ cột trong hệ thống an sinh xã hội của đất nước, giúp người dân, người lao động khắc phục khó khăn, phòng tránh rủi ro trong cuộc sống. Năm qua các chính sách này đã đạt được kết quả như thế nào, thưa ông?
Trong bối cảnh khó khăn, hai chính sách an sinh xã hội này càng phát huy vai trò lớn, là chỗ dựa của người tham gia. Vì vậy, ngành BHXH Việt Nam luôn xác định công tác thu, phát triển người tham gia là nhiệm vụ chính trị hàng đầu nhằm mở rộng độ bao phủ, tiến tới BHXH, BHYT toàn dân, để không ai bị bỏ lại phía sau.
Mục tiêu của ngành là hoàn thành vượt chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), BHYT tăng trưởng bền vững; vượt số thu và số tiền chậm đóng giảm sâu nhất từ trước đến nay. Với phương châm "hoàn thành chỉ tiêu độ bao phủ BHXH, BHTN, BHYT.
Công tác truyền thông chính sách BHXH, BHYT có vai trò quan trọng trong phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT
Cụ thể, tính đến hết năm 2023, tỷ lệ người tham gia BHXH của cả nước đạt khoảng 39,25% so với lực lượng lao động (LLLĐ) trong độ tuổi với 18,259 triệu người (đạt mục tiêu đề ra tại Nghị quyết 01/NQ-CP của Chính phủ), trong đó khoảng 3,92% LLLĐ trong độ tuổi tham gia BHXH tự nguyện với gần 1,83 triệu người. Tỷ lệ người tham gia BHTN đạt 31,58% LLLĐ trong độ tuổi với 14,693 triệu người.
Đặc biệt, tỷ lệ người tham gia BHYT phát triển bền vững hằng năm và tiệm cận mục tiêu BHYT toàn dân: năm 2021 tỷ lệ bao phủ BHYT là 91,01% dân số (vượt 0,01%); năm 2022 là 92,04% (vượt 0,04%); năm 2023 đạt 93,35% (vượt 0,15% so với Nghị quyết 01/NQ-CP của Chính phủ) với trên 93,307 triệu người tham gia.
Việc giữ vững tốc độ tăng trưởng BHXH, BHYT, BHTN, đặc biệt tỷ lệ người tham gia BHYT phát triển bền vững trong điều kiện khó khăn, một lần nữa khẳng định sự kiên định, quyết tâm, nỗ lực hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ của toàn ngành BHXH Việt Nam khi vừa giữ vững kết quả đã đạt được, vừa thực hiện có hiệu quả lộ trình BHXH, BHYT toàn dân với chỉ tiêu nhiệm vụ năm sau luôn cao hơn năm trước.
Kết quả, trong năm 2023, toàn Ngành BHXH Việt Nam đã giải quyết, chi trả đầy đủ, kịp thời cho: 95.670 người hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng, (trong đó có 75.230 người hưởng lương hưu, tăng 3,48% so với cùng kỳ năm 2022); 1.304.203 người hưởng các chế độ trợ cấp BHXH một lần (trong đó có 1.110.422 người hưởng BHXH một lần, tăng 23,73% so với cùng kỳ năm 2022); 8.849.210 lượt người hưởng chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức, phục hồi sức khỏe; Phối hợp với ngành Lao động - Thương binh và Xã hội giải quyết 1.050.028 người hưởng trợ cấp thất nghiệp (tăng 10,92% so với cùng kỳ năm 2022), 19.185 người hưởng hỗ trợ học nghề. Năm 2023, cả nước có hơn 174,8 triệu lượt khám chữa bệnh BHYT, tăng trên 23,4 triệu lượt khám chữa bệnh so với năm 2022; số chi khám chữa bệnh BHYT khoảng 124,3 nghìn tỷ đồng.
Cơ quan BHXH các cấp triển khai truyền thông chính sách BHXH, BHYT qua nhiều hình thức
Trong năm 2023, toàn ngành đã kịp thời chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH và trợ cấp hằng tháng theo mức hưởng mới. Theo đó, ngay trong kỳ chi trả tháng 8-2023, từ ngày 14-8-2023, toàn ngành đã tổ chức chi khoảng 20.833 tỉ đồng. Ngành đã cơ bản hoàn thành việc chi trả đối với 100% người hưởng (tương ứng hơn 1,24 triệu người) đăng ký nhận lương hưu, trợ cấp BHXH qua tài khoản cá nhân tại ngân hàng (ATM) với tổng số tiền trên 8.801 tỷ đồng.
Nhằm kịp thời bảo đảm nguồn kinh phí khám chữa bệnh BHYT cho các cơ sở khám chữa bệnh thực hiện cung ứng các dịch vụ y tế, bảo đảm quyền lợi hợp pháp cho người tham gia. Chủ động, tích cực cùng Bộ Y tế xây dựng và triển khai thực hiện quy định chuẩn và định dạng dữ liệu đầu ra phục vụ việc quản lý, giám định, thanh toán chi phí khám chữa bệnh và giải quyết các chế độ liên quan góp phần chuẩn hóa dữ liệu đưa lên Hệ thống Thông tin giám định BHYT của Ngành bảo đảm tính chính xác, minh bạch trong công tác giám định, thanh toán chi phí khám chữa bệnh BHYT.
Đồng thời, BHXH Việt Nam cũng thường xuyên quán triệt, chỉ đạo BHXH các tỉnh phối hợp chặt chẽ với ngành y tế bảo đảm kịp thời nguồn kinh phí khám chữa bệnh BHYT cho các cơ sở khám chữa bệnh hoạt động, phục vụ quyền lợi cho người tham gia BHYT theo Luật định.
Đặc biệt, ngành BHXH Việt Nam đã tăng cường đổi mới, đẩy mạnh thực hiện thanh tra, kiểm tra, nhất là thanh tra chuyên ngành đóng đột xuất các đơn vị SDLĐ và xử phạt nghiêm các vi phạm. Nhờ các giải pháp quyết liệt, linh hoạt, đồng bộ của toàn Ngành, hết năm 2023, số tiền thu BHXH, BHTN, BHYT tăng 8,55% so với cùng kỳ năm 2022, đạt 101,41% dự toán Thủ tướng Chính phủ giao. Số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN ghi nhận ở mức thấp nhất từ năm 2016 trở lại đây, giảm từ 6% (năm 2016) xuống còn 2,69% số phải thu.
Hiện nay, Quỹ BHXH, BHYT, BHTN đã trở thành các quỹ an sinh lớn nhất, được quản lý, sử dụng đúng mục đích, an toàn, hiệu quả, công khai, minh bạch dưới sự giám sát của Quốc hội, Chính phủ, Hội đồng quản lý BHXH. Quy mô các quỹ bảo hiểm tăng qua từng năm, được thực hiện chi trả đầy đủ, kịp thời tới từng người tham gia, thụ hưởng, nhờ đó Nhân dân, người lao động ngày càng yên tâm, tin tưởng chính sách BHXH, BHYT, BHTN. Tỷ lệ chi từ nguồn quỹ BHXH ngày càng tăng; tỷ lệ chi từ ngân sách nhà nước cho BHXH ngày càng giảm, khẳng định quan điểm đúng đắn của Đảng trong việc khuyến khích người dân nâng cao năng lực tự bảo đảm an sinh xã hội.
