Hồi đầu tháng 3, Báo Người Lao Động đưa tin Văn phòng UBND TP HCM ra thông báo kết luận của Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi tại buổi họp liên quan đến việc tổ chức quản lý nhà vệ sinh công cộng (NVSCC) khu vực trung tâm thành phố.

Theo đó, Chủ tịch UBND thành phố giao Công ty TNHH MTV Dịch vụ Công ích Thanh niên xung phong nghiên cứu, đề xuất mẫu thiết kế, phương án nguồn lực tài chính, cách thức vận hành, quản lý để đầu tư xây dựng NVSCC khu vực trung tâm thành phố. Việc xây dựng theo hướng hiện đại, đảm bảo các yêu cầu về tiện ích, mỹ quan đô thị, thân thiện môi trường.

Đến ngày 17-3, Phó Chủ tịch UBND TP HCM Bùi Xuân Cường có ý kiến sau khi nghe Công ty CP Công nghệ Tiên Phong báo cáo đề xuất xây dựng NVSCC và rà soát tiến độ thực hiện xây dựng NVSCC theo chỉ đạo của UBND thành phố. Ông Cường giao Sở Tài nguyên và Môi trường trên cơ sở báo cáo của các sở ngành, UBND TP Thủ Đức và các quận, huyện tổng hợp, đề xuất việc đầu tư xây dựng, quản lý nhà vệ sinh công cộng theo 3 nhóm.

Những chương trình quảng bá du lịch hấp dẫn thế nào cũng sẽ chựng lại khi du khách đặt câu hỏi về vấn đề đầu tiên đồng thời thiết yếu "Giữa đường đau bụng thì sao?...". - Ảnh HOÀNG TRIỀU

Và hôm qua (19-3), Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Văn Nên có buổi làm việc với quận 1. Bí thư Thành ủy TP HCM cho rằng cần đặt NVSCC lên đúng với nhu cầu thiết yếu, quan trọng. Nên có sự quan tâm, đầu tư và quản lý NVSCC đúng với mục tiêu của thành phố, đó là văn minh – hiện đại – nghĩa tình. Ông Nguyễn Văn Nên nhấn mạnh làm NVSCC phải với mục đích phục vụ nhu cầu của người dân là chính. Cũng cần phải lưu ý đến khách nước ngoài, người dân lao động và đặc biệt là người khuyết tật.

Như vậy, sự quan tâm và rốt ráo chỉ đạo của lãnh đạo thành phố liên quan tới NVSCC cho thấy nhu cầu về NVSCC không còn đơn thuần ý nghĩa "giải quyết nỗi buồn". Quan trọng nữa, nó góp phần chuyển tải thương hiệu văn minh, hiện đại của một đô thị mến khách.

Nhà vệ sinh công cộng trên đường Lê Hồng Phong (quận 5) - Ảnh ANH VŨ - chụp tháng 12-2022

Điều này thực sự cần thiết nếu không muốn nói rất cấp bách bởi thực trạng NVSCC ở TP HCM, từ mật độ tới chất lượng đều khiến nhiều người dễ dàng có phản xạ đầu tiên là lắc đầu. Nói như Hà Mai, một bạn đọc của Báo Người Lao Động, dù hơi thiếu lạc quan nhưng không thể không có lý, rằng NVSCC ở TP HCM hầu hết xấu đến mức không thể xấu hơn nữa rồi.

Bạn đọc Bùi An Tuấn thừa nhận điều trên, đồng thời "tố" thêm: "Trước đây có quy định các cây xăng phải có nhà vệ sinh công cộng, việc này thực hiện được một thời gian nhưng đến nay hầu hết đã dẹp bỏ". Theo Tuấn, cần khôi phục lại và có bảng chỉ dẫn rõ ràng.

Bạn đọc Ngọc Anh thì chia sẻ: "Có ai như tôi không, nói ra lại ngượng, cứ giữa đường "mắc" là tôi lại cuống cuồng! Nói thẳng, những chương trình quảng bá du lịch hấp dẫn thế nào cũng sẽ chựng lại khi du khách đặt câu hỏi: "Giữa đường đau bụng thì sao?..."

Chung quan điểm, bạn đọc Y Bình liên hệ tới những bất tiện khác. "Người dân hiện nay không đi xe buýt cũng vì vấn đề vệ sinh. Đang đi trên xe buýt mà có nhu cầu vệ sinh thì không biết xuống trạm nào có nhà vệ sinh mà sử dụng… kiến nghị UBND TP nên xây nhà vệ sinh cách khoảng theo các trạm xe buýt đi qua" – Y Bình đề xuất.

Dẫn chứng từ nhiều nước phát triển, nhiều bạn đọc quả quyết NVSCC không chỉ để giải quyết nhu cầu "tứ khoái" mà còn là nơi người sử dụng tìm không gian dễ chịu, thoải mái như một sự tận hưởng "khoảnh khắc nhẹ nhàng của cuộc sống". Do vậy, một NVSCC nếu hội đủ các yếu tố "vừa giải bí, vừa giải trí, vừa tạo cảm giác an toàn, thân thiện như ở nhà" thì đó chính là "5 sao" cho không chỉ những tiện ích…

Bên trong nhà vệ sinh công cộng ở chợ đầu mối Thủ Đức - Ảnh ANH VŨ - chụp tháng 12-2022

Phải thừa nhận rằng hiện nay các mức phạt tiểu bậy dù cao đến mấy cũng khó làm sạch và tẩy mùi những góc đường, chân cột điện. Các biện pháp tuyên truyền hành vi lịch sự dù mạnh mẽ tới đâu cũng thiếu hiệu quả khi sự phân bố và chất lượng NVSCC chỉ như một vài cánh hoa giữa hồ nước mông.

Nên, để tránh phản xạ "lắc đầu ngán ngẩm" như đã đề cập, bên cạnh sự quyết tâm cùng những kế hoạch, giải pháp cụ thể của lãnh đạo thành phố thì người dân, bạn đọc chính là những "quân sư" chất lượng cho tiến trình "phủ sóng NVSCC". Để từ các sáng kiến ấy, thành phố có hệ thống NVSCC vừa ít tốn chi phí nhất nhưng tiện lợi nhất, thẩm mỹ nhất…