Đồng tiền khôn
27/08/2015 09:44

Ổn định tỉ giá và mặt trái tấm huy chương

Việt Nam cần có một chế độ tỉ giá linh hoạt hơn, đủ sức “hấp thụ” hoặc làm “giảm chấn” các cú sốc bên ngoài...

Phải chăng mặt trái của tấm huy chương bốn năm tỉ giá và thị trường ngoại tệ ổn định chính là ở chỗ đã “ru ngủ” các nhà đầu tư và công chúng nhờ việc bảo hộ tỉ giá, để rồi dễ bị hoảng hốt?

Biến động tỉ giá đang là tâm điểm chú ý của thị trường. Kỳ vọng và niềm tin là hai yếu tố nổi bật, gắn với chính sách điều hành.

Thông thường, mọi người đều hành động theo kỳ vọng. Vậy nên việc “dẫn dắt kỳ vọng” (forward guidance) cho đúng có ý nghĩa hết sức quan trọng. Tất nhiên, cơ quan chịu trách nhiệm việc này cần có đủ quyền lực, nguồn lực và uy tín để thực thi sứ mệnh của mình. Trong lĩnh vực tiền tệ, cơ quan đó chính là ngân hàng trung ương.

Những ngày biến động vừa qua, cầu ảo ngoại tệ đã nhanh chóng bị khuyếch đại vượt xa mức cầu thực chính đáng, làm áp lực ngoại hối căng thẳng một cách không đáng có.
Những ngày biến động vừa qua, cầu ảo ngoại tệ đã nhanh chóng bị khuyếch đại vượt xa mức cầu thực chính đáng, làm áp lực ngoại hối căng thẳng một cách không đáng có.

Thử nhìn sang Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED). Họ đang sử dụng rất có hiệu lực, hiệu quả công cụ chính sách tiền tệ mới này, đơn cử là trong việc định hình cho công chúng và các nhà đầu tư kỳ vọng đúng về lãi suất đồng USD trong tương lai một cách hết sức công khai, minh bạch.

Nhờ được kỳ vọng đúng, các tác nhân liên quan đã chủ động toan tính và hành xử đúng trong các kế hoạch đầu tư, kinh doanh hay tiêu dùng của mình (pricing). Theo đó thị trường và toàn nền kinh tế diễn biến thuận lợi, suôn sẻ, tránh được các cú sốc tiêu cực không đáng có.

Quay về câu chuyện tỉ giá của Việt Nam đang nổi bật hiện nay, động thái chính sách của Ngân hàng Nhà nước mới đây nên được nhìn nhận ra sao?

Ví như hình ảnh một con thuyền được neo vào chiếc tàu lớn, khi biển động, sóng to gió lớn, người ta tất yếu sẽ phải nới dây neo. Động thái điều chỉnh tỉ giá của Ngân hàng Nhà nước hai đợt vừa qua được nhiều chuyên gia đánh giá cao.

Có thể nói đó là những phản ứng chính sách nhanh nhạy, quyết đoán, hợp lý, đặt lợi ích quốc gia lên trên hết để có thể vượt qua “cam kết hành chính” mà người đứng đầu ngành ngân hàng đã đưa ra từ cuối năm 2014.

Trong tình huống này, Ngân hàng Nhà nước được nhìn nhận là đã vận dụng nhuần nhuyễn câu triết lý nổi tiếng của Bác Hồ năm 1946: “dĩ bất biến, ứng vạn biến”.

Tất nhiên, có luồng suy nghĩ cho rằng: phải chăng mặt trái của tấm huy chương bốn năm tỉ giá và thị trường ngoại tệ ổn định chính là ở chỗ đã “ru ngủ” các nhà đầu tư và công chúng nhờ việc bảo hộ tỉ giá? Và khi kháng thể của các tác nhân này suy yếu, dễ hiểu họ sẽ dễ hoảng hốt trước cú sốc đến từ nhân tố Trung Quốc ngày 11-8 và phản ứng chính sách theo đó của Ngân hàng Nhà nước.

Hệ lụy là cầu ảo ngoại tệ đã nhanh chóng bị khuyếch đại (hiệu ứng đô-mi-nô) vượt xa mức cầu thực chính đáng, làm áp lực ngoại hối căng thẳng một cách không đáng có như chúng ta đang chứng kiến.

Quan điểm trên quả thực rất đáng suy nghĩ.

Hiển nhiên không cần bàn cãi về những thành quả to lớn giúp ổn định hệ thống tài chính - ngân hàng, ổn định kinh tế vĩ mô những năm qua. Nhưng, rõ ràng hệ lụy khó tránh của chính sách ổn định tỉ giá chính là làm gia tăng tính dễ bị tổn thương của nền kinh tế trước các cú sốc đến từ bên ngoài, bởi gần như đã làm vô hiệu đi một công cụ “giảm chấn” quan trọng trong điều hành kinh tế vĩ mô?

Công bằng, cần thiết phải nói lại rằng: với Việt Nam đang thời kỳ cải cách thể chế, tái cơ cấu tổng thể nền kinh tế, nếu theo đuổi cơ chế tỉ giá thả nổi sẽ rất rủi ro vì vị thế VND còn yếu, tâm lý đầu cơ và tình trạng đô la hóa còn nặng nề, tính tăng trưởng bền vững còn mong manh...

Theo đó, Ngân hàng Nhà nước chắc chắn đã phải suy tính thấu đáo khi quyết định theo đuổi chế độ tỉ giá “cứng”, đặt trong bối cảnh đặc thù của Việt Nam. Không ngân hàng trung ương nào muốn nhận vào một nhiệm vụ khó khăn như vậy để được toàn tâm theo đuổi mục tiêu quan trọng số một của chính sách tiền tệ của mình là kiểm soát lạm phát.

Nhưng bối cảnh kinh tế Việt Nam đang và sẽ thay đổi nhanh chóng. Tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực đang được thúc đẩy mạnh mẽ, sâu rộng, đòi hỏi Việt Nam cần có một chế độ tỉ giá linh hoạt hơn, đủ sức “hấp thụ” hoặc làm “giảm chấn” các cú sốc bất lợi đến từ bên ngoài.

Liệu Việt Nam có “lạc điệu” trong cuộc chơi chung khi trong tương lai gần, ta vẫn tiếp tục cơ chế tỉ giá hiện hành với khả năng phòng vệ yếu của các nhà đầu tư, doanh nghiệp và dân chúng?

Hẳn các nhà hoạch định chính sách cũng đang rốt ráo cân tính việc này.

Và niềm tin của thị trường sẽ được khôi phục dần khi kỳ vọng của các tác nhân được dẫn dắt một cách đúng đắn, minh bạch bởi nhà điều hành tiền tệ uy tín.

Theo TS Trịnh Quang Anh (Vneconomy)
PVcomBank ra mắt nền tảng số dành cho doanh nghiệp

PVcomBank ra mắt nền tảng số dành cho doanh nghiệp

Tài chính - Ngân hàng 10:38

Ngày 26-11-2024, PVcomBank ra mắt nền tảng ngân hàng số PVConnect Biz, mang đến những giải pháp tài chính số toàn diện dành cho các khách hàng tổ chức.

BIDV QR - Siêu trợ lý thu hộ trên ezCloud

BIDV QR - Siêu trợ lý thu hộ trên ezCloud

Ngân hàng 18:58

Dịch vụ Thu hộ qua QR định danh của BIDV đã chính thức có mặt trên nền tảng ezCloud - phần mềm Quản lý khách sạn số 1 tại Việt Nam. Nhân dịp này, BIDV và ezCloud dành tặng khách hàng sử dụng phần mềm ezCloudHotel, ezFolio, ezTicket và ezGolf chương trình khuyến mãi với các ưu đãi lớn nhất từ trước tới nay.


VIETBANK TRIỂN KHAI COMBO PHÍ CHUYỂN TIỀN QUỐC TẾ CHO DOANH NGHIỆP

VIETBANK TRIỂN KHAI COMBO PHÍ CHUYỂN TIỀN QUỐC TẾ CHO DOANH NGHIỆP

VnMoney 09:33

Ngân hàng TMCP Việt Nam Thương Tín (Vietbank) ưu đãi phí thanh toán quốc tế, tư vấn thủ tục chuyển tiền và nhiều ưu đãi khác nhằm tạo thêm các giá trị gia tăng cho doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh quốc tế.

Fintech và AI đưa tài chính số tới mọi người

Fintech và AI đưa tài chính số tới mọi người

Tài chính - Ngân hàng 14:44

Với niềm tin trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ là yếu tố thay đổi "cuộc chơi", MoMo đã đầu tư mạnh mẽ, và hiện đội ngũ chuyên gia AI chiếm tới 1/3 nhân sự công nghệ, đem lại nhiều "quả ngọt" cho Fintech Việt này

VietinBank ra mắt gói tài chính xanh GREEN UP, đồng hành cùng doanh nghiệp phát triển bền vững

VietinBank ra mắt gói tài chính xanh GREEN UP, đồng hành cùng doanh nghiệp phát triển bền vững

Tài chính - Ngân hàng 18:01

Tiếp nối chuỗi hoạt động thúc đẩy tài chính bền vững sau COP28, VietinBank ra mắt gói tài chính xanh GREEN UP với lãi suất và phí ưu đãi dành cho các phương án, dự án mang lại lợi ích về môi trường và xã hội.

VPBank – hành trình từ thấu hiểu đến cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng

VPBank – hành trình từ thấu hiểu đến cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng

Tài chính - Ngân hàng 18:46

Sự gắn bó và niềm tin của khách hàng đối với thương hiệu không chỉ đến từ chất lượng sản phẩm, dịch vụ, mà còn xuất phát từ cách doanh nghiệp thấu hiểu khách hàng, xây dựng hành trình trải nghiệm để mang lại những giá trị tích cực.

VPBank và FE CREDIT hợp tác chiến lược với FPT Shop

VPBank và FE CREDIT hợp tác chiến lược với FPT Shop

Tài chính - Ngân hàng 19:01

Ngày 8-12-2023, VPBank và FE CREDIT đã cùng ký kết thỏa thuận hợp tác với FPT Shop - Chuỗi cửa hàng bán lẻ trực thuộc Công ty Cổ phần Bán lẻ Kỹ thuật số FPT nhằm đem đến cho khách hàng trải nghiệm mua sắm các thiết bị công nghệ, điện máy gia dụng dễ dàng, nhanh chóng với nhiều ưu đãi hơn.