Ngày 21-7, Hiệp hội viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu (SWIFT) tổ chức diễn đàn Thúc đẩy tăng trưởng cơ sở hạ tầng thị trường tài chính tại Việt Nam. Tại diễn đàn, phóng viên báo Người Lao Động đã có cuộc trao đổi với ông Nghiêm Xuân Thành, Chủ tịch Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam về hạn chế của các ngân hàng Việt Nam trong quá trình hội nhập cũng như hướng khắc phục.

- Phóng viên: Thưa ông, cơ sở nào cho thấy điểm mạnh – yếu của các ngân hàng tại Việt Nam?

Ông Nghiêm Xuân Thành: Thực tế, ngành ngân hàng Việt Nam đã thành công khi thực thi chính sách tiền tệ, góp phần quan trọng vào kiểm soát lạm phát, ổn định vĩ mô và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đồng thời đã chủ động tái cơ cấu, kiểm soát và xử lý nợ xấu, lành mạnh hóa hoạt động, nâng cao năng lực tài chính. Thế nhưng, các ngân hàng Việt Nam còn những mặt hạn chế nhất định khiến cho năng lực cạnh tranh còn yếu.

Cụ thể, ngân hàng Việt có quy mô vốn nhỏ, hệ số an toàn vốn thấp, nợ xấu còn cao do những khó khăn từ khu vực sản xuất kinh doanh chưa được khắc phục triệt để. Bên cạnh đó là hiệu suất sinh lời thấp, quy mô thu nhập sau rủi ro thấp hơn nhiều so với một số nước trong khu vực. Cơ cấu thu nhập còn nặng về thu lãi, thu từ hoạt động ngân hàng bán buôn, trong khi đó thu từ dịch vụ, từ bán lẻ còn chiếm tỷ trọng thấp.

Ngoài ra, năng lực quản trị của các ngân hàng còn những hạn chế nhất định, mô hình tổ chức quản lý chưa được tập trung hoá, hệ thống quản trị rủi ro của một số ngân hàng chưa bao quát hết các loại rủi ro, thiếu các công cụ để lượng hoá và phòng ngừa rủi ro….

- Trong bối cảnh hội nhập kinh tế - tài chính khu vực và thế giới, đâu là thuận lợi và thách thức các ngân hàng Việt Nam?

Hội nhập kinh tế nói chung, hội nhập tài chính khu vực nói riêng đang và sẽ mở ra cho các ngân hàng trong khu vực rất nhiều cơ hội. Sáng kiến cộng đồng kinh tế chung ASEAN (AEC) đang được xúc tiến mạnh mẽ với xu thế tự do hoá về luân chuyển hàng hoá, dịch vụ, đầu tư, vốn và lao động có tay nghề sẽ tiếp tục thúc đẩy phát triển mạnh mẽ hơn nữa thị trường tài chính và hoạt động ngân hàng.

Bên cạnh những thuận lợi về mặt chính sách, Việt Nam còn nhiều tiềm năng cho phát triển dịch vụ ngân hàng nói chung, dịch vụ thanh toán nói riêng như: quy mô dân số lớn, mức độ đô thị hoá và tăng trưởng thu nhập nhanh…Bối cảnh khu vực và trong nước đặt các ngân hàng Việt Nam trước những cơ hội lớn nhưng để tiếp cận được đòi hỏi các ngân hàng Việt Nam cần phải khắc phục những thách thức từ chính nội tại.

- Như thế các ngân hàng phải làm gì, thưa ông?

Các ngân hàng Việt Nam cần tập trung xử lý cơ bản nợ xấu. Đây là nhiệm vụ trọng tâm của cả hệ thống ngân hàng Việt Nam trong một vài năm tới nhằm làm sạch bảng tổng kết tài sản, lành mạnh hoá tình hình tài chính, tạo tiền đề cho giai đoạn phát triển mới.

Mặt khác, từng ngân hàng cần xây dựng lộ trình và thực hiện tăng quy mô vốn tự có, cải thiện hệ số an toàn vốn theo tiêu chuẩn quốc tế; kiểm soát chặt chẽ chất lượng tài sản và đảm bảo các tỷ lệ an toàn hoạt động. Ngoài ra, các ngân hàng còn phải tăng tỷ trọng bán lẻ, tăng thu nhập từ hoạt động dịch vụ và thu nhập từ phi lãi suất bởi đây là xu hướng tất yếu cho sự phát triển bền vững của từng ngân hàng.

- Với tư cách Chủ tịch Hiệt hội Ngân hàng Việt Nam kiêm Chủ tịch Hội đồng quản trị Vietcombank, ông đánh giá ra sao về ngân hàng này và tầm nhìn chiến lược để phát triển?

Do có trên 50 năm hình thành và phát triển nên Vietcombank đã tạo dựng một vị thế mạnh - một thương hiệu uy tín trong nước và quốc tế. Những năm gần đây, Vietcombank đã triển khai thực hiện đề án tái cấu trúc với trọng tâm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh, mở rộng thị phần hoạt động trên các lĩnh vực chính, tích cực xử lý nợ xấu, nâng cao năng lực tài chính và năng lực quản trị bằng việc triển khai hàng loạt các dự án chuyển đổi, các mô thức quản trị tiên tiến.

Vietcombank xác định tầm nhìn đến năm 2020 là trở thành ngân hàng thương mại số 1 tại Việt Nam; một trong 300 tập đoàn tài chính ngân hàng lớn nhất thế giới; được quản trị theo các thông lệ quốc tế tốt nhất. Bằng những chương trình hành động cụ thể, Vietcombank đang và sẽ từng bước hiện thực hoá tầm nhìn và các mục tiêu chiến lược 2020, chủ động hội nhập và đóng góp một cách tích cực cho cộng đồng tài chính khu vực.