Gần đây, lãi suất cho vay đối với các lĩnh vực như bất động sản, tiêu dùng, sửa chữa nhà... tại nhiều ngân hàng tăng. Điều này tạo thêm gánh nặng cho cộng đồng doanh nghiệp (DN) và người dân trong bối cảnh kinh doanh đang gặp khó khăn như hiện nay.

Khách hàng giao dịch tại một ngân hàng. Ảnh: HTD

Lãi suất thay đổi liên tục

Chị Nguyễn Thu Thảo, nhà ở quận Bình Chánh, TP HCM kể khoảng ba tháng trước chị đến Ngân hàng VietCapital để tìm hiểu về lãi suất cho vay mua nhà thì được biết gói lãi suất cố định năm tháng đầu là 8,2%/năm. Nhưng thời điểm đó chị chưa chọn được căn nhà ưng ý nên chưa quyết định vay.

“Vừa qua, tôi có nhu cầu vay và quay lại ngân hàng trên thì được thông báo gói này đã tăng lên đến 8,7%/năm. Sau đó lãi suất thả nổi sẽ được tính bằng lãi suất tiền gửi kỳ hạn 13 tháng (đang là 7,5%/năm) cộng với biên độ 3,5%/năm, tức là khoảng 11%/năm. Do lãi suất tăng nên tôi đang tính toán lại có nên vay hay không” - chị Thảo thông tin.

Nhân viên tư vấn của VietCapital cho biết biểu lãi suất được thay đổi liên tục. Theo đó, hiện mức lãi suất cho vay lĩnh vực bất động sản đã tăng khoảng 0,5%/năm so với hơn hai tháng trước. Nếu tính từ đầu năm đến nay thì lãi suất cho vay đã tăng khoảng 1%/năm. “Riêng mức lãi suất cho vay với lĩnh vực tiêu dùng hoặc sửa chữa nhà còn cao hơn nữa, hiện ở mức 11,5%-12,5%/năm” - nhân viên trên cho hay.

Không chỉ Ngân hàng VietCapital mà theo khảo sát của chúng tôi, mặt bằng lãi suất cho vay mua bất động sản tại một số ngân hàng khác như Techcombank, OCB, SCB… hiện cũng ở mức khoảng 11%-11,2%/năm; cho vay tiêu dùng, sửa chữa nhà cửa 11,5%-12,5%/năm. Một nhân viên của Techcombank cho biết: “Lãi suất cho vay từ đầu năm đến nay tăng thêm khoảng 0,7%-1%/năm”.

Ngoài ra, hiện nay các ngân hàng công bố lãi suất thả nổi được tính bằng lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12/13 tháng cộng với biên độ khoảng 3,4%-4,5%/năm. Thực tế có ngân hàng cho vay lãi suất ưu đãi thấp, chỉ khoảng 7%/năm nhưng sau khi hết ưu đãi, lãi suất cho vay thả nổi có thể bị đẩy lên đến 12%-13%/năm.

Nhân viên tại SCB giải thích một số ngân hàng đưa ra mức lãi suất cho vay ưu đãi thấp hơn so với mặt bằng chung. Tuy vậy, ngân hàng nào càng khuyến mãi nhiều, chiết khấu cao thì sau đó sẽ tìm cách để “lấy lại những gì đã mất”. “Chẳng hạn họ đẩy biên độ lên tới 4,5%/năm hoặc buộc khách hàng phải sử dụng các dịch vụ như tài khoản giao dịch, giao dịch thanh toán… Như vậy, gộp chung các dịch vụ này thì lãi suất thả nổi sau ưu đãi vẫn cao” - nhân viên này dẫn chứng.

Gánh nặng tăng theo lãi suất cho vay

Theo TS Nguyễn Minh Phong, chuyên gia kinh tế, lãi suất cho vay đang tăng lên là do Ngân hàng Nhà nước nới trần tín dụng cho vay bất động sản, đồng thời lạm phát có dấu hiệu tăng trở lại. Điều này buộc các ngân hàng tăng nhu cầu vốn và để thu hút thêm nguồn vốn thì phải tăng lãi suất huy động, từ đó đẩy lãi suất cho vay lên.

“Để lãi suất không tăng mạnh, ngân hàng cần phải cắt giảm chi phí và ăn lãi chênh lệch ít thôi. Đồng thời cần kiểm soát các cơ cấu tín dụng để tránh nghiêng về một phía. Chẳng hạn, không đổ dồn vốn cho vay bất động sản, trong khi đó các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh khác lại đang thiếu vốn rất nhiều” - ông Phong nhấn mạnh.

Trong khi đó, lãnh đạo một ngân hàng thừa nhận lãi suất huy động tăng, cộng với lãi dự thu vẫn là nỗi ám ảnh lớn của một số ngân hàng thì lãi suất cho vay cũng phải tăng.

Đồng tình với quan điểm trên, nhiều ý kiến cho rằng lãi suất cho vay tăng tác động tiêu cực đến sản xuất, kinh doanh của khu vực DN trong nước. Ông Nguyễn Văn Đực, Phó Giám đốc Công ty Địa ốc Đất Lành, cho hay riêng với bất động sản, khi lãi suất cho vay tăng thì cả chủ đầu tư và khách hàng cùng phải trả lãi nhiều hơn. Và như vậy, khách hàng sẽ ngại ngùng không dám vay để mua nhà.

“Lãi suất cho vay tăng khiến khó khăn của DN tăng thêm một thì với người mua nhà khó khăn phải gánh thêm tới 2-3 lần” - ông Đực nói.