Bà Nguyễn Thị Hồng - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã nói như vậy khi trao đổi với báo giới về tỉ giá VNĐ/USD còn ở mức cao trong các ngày gần đây.
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng
- Phóng viên: Bà có thể nói rõ hơn quan điểm của Ngân hàng Nhà nước về định hướng điều hành tỉ giá trong các năm gần đây ?
- Bà Nguyễn Thị Hồng: Từ năm 2012 đến nay, Ngân hàng Nhà nước lựa chọn cách thức điều hành theo hướng định hướng biến động của tỉ giá. Trên cơ sở đó, kết hợp đồng bộ các công cụ của chính sách tiền tệ để điều hành ổn định tỉ giá trong phạm vi biên độ đề ra.
Cụ thể, năm 2012 và 2013, Ngân hàng Nhà nước định hướng điều chỉnh tỉ giá không quá 2-3% nhưng thực tế năm 2012 không cần phải điều chỉnh; năm 2013 chỉ điều chỉnh tăng 1%; còn năm 2014 điều chỉnh 1% trong khi biên độ định hướng không quá 2%.
Năm 2015, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục định hướng điều hành tỉ giá không quá 2% dựa trên cơ sở phân tích, đánh giá chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội do Quốc hội đề ra, kết quả dự báo các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô, tiền tệ trong và ngoài nước, đặc biệt là dự báo cán cân thanh toán quốc tế tiếp tục thặng dư.
Vì thế, Ngân hàng Nhà nước đã và đang điều hành chính sách tiền tệ, tỉ giá theo hướng ổn định kinh tế vĩ mô, không chủ quan với lạm phát để tiếp tục nâng cao vị thế đồng Việt Nam; điều tiết lượng vốn khả dụng theo hướng không quá dư thừa gây áp lực tỉ giá nhưng vẫn duy trì ở mức hợp lý để mở rộng tín dụng hỗ trợ tăng trưởng kinh tế …
- Vì sao chỉ hơn 4 tháng đầu năm 2015, tỉ giá đã hai lần điều chỉnh hết biên độ mà Ngân hàng Nhà nước cam kết ?
Tỉ giá được điều chỉnh 1% lần thứ nhất vào ngày 7- 1 để dẫn dắt thị trường, giúp cho doanh nghiệp xuất khẩu và nhập khẩu chủ động hoạt động sản xuất kinh doanh, phù hợp với diễn biến của thị trường tiền tệ trong và ngoài nước.
Sau khi điều chỉnh, tỉ giá bình quân liên ngân hàng, tâm lý thị trường đã được giải tỏa, các tổ chức và cá nhân tăng cường bán ngoại tệ cho các ngân hàng thương mại. Từ đó, Ngân hàng Nhà nước đã mua được một lượng khá lớn ngoại tệ, bù đắp lượng ngoại tệ đã can thiệp bán ra trong dịp cuối năm 2014.
Từ tháng 3-2015, USD trên thị trường quốc tế tăng giá. Khi đó, nhiều ý kiến cho rằng cần nới “room” tỉ giá cho năm 2015 để khuyến khích xuất khẩu. Do thị trường tiền tệ quốc tế biến động hàng ngày và việc theo dõi sát diễn biến của thị trường là cần thiết trước khi quyết định chính sách nên ngày 7-5, Ngân hàng Nhà nước đã điều chỉnh tăng tỉ giá thêm 1% để tiếp tục dẫn dắt thị trường, đối phó với các tác động bất lợi trên thị trường quốc tế, giúp các doanh nghiệp yên tâm điều chỉnh kế hoạch kinh doanh của mình đến cuối năm 2015.
- Sau hai lần điều chỉnh tỉ giá, thị trường có tâm lý băn khoăn về xu hướng của tỉ giá trong thời gian tới?
Ngân hàng Nhà nước kiên định điều hành tỉ giá trong biên độ 2% đã đề ra. Vì sao? Việc phá giá VNĐ ở mức cao sẽ mang lại lợi ích cho nhà xuất khẩu nhưng đối với những ngành sản xuất hàng xuất khẩu phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu sẽ chịu tác động bất lợi bởi giá nhập khẩu đầu vào sẽ tăng lên (đối với ngành dệt may, tỉ lệ nguyên liệu nhập khẩu là 82,5%; 70% đối với sản phẩm gỗ, 65% đối với sản phẩm may mặc, 50-60% đối với sản phẩm da giày).
Trong trường hợp phá giá để có lợi ích cho nông dân khi xuất khẩu các mặt hàng nông, lâm, thủy sản nhưng lại làm cho đông đảo bà con nông dân phải chịu giá cao khi mua phân bón, thuốc trừ sâu, các thiết bị, công cụ sản xuất nông nghiệp.
Trong khi đó, hàng xuất khẩu của Việt Nam thường bán ở mức giá thấp, năng lực cạnh tranh lại ở mức thấp do giá trị sử dụng không vượt trội, chất lượng hàng hóa thấp.... Với thực trạng này, việc điều chỉnh tỉ giá có thể cải thiện xuất khẩu nhưng sẽ không đáng kể .
Mặt khác, do nước ta phụ thuộc nhiều vào việc nhập khẩu máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu nên việc tăng thêm tỉ giá sẽ gây khó khăn cho các doanh nghiệp nhập khẩu (theo số liệu của Tổng cục Thống kê, khoảng 90% kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam là máy móc, thiết bị, nguyên, nhiên vật liệu cho sản xuất và chỉ có 10% là hàng tiêu dùng). Ngoài ra, việc tăng tỉ giá vượt định hướng 2% còn làm gia tăng nghĩa vụ nợ nước ngoài của Chính phủ, ảnh hưởng tới việc kiểm soát nợ công khi đang ở sát ngưỡng 65% GDP….
Do đó, trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước điều hành tỉ giá theo hướng ổn định, sẵn sàng bán ngoại tệ can thiệp để bình ổn tỉ giá trong biên độ cam kết từ đầu năm 2015 là 2%.
