Những hồ sơ không được duyệt…
Không phải khách hàng nào cũng được duyệt vay vốn ngân hàng dù đó là chủ trương hỗ trợ phía chủ đầu tư dự án đưa ra.
Trước khi quyết định mua một căn hộ trên đường Phạm Thế Hiển, Q.8, vợ chồng anh Thắng (ngụ Q.7, TP HCM) dự định vay ngân hàng khoảng 60% giá trị căn hộ (chính sách chủ đầu tư đưa ra là hỗ trợ vay tối đa 70%).
Thế nhưng bảng kê khai thu nhập của hai vợ chồng chưa đạt mức được vay khiến quá trình vay vốn “gián đoạn”.
Sau thời gian trì hoãn, anh Thắng chuyển sang mua một dự án khác ở quận 6.
Rút kinh nghiệm từ lần trước, anh đã kê “khống” mức thu nhập cao hơn rất nhiều so với thực tế. Cuối cùng, hồ sơ vay vốn ngân hàng của vợ chồng anh cũng được duyệt.
Anh Trần Văn Sĩ (trọ tại ngã tư Q.Thủ Đức, TP HCM) đặt cọc 30 triệu đồng để mua nền đất 650 triệu đồng tại đuờng Long Phước, P.Long Phước, Q.9.
Trước khi đặt cọc, phía chủ đầu tư cho anh Sĩ biết sẽ được vay 70% giá trị miếng đất. Tuy nhiên, gần đến ngày thanh toán tiền đợt 2, phía ngân hàng lại thông báo anh chỉ được vay tối đa 320 triệu đồng.
“Không biết xoay đâu ra hơn 100 triệu đồng trong vòng 5 ngày nên tôi buộc phải gọi điện lên công ty bán đất nhờ họ hỗ trợ cho vay mức tối đa. Cuối cùng, công ty và ngân hàng liên kết chốt lại cho tôi vay 400 triệu đồng.
50 triệu còn lại, tôi đã phải chạy vạy gom từ rất nhiều bạn bè mới có được. Đã có lúc “bí bách” hai vợ chồng bàn tính bỏ tiền cọc không mua đất nữa” - anh Sĩ trần tình với PV.
Chị Quỳnh Nga (làm việc tại Q.1) cũng “bỏ cuộc” vay vốn ngân hàng khi mua một căn hộ trên đường Đỗ Xuân Hợp, Q.9 vì vướng nợ xấu.
Theo lời chị, ông xã có mua trả góp một điện thoại di động theo hình thức hỗ trợ từ quỹ cho vay mua tiêu dùng và còn nợ khoảng 1,5 triệu đồng quá hạn chưa trả.
Khi thẩm định hồ sơ, ngân hàng thông báo chị vướng nợ xấu trước đó và không được giải ngân vốn vay.
Sau khi đã giải quyết hết khoản nợ xấu, vợ chồng chị Nga cũng không được vay vốn vì theo quy định khi hoàn tất nợ, khách hàng vẫn bị “treo” trên hệ thống một thời gian.
Ngậm ngùi vì không được vay 160 triệu đồng, chị Nga đã gọi điện về quê vay tạm gia đình.
Theo chị Thúy, nhân viên ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (Vietinkbank - chi nhánh Q.Thủ Đức, TP HCM), vốn giải ngân cho khách hàng mua nhà thường có hai hình thức là giải ngân nhanh và giải ngân chậm.
Đa số khách mua nhà/đất đã có sổ thì chủ đầu tư dự án sẽ liên kết với ngân hàng cho giải ngân liền (khách hàng chịu phí giải ngân khoảng 4 – 5 triệu đồng).
Còn đối với các dự án chưa ra sổ, khách mua chọn hình thức giải ngân chậm (thời gian tối thiểu là 60 ngày và không mất phí), khách hàng chỉ nhận được vốn vay sau khi ngân hàng nhận được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất – nhà ở.
Cũng theo chị Thúy, rất nhiều trường hợp không được giải quyết cho vay vì một số nguyên nhân như: thu nhập thấp, nợ xấu, đã từng vay vốn ở một ngân hàng khác…; Không ít trường hợp khách hàng không vay được số vốn như mong muốn ban đầu vì sau khi thẩm định, ngân hàng căn cứ giá trị nền đất/căn hộ khách mua để đưa ra mức tối đa được vay.
Chị Thúy ví dụ: Giả sử miếng đất A có giá bán 800 triệu, theo hỗ trợ từ chủ đầu tư dự án, khách hàng có thể vay tối đa 70%, tức khoảng 560 triệu đồng. Nhưng khi ngân hàng định giá miếng đất đó dựa trên các tiêu chí về vị trí, giá bán trên thị trường… thì miếng đất A chỉ còn khoảng 500 - 600 triệu và khách hàng được vay tối đa 70% trên giá trị tài sản ngân hàng đã định giá.
“Nhiều khách hàng thắc mắc về việc không được vay tối đa theo mức ban đầu đã thỏa thuận với chủ đầu tư nhưng thực tế mức vay tối đa này phụ thuộc vào mức ngân hàng định giá” - chị Thúy cho biết.
Canh cánh nỗi lo trả nợ ngân hàng
Sau niềm vui được sở hữu chốn an cư, nhiều người canh cánh nỗi lo trả nợ ngân hàng.
Lập gia đình cách đây 2 năm, nuôi mẹ già và vợ hiện ở nhà chăm con nhỏ, anh Hiếu (giáo viên trường Trung cấp kỹ thuật Hải Quân, P.Cát Lái, Q.2) chia sẻ: “Hằng tháng ngoài chi phí sinh hoạt của cả gia đình, tôi lo nhất là khoản trả nợ ngân hàng 4,5 triệu đồng/tháng. Hầu như tháng nào cũng thiếu lên hụt xuống. Hiện bà xã đang tính xin việc để đỡ đần tài chính”.
Cũng vay ngân hàng gần 500 triệu đồng cách đây một năm để mua một nền đất xây nhà tại ngã tư Thủ Đức, gia đình chị Mận “loay hoay” giữa việc trả nợ và chi phí lo cho 2 con đang tuổi ăn học.
Chị than thở: “Cả lãi và gốc tháng nào cũng phải trả ngân hàng gần 5 triệu đồng, đó là chưa kể tiền vay ngoài để xây nhà rồi các chi phí khác. Trước kia chưa mua đất hai vợ chồng đi làm còn dư chút đỉnh, giờ thì thiếu trước hụt sau, nhiều khi nghĩ quẩn bán nhà để trả nợ rồi ra ở trọ”.
Chỉ vì chủ nợ đòi riết, chị Diệu (Q.9) đã treo biển rao bán nhà 1,6 tỉ đồng nhưng vẫn chưa có khách mua.
Chị chia sẻ gia đình chị vay ngân hàng 300 triệu đồng trong vòng 7 năm, hằng tháng chị phải trả 7 triệu/tháng trong khi mình chị đi làm còn chồng thất nghiệp ở nhà trông con.
Ngoài khoản ngân hàng, chị còn vay lãi ở ngoài và anh em họ hàng gần 400 triệu để xây nhà.
Hiện có người đòi nợ 200 triệu, chị bí quá không biết xoay đâu nên bàn với chồng bán nhà trả nợ rồi sau này tính tiếp.
Hầu hết đối tượng vay ngân hàng mua nhà/đất thường là những gia đình trẻ, tích lũy chưa nhiều. Bên cạnh những trường hợp có thu nhập cao để trả nợ hàng tháng thì với rất nhiều người, khoản vay ngân hàng trở thành“gánh nặng” mà ngay bản thân họ cũng không biết đến khi nào mới trả hết nợ cho ngân hàng.
Khi vay vốn, khách mua sẽ được ngân hàng ưu đãi lãi suất trong vòng 12-24 tháng, sau đó lãi suất sẽ được tính theo giá thị trường cộng với biên độ khoảng 3,5 – 4,5% (tùy ngân hàng).
Vì thế, nhiều người vay ngân hàng mua nhà lúc nào cũng trong trạng thái lo lắng vì không biết lãi suất sẽ đi về đâu và số tiền họ trả nợ sẽ lên đến mức nào?