Dịp Tết Ất Mùi 2015, Ngân hàng Nhà nước không in và phát hành các loại tiền mệnh giá nhỏ từ 5.000 đồng trở xuống. Bên cạnh đó, Nghị định 96 của Chính phủ quy định mức phạt lên đến 40 triệu đồng với hành vi “buôn” tiền lẻ, “tuồn” tiền lẻ ra ngoài chợ đen. Tuy vậy, thị trường tiền lẻ những ngày cận Tết vẫn hoạt động khá nhộn nhịp, đặc biệt, mức phí đổi tiền tăng lên cao chưa từng có.
Trước cửa một ngân hàng trên đường Lê Hồng Phong (quận 10, TP HCM) khi thấy khách hàng đến giao dịch, những người bán thuốc lá gần đó liền vẫy tay mời gọi đổi tiền. Bà Kiều, người đổi tiền lẻ ở đây, cho biết nếu đổi tiền mệnh giá 500-1.000 đồng mức phí sẽ là… 100%, tức đổi 500.000 đồng tiền chẵn chỉ còn 250.000 đồng tiền lẻ; 1 triệu đồng thực nhận 550.000 đồng. Số tiền đổi càng lớn, phí sẽ càng thấp.
Tại khu vực gần Lăng Ông Bà Chiểu (quận Bình Thạnh, TP HCM) cũng xuất hiện 3 điểm đổi tiền lẻ. Mức phí đổi tiền ở đây cũng cao không kém. Cụ thể, để đổi 1,5 triệu đồng tiền từ 1.000 – 5.000 đồng, phải mất đến 550.000 đồng tiền phí.
Khi khách hàng có nhu cầu sẽ được đổi ngay tại chỗ, tiền lẻ được người bán cất trong một bao bố lớn. Bên trong đựng rất nhiều cọc tiền mới cứng, buộc bằng dây thun.
Không chỉ các điểm dịch vụ bên ngoài mà trên các trang mạng, hoạt động mua bán, đổi tiền lẻ, tiền mới cũng nhộn nhịp không kém. Anh Phạm Văn Đủ, chủ một website kinh doanh tiền, cho biết đa phần khách đổi các loại tiền mệnh giá 500 đồng và 5000 đồng để lì xì và đi chùa vì màu xanh, đỏ trên các tờ tiền được cho là thể hiện tài lộc. Với các loại tiền này, anh tính phí 35%, tức 100.000 đồng sẽ đổi được 65.000 đồng tiền lẻ. “Mức phí cao nhất hiện tại là 100% nhưng càng đến cận Tết, phí có thể lên tới 200%. Dù giá hơi “chát” nhưng những người có nhu cầu vẫn chấp nhận” – anh này chia sẻ.
Đổi tiền lẻ không chỉ bị mất phí mà những tờ tiền có số sê-ri đẹp, trùng với ngày tháng năm sinh, số phong thủy… còn được bán với cao ngất ngưỡng. Cụ thể, những tờ tiền mệnh giá thấp nhưng có số seri cuối 39, 79 tượng trưng cho Thần Tài có giá 100.000 đồng/tờ; tờ tiền sảnh tiến (tức seri từ 1 đến 7) lên tới 3 triệu đồng. Hiện tại, anh Đủ đang giữ tờ 2 USD in vào năm 1917 mã số se-ri đuôi tứ quý, có người trả mua 28 triệu đồng nhưng anh này chưa đồng ý bán.