Thứ sáu ngày 24-5-2013 vừa qua, Arthur Budovsky Belanchuk, người sáng lập và điều hành hệ thống ngân hàng trực tuyến Liberty Reserve (LR) đã bị bắt tại Tây Ban Nha vì hành vi rửa tiền và điều hành một tổ chức tài chính bất hợp pháp.

Liberty Reserve là một hệ thống ngân hàng trực tuyến tương tự như PayPal. Nó được coi là hệ thống thanh toán bảo mật tốt nhất hiện nay, bảo mật bằng nhiều lớp khi đăng nhập cũng như gửi tiền. Ngoài ra một chức năng khác được người sử dụng ưa thích là LR hỗ trợ ẩn danh rất tốt và không khó khăn trong vấn đề giới hạn tài khoản như PayPal. Chính vì những ưu điểm trên mà nó được cộng đồng kiếm tiền trực tuyến (Make Money Online - MMO) và thế giới ngầm (Underground) tin dùng.
 
Thực tế bên cạnh hoạt đồng chuyển tiền "sạch" giữa người dùng với nhau hoặc giữa những trang web MMO với người sử dụng, dịch vụ này còn như một nơi rửa tiền cho những hacker hoạt động trong thế giới ngầm. Ở Việt Nam, LR được tin dùng tại rất nhiều các cộng đồng Underground như VHC, VNU, HCE,... bên cạnh Webmoney và Paypal. Hacker sử dụng ngân hàng trực tuyến này để "cash out" tiền từ những tài khoản chiếm được hoặc những vụ mua bán sản phẩm "chùa". Cho tới nay, LR đã giao dịch thành công ít nhất 30 triệu USD ngoại tệ trên toàn thế giới kể từ khi hoạt động vào năm 2002.

Việc Liberty Reserve đóng cửa gây ảnh hưởng không nhỏ tới cộng đồng cả trong và ngoài nước. Cộng đồng MMO Việt Nam và một số hoạt động trong thế giới ngầm có tới vài trăm, hay thậm chí vài nghìn USD trong tài khoản nhưng hiện tại đều bị kẹt lại mà không thể rút ra.
 
Cá nhân thiệt hại không nhỏ, tuy nhiên thiệt hại lớn nhất phải kể đến những dịch vụ trung gian chuyển tiền. Ngân hàng trực tuyến này không hỗ trợ rút tiền trực tiếp về thẻ tín dụng thông thường như PayPal mà thông qua một loại thẻ riêng nên các dịch vụ trung gian mua bán rất nhộn nhịp. Thông thường, các trang web trao đổi LR thường "găm hàng" tới vài nghìn USD trong tài khoản, và khi LR đóng của đột ngột khiến những dịch vụ này mất trắng mà không kịp trở tay.

 

 

Dịch vụ giao dịch chuyển đổi LR.
 

Theo ước tính, một trang web trao đổi LR ở Việt Nam có thể mất tới cả trăm triệu đồng sau sự việc này. Anh N. (chủ của một trang web trung gian chuyển tiền giữa các dịch vụ) cho biết: "Ngay sau khi có thông tin Liberty Reserve đóng cửa, mình đã lập tức "cứu nguy" số tiền trong tài khoản nhưng đều không có cách giải quyết. Nếu như LR đóng cửa vĩnh viễn và không thể hoàn tiền cho các thành viên sử dụng thì sẽ gây thiệt hại lớn cho những người như mình".

 

Không chỉ dừng lại ở việc giao dịch chuyển tiền, cộng đồng LR còn nhộn nhịp không khác gì các dịch vụ kinh doanh… sim số đẹp. Với những tài khoản LR có đuôi số đẹp như tứ quý, lộc phát (68),… người dùng có thể bán lại với số tiền không nhỏ. Thậm chí, một thời gian tại Việt Nam còn xuất hiện những "shop online" chuyên trao đổi số tài khoản LR.

Dịch vụ mua bán tài khoản LR số đẹp từng "hot" một thời.

 

Liberty Reserve đóng cửa như một bài học cảnh tỉnh với cộng đồng mạng và thế giới ngầm. Có thể coi việc sụp đổ của LR sẽ hạn chế được phần nào đó tội phạm mạng, giúp cho người dùng tin tưởng hơn vào các cơ quan chức năng trong vấn đề bảo vệ người tiêu dùng.