Thông tin từ Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho thấy trong 4 tháng đầu năm tình hình xuất khẩu gạo có bị chậm lại, theo đó chỉ xuất được 1,6 triệu tấn gạo các loại, giảm hơn 14% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, trong tháng 5, tình hình đã tốt hơn, lượng gạo xuất khẩu đã tăng so với các tháng trước và tăng hơn cả cùng kỳ năm trước. Đây là tín hiệu tốt.
Giá đang tăng
Hồi đầu tháng 5, giá lúa khô tại khu vực ĐBSCL dao động từ 5.100-5.200 đồng/kg đối với loại lúa thường, lúa hạt dài từ 5.400-5.500 đồng/kg, đã tăng 100 đồng/kg. Tương tự, gạo nguyên liệu loại 1 (5% tấm) từ 6.600-6.700 đồng/kg (tăng 150 đồng/kg), loại 25% tấm từ 6.250-6.350 đồng/kg (tăng 50 đồng/kg). Giá gạo thành phẩm loại 5% tấm giao tại mạn tàu không bao bì từ 7.450-7.750 đồng/kg (tăng 150 đồng/kg), loại 15% tấm từ 7.200-7.300 đồng/kg (tăng 100 đồng/kg), loại 25% tấm từ 7.050-7.150 đồng/kg (tăng 100 đồng/kg).
Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, gần đây, việc tìm kiếm hợp đồng xuất khẩu gạo của các doanh nghiệp cũng tốt hơn khá nhiều so với những tháng đầu năm. Chẳng hạn, các doanh nghiệp trong nước đã đấu thầu thành công hợp đồng cung cấp 40.000 tấn gạo thơm cho thị trường Iraq. Tiếp đến đã đấu thầu 40.000 tấn gạo cung cấp cho Malaysia. Thị trường Trung Quốc cũng tăng cường nhập khẩu gạo chính ngạch từ Việt Nam. Philippines đang xem xét nhập khẩu khoảng 250.000 tấn gạo, Bangladesh có kế hoạch nhập khẩu số lượng lớn lên đến 600.000 tấn gạo.
Giới kinh doanh cho biết giá gạo thế giới đang có xu hướng tăng do nhu cầu nhập khẩu tại nhiều nước tăng lên, trong khi đó, lượng gạo tồn kho ở Thái Lan giảm mạnh. Trước đây, Thái Lan tồn kho lượng gạo lên đến 18 triệu tấn, đây là áp lực làm giảm giá gạo trên thị trường thế giới. Tuy nhiên, gần đây, lượng gạo tồn kho ở nước này giảm mạnh chỉ còn 4,82 triệu tấn. Mới đây, chính phủ Thái Lan có thông báo đấu thầu gạo đợt cuối trong năm để bán ra 1,82 triệu tấn gạo. Dự báo giá đấu thầu đợt này sẽ cao do có nhiều doanh nghiệp tham gia. Hiện tại giá gạo tại Thái Lan đã tăng từ 10-15 USD/tấn.
Tình hình xuất khẩu gạo đang tốt lên đã kéo giá lúa gạo trong nước tăng theo
Các nước nhập khẩu đang có nhu cầu lớn
Một nguyên nhân khác dẫn đến giá gạo thế giới tăng là do nhu cầu nhập khẩu của các nước trong khu vực châu Á và các nước nhập khẩu khác đang tăng lên.
Tại Philippines, lượng gạo tồn kho được đánh giá là đang ở mức thấp nhất trong 3 năm qua nên nhu cầu dự trữ phải tăng là điều khó tránh khỏi. Chưa hết, nước này đang có nhu cầu nhập khẩu gạo để dự trữ trước cho vụ giáp hạt sắp đến. Ngoài ra, Philippines chuẩn bị bước vào mùa mưa bão có thể gây thiệt hại lớn cho các ruộng lúa của họ. Do đó, Philippines đang có nhu cầu nhập khẩu 250.000 tấn gạo vào tháng 6 tới. Dự báo nước này có thể tăng nhập khẩu gạo lên 300.000 tấn hoặc nhiều hơn nữa trong những tháng tiếp theo do chính sách nhập khẩu gạo của nước này sắp tới sẽ chuyển từ thỏa thuận Chính phủ sang tư nhân. Do đó, họ phải tranh thủ nhập khẩu gạo trước khi chính sách này thực hiện.
Lũ quét ở Bangladesh gây thiệt hại lớn đến sản lượng nội địa, giá lúa gạo tăng cao, chưa kể dự trữ của nước này cũng xuống thấp nhất trong 6 năm qua. Trong tháng 4 vừa qua, lũ lụt ở nước này đã gây thiệt hại khoảng 700.000 tấn gạo. Do đó, họ phải nhập khẩu gạo với số lượng lớn để đối phó với thiếu hụt do thiệt hại từ lũ hụt và hạn hán. Iraq cũng có nhu cầu mua 100.000 tấn gạo cho những tháng sắp tới. Hàn Quốc cũng có thông báo đấu thầu mua 65.000 tấn gạo, thời gian giao hàng từ tháng 6 tới cho đến tháng 3 năm sau...
Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, Nepal đang có nhu cầu nhập khẩu lượng gạo tăng gấp đôi do người tiêu dùng nước này ưa chuộng loại gạo thơm nhập khẩu từ các nước. Do đó, các doanh nghiệp xuất gạo Việt Nam cũng có cơ hội lớn để đưa mặt hàng gạo thơm trong nước xâm nhập thị trường này. Có thông tin cho rằng Trung Quốc đã đồng ý tăng hạn ngạch nhập khẩu gạo Campuchia lên 300.000 tấn vào năm tới. Được biết quốc gia này trong 4 tháng đầu năm cũng đã xuất khẩu được 212.400 tấn gạo, tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, thị trường Trung Quốc nhập khẩu 81.400 tấn gạo từ nước này.
